دومینوی مشکلات طرح تحول سلامت به صنعت دارو رسید...

بورس24 -سمیه حبیبی نوا : هدف دولت از اجرای طرح تحول سلامت این بود که هزینه های مردم در این بخش کاهش یابد اما ادامه این طرح و اجرای گام به گام مراحل مختلف آن مشکلات زیادی را به همراه داشت. به رغم اینکه در ابتدا طرح تحول سلامت توفیقاتی را به همراه داشت اما گذشت زمان نشان داد که رویکردهای اشتباه مجریان این طرح مسایل مختلفی از جمله ورشکستگی بیمه های درمانی، ناتوانی دولت در تامین بودجه سلامت و در نهایت افزایش هزینه های درمانی مردم را به همراه داشت.

اجرای گام سوم طرح تحول سلامت موجب افزایش قابل توجه هزینه های درمان بیمه های تامین اجتماعی و بیمه سلامت شد. رشد هزینه های بیمه ها سبب شد که آنها در پرداخت مطالبات شرکت های داروساز بیش از پیش ضعف داشته باشند و همین امر نیز مشکلات عدیده ای را در صنعت دارو پدید آورده است.

تولید کنندگان دارو مشکلی برای تولید ندارند

دکتر مهدی محمدزاده رئیس هیات مدیره انجمن علمی مدیریت و اقتصاد دارویی ایران در گفت و گو با خبرنگار بورس24 درباره وضعیت تولید شرکت های دارویی در کشور گفت: با توجه به اینکه بازار دارو بازاری ثابت است و همواره با افزایش قیمت متعارف و سالیانه همراه است معمولا صنعت دارو نسبت به سایر صنایع کمتر تحت تاثیر تلاطم های بازار قرار می گیرند.

او افزود: بنا بر دلیلی که گفته شد شرکتهای داروساز از نظر تولید مشکلی ندارند اما دغدغه اصلی این صنعت کمبود نقدینگی است که از طرح تحول سلامت نشات گرفته است.

وی با اشاره به روند فروش شرکتهای دارویی ابراز داشت: روال کار فروش در صنعت دارو به این صورت است که شرکتهای داروساز تولیدات خود را به منظور تحویل به داروخانه ها به شرکتهای پخش می دهند. تا این بخش از کار مشکلی وجود ندارد اما موضوع بااهمیت اینجاست که به این دلیل که داروخانه ها طلب خود را دیر از بیمه می گیرند و معمولا این پروسه بین 8 ماه تا یک سال طول می کشد. بنابراین پول شرکتهای پخش و در نهایت شرکتهای داروساز نیز با تاخیر زمانی طولانی پرداخت می شود. همین امر موجب شده که هزینه های مالی شرکتهای دارویی افزایش یابد.

محمدزاده در ادامه با تاکید بر اهمیت صنعت دارو تصریح کرد: بازار دارو بازاری ثابت است و هیچ شکستی در آن رخ نمی دهد. به این معنی که در صورت ایجاد رکود در اقتصاد کشور یا صنایع مختلف تولیدات آنها کاهش می یابد اما در خصوص صنعت دارو اینگونه نیست. زیرا این شرکتهای دارویی نیستند که تولید یا عدم تولید و سایر شرایط را انتخاب می کنند، بلکه شرکتهای دارویی باید همواره تولیدات خود را ادامه دهند.

او اضافه کرد: موضوع مهم دیگری که در خصوص صنعت دارو باید به آن توجه داشت این است که بیمارانی که تحت پوشش بیمه هستند تنها بخشی از هزینه دارو را پرداخت می کنند و مابقی باید توسط شرکتهای بیمه ای به داروخانه ها پرداخت شود. اما متاسفانه این پرداخت ها در بازه زمانی طولانی انجام می شود که همین امر فشارهای زیادی را بر صنعت دارو و شرکتهای داروساز وارد ساخته است.

همه شرکتهای دارویی درخواست افزایش نرخ داده اند

رئیس هیات مدیره انجمن علمی مدیریت و اقتصاد دارویی ایران در برابر این پرسش که افزایش نرخ یورو چقدر صنعت دارو را تحت تاثیر قرار می دهد گفت: همانطور که می دانیم شرکتهای داروساز ارز مبادله ای دریافت می کنند و نرخ یورو در ماه های اخیر حدود 17 تا 18 درصد افزایش یافته و به حدود 4000 تومان رسیده است. به همین دلیل شرکتهای دارویی درخواست های خود را مبنی بر دریافت مجوز افزایش قیمت دارو ارایه کرده اند که پیش بینی می شود در آینده ای نه چندان دور اعمال شود.

وی افزود: قیمت محصولات دارویی با افزایش هزینه های شرکت های داروساز اصلاح می شود. به این معنی که قیمتی که دولت برای محصولات دارویی تعیین کرده و به شرکتهای داروساز اعلام می کند متناسب با هزینه های آنهاست. در سال جاری تصمیم گیری درخصوص افزایش قیمت دارو با تغییر دولت و کمیته ها مصادف شد و همین امر موجب شد که این امر تا کنون محقق نشود. اما شرکتهای دارویی درخواست های خود را ارایه کرده اند.

در ادامه از علیزاده پرسیدیم که پیش بینی می کنید صنعت دارو شاهد چه میزان افزایش نرخ باشد؟ وی اظهار داشت: خوشبختانه با توجه به اینکه تورم در کشور کنترل شده چنانچه قیمت دارو متناسب با هزینه تمام شده تولید افزایش یابد منطقی است. با توجه به اینکه همه کالاهای مورد نیاز تهیه و تولید محصولات دارویی ارزی نیست و بخشی از آن به صورت ریالی خریداری می شود بنابراین موافقت با به طور میانگین افزایش 15 درصدی قیمت محصولات دارویی مورد انتظار است که با توجه به افزایش نرخ یورو و بالا رفتن هزینه های شرکت های تولید کننده به نظر می رسد راهی به جز موافقت با آن وجود ندارد.

او افزود: اگر شرکت دارویی متضرر شود دست از تولید می کشد و در این صورت بازار با کمبود دارو مواجه خواهد شد. در چنین شرایطی دولت ناچار خواهد بود که دارو را با قیمتهای گزافی وارد کند. زیرا قیمت دارو در خارج از ایران دست کم 5 برابر قیمت دارو در داخل کشور است. بنابراین دولت باید هزینه بسیار بالایی را برای خرید دارو از خارج بپردازد و این اصلا منطقی به نظر نمی رسد.

عمده ترین مشکل شرکتهای دارویی کمبود نقدینگی است

علیزاده در ادامه به سیکل گردش مالی در شبکه دارویی ایران اشاره کرد و گفت: سیکل مالی در شبکه دارویی ایران به این صورت است که شرکتهای تولید کننده دارو محصولات خود را به 10 تا 30 شرکت پخش عمده و اصلی که در کشور وجود دارند تحویل می دهند. شرکتهای پخش نیز این محصولات را به 12 هزار داروخانه در سراسر کشور می دهند و باید پول را از داروخانه دریافت کرده و به داروساز تحویل دهند. این 12 هزار داروخانه نیز داروهای خود را به بیماران می فروشند. بیمار تنها 25 درصد از قیمت دارو را به داروخانه پرداخت می کند و 75 درصد مابقی را از بیمه طلبکار می شود. متاسفانه سیکل گردش نقدینگی به دلیل مشکلات بیمه ها که ناشی از طرح تحول سلامت می باشد موجب شده تا امسال هزینه های شرکت های داروساز افزایش یابد.

او تاکید کرد: قطعا شرکتهای تولید کننده دارو امسال نیز مانند سالهای گذشته به هدف تولید خود خواهند رسید اما متحمل هزینه های مالی بیشتری خواهند شد.

وی افزود: با توجه به عدم پرداخت به موقع شرکتهای تولید کننده دارو بسیاری از این تولیدکنندگان مجبور هستند برای اینکه دچار مشکلات فروش نشوند به دریافت وام از بانکها با بهره های 24 درصدی پناه ببرند. اما مشکلات مالی در برخی از تولیدکنندگان به حدی بالاست که حتی حقوق کارگران را نیز به سختی پرداخت می کنند.

آخرین آمار از زمان پرداخت بدهی بیمه ها به داروخانه ها

در ادامه از رئیس هیات مدیره انجمن علمی مدیریت و اقتصاد دارویی ایران پرسیدیم که ریشه اصلی مشکلات صنعت دارو در کجاست. وی گفت: مشکل اصلی اینجاست که بعد از طرح تحول قیمت خدمات درمانی افزایش یافت و همین امر موجب شد تا بیمه ها از پرداخت طلب های داروخانه ها عقب بمانند.

او اضافه کرد: بر اساس آخرین اطلاعات کسب شده بیمه سلامت تا پایان اسفند ماه بدهی های خود را به داروخانه ها پرداخت کرده است. تامین اجتماعی تا فروردین ماه و بیمه ارتش نیز تا خرداد ماه بدهی هایشان را به داروخانه ها پرداخت کرده اند.

در پایان از علیزاده پرسیدیم که وضعیت کلی صنعت دارو در کشور ما چگونه است و چه نظارت هایی بر آن وجود دارد. وی بیان داشت: صنعت دارو مدام در حال تکاپو و تحقیق است. به طوریکه همواره داروهای جدیدی به لیست تولید شرکتهای داروساز اضافه می شود و ممکن است برخی از داروها نیز از چرخه تولید شرکتها خارج شوند. صنعت دارو صنعتی استراتژیک است که دارای بازار خاصی است. دولت نیز نظارت های زیادی بر این صنعت دارد. این نظارت ها هم از لحاظ کیفیت انجام می شود و هم از نظر حجم تولید. ضمن اینکه زمان تولید محصولات نیز بسیار قابل اهمیت است. به همین منظور دولت هر سه ماه یکبار نظارت های بسیار دقیقی بر شرکتهای داروساز انجام می دهد.

او افزود: همانطور که گفته شد شرکتهای دارویی به دلیل اهمیتی که دارند همواره تولیدات خود را حفظ می کنند و با یکدیگر در رقابت هستند. در حال حاضر همه شرکتهای دارویی در حال تولید هستند و شاید بتوان گفت دست کم در حدود 10 سال گذشته هیچ شرکت تولید کننده دارویی تعطیل نشده است. امسال نیز پیش بینی می شود داروسازها به هدف های تولید خود برسند اما ممکن است اشکالات ایجاد شده در گردش نقدینگی شرکتها ناشی از مشکلاتی که طرح تحول سلامت ایجاد کرده، هزینه های مالی آنها را تحت تاثیر قرار دهد.