سبقت مصرف زغال‌سنگ از نفت تا ۴ سال دیگر

به گزارش بورس24 ، در ایران یکی از مواد معدنی که یافت می شود زغال سنگ است. مناطقی که احتمال اکتشاف زغال سنگ در آن وجود دارد، وسعت جغرافیایی حدود ۱۰۰هزار کیلومترمربع را به خود اختصاص داده اند و در مناطق کمتر توسعه یافته همچون طبس، خراسان، البرز و کرمان یافت می شود.

به گفته محمد مجتهدزاده، رئیس خانه زغال سنگ ایران ذخیره قطعی این ماده ۵۵۰ میلیون تن و همچنین ذخیره احتمالی آن 1200 میلیون تن است. همچنین با توجه به ذخیره قطعی و احتمالی این ماده معدنی، در مجموع ایران از ذخیره یک میلیارد و ۸۰۰ میلیون تن زغال سنگ کک شو و حرارتی برخوردار است و فقط 0.1 درصد از ذخایر زغال سنگ دنیا را در اختیار دارد.

وی به مشکلات موجود در بخش معادن در ایران اشاره کرده و می گوید بخش خصوصی یک سوم زغال سنگ صنایع را تامین می کند اما موانعی همچون نبود منابع مالی مورد نیاز، روند استخراج و تولید زغال سنگ را کند می کند. ضمن اینکه بانک ها نیز همکاری لازم درخصوص اعطای تسهیلات به این بخش را ندارند.

مجتهدزاده نبود تجهیزات مورد نیاز در معادن زغال سنگ ایران را یکی دیگر از مشکلات این بخش می‌داند چراکه با نوسازی ماشین آلات و ایمن کردن معادن تولید زغال سنگ بالا می‌روود.

رئیس خانه زغال سنگ ایران با تاکید بر ارتباطات بین ایران و اوکراین اظهار کرد: استفاده از فناوری و دانش کارشناسان اوکراینی در معادن ایران به بالا رفتن میزان تولید و استخراج این ماده معدنی کمک می کند. این در حالی است که واردات زغال سنگ به ایران از کشورهای استرالیا و اندونزی به دلیل مناسب بودن شرایط بازار جهانی صورت می گیرد.

اما با وجود برخورداری ایران از ذخایر عظیم نفت و گاز محدود بودن عمر این منابع با توجه به سطح برداشت کنونی از یک طرف و جذابیت های صادراتی این دو صورت از انرژی برای ایران به عنوان دومین صادرکننده بزرگ نفت و گاز از طرف دیگر لزوم توجه به سایر منابع انرژی داخلی از جمله زغال سنگ را بیش از پیش آشکار می سازد که انتظارمی رود به این ماده مهم توجه بیشتری شود.

چراکه در حال حاضر ایالات متحده آمریکا که بر حسب آمار، جزو 10 کشور غنی از نظر منابع نفت و گاز است قسمت عمده الکتریسیته تولیدی خود را از زغال سنگ تولید می‌کند.

با روند روزافزون صنعتی شدن اکثر کشورهای در حال توسعه و افزایش جمعیت در جهان، نیاز به انواع مختلف انرژی رو به افزایش است که تامین این انرژی می‌تواند از طریق انرژی هسته‌ای یا انرژی‌های نو مثل انرژی خورشیدی، زمین گرمایی، باد و نیروگاه‌های آبی یا از طریق سوخت‌های فسیلی مثل نفت، گاز طبیعی و زغال سنگ صورت گیرد.

به طور کلی زغال سنگ به دو نوع کک شو و حرارتی تقسیم می‌شود که از نوع کک شو برای تولید فولاد و صنایع فروآلیاژ و از نوع حرارتی در تولید برق استفاده می‌شود؛ به گونه‌ای که رقمی حدود 23 درصد انرژی مورد نیاز بشر از طریق زغال سنگ تامین می‌شود.

تولید برق در کشور عمدتا با استفاده از نیروگاه‌هایی صورت می‌گیرد که از سایر سوخت‌های فسیلی استفاده می‌کنند. نیروگاه‌های موجود در کشور یا نیروگاه‌های حرارتی هستند یا برق آبی و این در حالی است که در حدود 40 درصد برق دنیا از زغال و نیروگاه‌های زغال سنگی تولید می‌شود که نقش اول را در تولید انرژی الکتریکی به خود اختصاص داده است.

استفاده از زغال سنگ جهت تولید برق، تنوع بیشتری در سبد انرژی کشور به وجود می‌آورد و فرصت بیشتری را برای استفاده از سوخت مایع و گاز طبیعی جهت صادرات یا ایجاد ارزش افزوده بالاتر از طریق صنایع انرژی بر ایجاد خواهد کرد. همچنین باعث کاهش بار پیک شبکه گاز کشور در زمستان شده و کمبود تامین گاز طبیعی برای تولید برق و استفاده از سوخت نفت گاز به جای آن را کاهش داده و موجب خواهد شد اتکای واحدهای نیروگاهی به سوخت مایع در زمستان کاهش یابد.

در خصوص عمر ذخایر سوخت‌های فسیلی می‌توان گفت که ذخایر در مورد نفت بین 50 تا 300 سال و در مورد گاز طبیعی بین 50 تا 250 سال دیگر است. این آمار نشان دهنده این است که در آینده ناچاریم برای جایگزین کردن نفت و گاز از زغال سنگ استفاده کنیم و این ماده به محصولی استراتژیک تبدیل خواهد شد.

رشد اقتصادی، سهم زغال سنگ را از زنجیره تامین انرژی دنیا بالا می‌برد و اگر تغییری در سیاست‌های جاری ایجاد نشود زغال سنگ جای نفت را تا 10 سال آینده خواهد گرفت.

بر اساس پیش‌بینی‌ها، تا چهار سال آینده مصرف زغال سنگ از میزان مصرف نفت پیشی می‌گیرد؛ به طوری که تا سال 2017 مصرف نفت 4.32 میلیارد تن برآورد شده و برای زغال سنگ این رقم 4.4 میلیارد تن پیش‌بینی شده است.

آژانس بین المللی انرژی دنیا در آخرین آمار اعلام شده میزان ذخیره قطعی و احتمالی زغال سنگ کک شو و حرارتی دنیا را هزار میلیارد تن اعلام کرده که ۲۷۰ میلیارد تن آن در آمریکا (۲۷ درصد) است و روسیه و اوکراین ۱۷ درصد از ذخایر زغال سنگ یعنی ۱۷۰ میلیارد تن را در اختیار دارد.

در حال حاضر اوکراین با استخراج سالانه ۸۴ میلیون تن زغال سنگ به عنوان یکی از قدرت های این ماده معدنی در دنیا شناخته شده است. مهندسان و کارشناسان معدنی اوکراینی موفق به استخراج زغال سنگ در عمق ۱۴۰۰متری زمین شده اند که این نشان از دانش و پیشرفت آنها در این حوزه را دارد.

منبع: ایسنا