مزایا و معایب دستورالعمل جدیدی که بازار سهام را دگرگون می کند/ عدم انتشار گزارش پیش‌بینی عملکرد سالانه شرکت ها به سود کیست؟

بورس24 : بر اساس دستورالعمل جدید افشای اطلاعات، شرکت‌های ثبت شده نزد سازمان بورس مجاز به انتشار گزارش پیش‌بینی عملکرد سالانه نیستند. این موضوع بازخوردهای متعددی به همراه داشته است. بسیاری از کارشناسان این نوع اطلاعات دهی را هم دارای مزیت و هم معایبی می دانند. کاهش زمان توقف نمادها به علت عدم ارائه پیش بینی سود و زیان و کمتر شدن هیجان‌ها و پرش‌های قیمتی ناشی از رویکردهای بلندپروازانه یا محافظه‌کارانه مدیران شرکت ها در برآورد EPS از مزایای این نوع اطلاعات دهی است. در همین راستا صادق فدائی، معاون سرمایه گذاری های شرکت آتیه دماوند با بورس24   گفت و گو کرد.

*با توجه به دستورالعمل اخیر آیا عدم ارائه ای پی اس به نفع شرکت ها است؟

اجرایی شدن این دستورالعمل با مزایا و معایبی همراه است. مزایای این دستورالعمل را می توان کاهش زمان توقف نمادها به علت عدم ارائه پیش بینی سود و زیان و کمتر شدن هیجان‌ها و پرش‌های قیمتی ناشی از رویکردهای بلندپروازانه یا محافظه‌کارانه مدیران شرکت ها در برآورد EPS دانست . در گذشته این دو مساله همواره سهامداران خرد بازار را متأثر و متضرر کرده بود که امید می رود با اجرای دستورالعمل جدید شاهد بهبود اوضاع باشیم. البته می توان به مزیت دیگری نیز اشاره کرد و آن عمق بخشی بیشتر به حوزه تحلیل و کارشناسی است که پس از اجرایی شدن این دستورالعمل، شرط لازم برای ورود میان مدت و بلندمدت به سهام خواهد بود. پیش از این بسیار رایج بود که سهامداران بالاخص اکثر فعالان حقیقی و برخی حقوقی های کوچک، تنها اطلاعاتشان از سهام شرکت‌ها، پیش بینی EPS قبلی و شایعات مبنی بر تعدیلات مثبت یا منفی آینده بود، اما اینک برای تحلیل یک شرکت باید به پارامترهای درونی و محیطی متعددی توجه کرد و برآورد EPS بر عهده خود تحلیلگر یا فعال بازار خواهد بود.

*اجرای این دستورالعمل چه ریسک هایی دارد؟

یکی از ریسک هایی که بر اثر اجرای این دستورالعمل می تواند حادث شود (شاید نتوان لفظ عیب بر آن گذاشت) این است که با توجه به گستردگی تعداد شرکت های بورسی، یک سرمایه گذار حقیقی به تنهایی و حتی یک شرکت حقوقی سرمایه گذاری با بدنه کارشناسی معمول نمی تواند تمامی اطلاعیه انتشار یافته از تمامی شرکت ها را مورد تجزیه و تحلیل قرار دهد، لذا پیش بینی می شود افرادی با استفاده از این شکاف تحلیلی اقدام به ارائه تحلیل های نادرست و با اهداف جوسازی بنمایند. لذا پیشنهاد می شود سازمان بورس با فعال تر نمودن سامانه tedan.ir  و فعالیت بیشتر شرکت های مشاوره سرمایه گذاری، در امر ارائه تحلیل به بازار کمک کند. این خدمات تحیلی حتی می تواند از طریق شرکت های کارگزاری معتبر نیز ارائه گردد.

ریسک دیگر اجرای این دستورالعمل به ناکافی بودن اطلاعات منتشر شده فعلی برمی گردد. در حال حاضر در گزارش‌های عملکردی تنها به حجم و مبلغ فروش اشاره می شود و جزئیات دیگر از جمله بهای تمام شده، نرخ های فروش صادراتی و داخلی (به تفکیک)، قراردادهای جدید بسته شده و قراردادهای در حال مذاکره (در مورد شرکت های پیمانکاری) و هزینه های شرکت طی دوره پوشش داده نمی شود. البته قرار است این موارد به نوعی در گزارش های موسوم به "تفسیر مدیریت" به بازار منعکس گردد که چون هنوز قالبی برای آن منتشر نشده برای اظهارنظر زود است، اما اگر نتوان قالبی مناسب (نه یکسان برای همه) را ابلاغ نمود، امکان بروز عدم تقارن اطلاعاتی و کاهش شفافیت بالاخص در شرکت های پیمانکاری و IT بالا خواهد رفت.

*آیا این مدل در دنیا وجود دارد؟  

بله در کشورهایی نظیر آمریکا، کانادا و چین رژیم های افشای داوطلبانه یا نیمه داوطلبانه را می بینیم که شرکت ها یا ملزم به افشای پیش بینی سود نیستند یا مانند کشور چین، در صورتی ملزم هستند که انتظار تغییراتی بیش از 50% نسبت به سال گذشته یا تغییر از سود به زیان و بالعکس را داشته باشند. البته عکس آن نیز در کشورهایی دیگر نظیر ژاپن یا انگلستان دیده می شود که افشای پیش بینی سود اجباری است و البته آیتم هایی که باید این گزارش ها در خود داشته باشند از کشوری به کشور دیگر متفاوت است. در مورد آثار و عواقب هر سیستم، مطالعه جامعی نداریم، و در مورد ایران این امر تا کنون تجربه نشده. لذا باید صبر کرد و عملکرد مدیران را نگریست و بازار خود بخود پس از مدتی نسبت به نوع گزارش‌گری مدیران شرکت ها قضاوت و ذهنیت پیدا خواهد کرد.

*عدم ارائه پیش بینی سود هر سهم در چه صنایعی بهتر است؟ چه صنایعی با این روش مطابقت ندارند؟

شاید گفتن این که عدم انتشار سود برای برخی صنایع "بهتر" است کمی دور از احتیاط باشد. مناسب تر است اگر بگوییم برخی صنایع کمتر از چنین موضوعی آسیب می بینند و برخی بیشتر. صنایع تولیدی که یک یا چند محصول معین دارند، قابلیت تحلیل سودآوری آنها برای اهالی بازار بیشتر است و کمتر نیازمند ارائه پیش بینی EPS هستند. اما صنایعی نظیر پیمانکاری و IT و مخابرات و معدود نمادهایی که عمدتاً در بازرگانی فعالند، قابلیت تحلیلشان کمتر است، زیرا متکی بر قراردادهایی هستند که بر درآمد و سود تأثیرگذار است.