تولد فولاد مبارکه در یک روز برفی

بورس24 : امروز برنامه سالگرد افتتاح شرکت فولاد مبارکه به عنوان بزرگ ترین تولیدکننده فولاد در ایران برگزار شد. راه اندازی این شرکت در ایران توام با ورود دانش نوین مدیریت شد که بعدها شرکت های دیگر فولادی و حتی غیرفولادی نیز آن را به کار گرفتند. داستان تاسیس این شرکت در ایران به سال های اولیه انقلاب برمی گردد که ابتدا قرار بود در بندرعباس راه اندازی شود اما بروز جنگ تحمیلی، سبب شد بزرگ ترین شرکت فولادی ایران به حاشیه اصفهان و در نزدیکی ذوب آهن پای بگیرد و در نهایت در روز برفی 23 دی ماه 1371 توسط هاشمی رفسنجانی- نخستین رییس جمهور اسلامی ایران پس از جنگ - به مدار تولید بپیوندد.
این کارخانه که به گواه تمامی دست اندرکاران آن، نمونه ای از هماهنگی و پشتکار در سطح عالی دولت است؛ دیگر و تا زمان حاضر با چنین ظرفیتی تکرار نشد. نخستین مدیر عامل آن شرکت محمد حسن عرفانیان است که نزد مدیران کشور به ویژه اهالی فولاد از احترام و جایگاه خاصی برخوردار است. مصائبی که بر سر حمل تجهیزات آن از اروپای غربی تا بنادر جنوبی و سپس حمل تا سایت کارخانه داشت هنوز بر سرزبان هاست. در دوران ساخت این مجتمع نزدیک به ۱۸ میلیون و ۷۰۰ هزار متر مکعب خاک برداری و افزون بر یک میلیون و ۸۴۵ هزار متر مکعب بتن ریزی، یک میلیون و ۸۰۰ هزار متر مربع قالب بندی و ۸۰ هزار تن آرماتور، حدود ۱۵۰ هزار تن اسکلت فلزی، یک میلیون متر مربع نصب پوشش و بالغ بر ۵۰۰ هزار تن تجهیزات و ماشین آلات نصب شد.
این شرکت به مرور مراحل رشد را طی کرد اگرچه در همان دهه نخست، چالش هایی با برخی از تشکل های پایین دستی در نحوه تامین ورق فولادی پیدا کرد اما در بیرون از گود، مشتریانی بزرگ و صاحبنام خواستار خریداری سهام آن شدند. در میانه سال های دهه 80 آقای لَکشمی میتال(Lakshmi Mittal) سرمایه دار بزرگ هندی؛ مدیر عامل و سهامدار اصلی آرسلور میتال بزرگ ترین تولیدکننده فولاد جهان، یکی از همان خریداران بود. آن ایام که مصادف با ریاست احمد علی هراتی نیک بر ایمیدرو (به عنوان سازمان دارنده سهام شرکت فولاد مبارکه) بود با خواستگاری از این عروس فولاد ایران، موافقت نشد.

هراتی نیک که در ابتدای دهه 70 خود نیز مدیریت فولاد مبارکه را برعهده داشت، بعدها نیز به دلایلی، پیشنهاد مشابه یک غول روسی در حوزه فولاد را نپذیرفت. شخص پیشنهاد دهنده از میلیاردرهای معروف مجله فوربس بود.
شرکت فولاد مبارکه اما توسعه را از داخل پیگیری کرد. ابتدا سهام شرکت تازه تاسیس فولاد سبا متعلق به ذوب آهن را خرید که آن اقدام به شدت، خشم قدیمی های شرکت ذوب آهن را برانگیخت و آن را یک حرکت حیثیتی تعبیر کردند. شرکت فولاد مبارکه سپس در 14 اسفند سال 90 چک 855 میلیارد تومانی را در وجه ایمیدرو صادر کرد تا خریدار 100درصدی سهام فولاد هرمزگان مدرنترین فولادسازی عصر حاضر ایران شود. (هرچند بعدها گفته شد این پول به جای توسعه صرف پرداخت یارانه ها شد).
گروه فولاد مبارکه امروز با خریدهایی که از دهه گذشته آغاز کرده 11 میلیون تن از کل ظرفیت تولید فولاد ایران (31 میلیون تن) را در اختیار دارد. این شرکت اگرچه همچنان با برخی منتقدان داخلی در نحوه عرضه محصولات میانی از جمله ورق فولادی و همچنین منتقدان محیط زیست در مصرف آب مواجه است اما در قامت بزرگ ترین "شرکت" تولیدکننده آهن اسفنجی جهان، اکنون تامین مواد اولیه 3هزار شرکت وکارگاه را برعهده دارد و خود را برای ظرفیت 25 میلیون تنی فولاد برای چشم انداز 1404 آماده می کند./منبع : نشریه تجارت امروز معدن