دلیل بی اعتنایی بازار سهام به کاهش نرخ سود بانکی چیست؟

طاها حشمتی - شهریور ماه امسال با دو خبر مهم داخلی همراه بود که انتظار می رفت بازار سرمایه را با تحولات اساسی روبرو سازد. اولین رویداد بااهمیت کاهش نرخ سود سپرده هاست که از یازدهم شهریور ماه کلید خورد و دومی انتقال مجدد معامله اوراق اسناد خزانه اسلامی به بازار فرابورس که استارت آن از هفته ابتدایی شهریور ماه زده شد.

با توجه به اینکه قیمت جهانی کامودیتی ها از هفته های اخیر با روند افزایشی همراه بود و بازار سرمایه را تحت تاثیر خود قرار داد پیش بینی می شد با کاهش نرخ سود سپرده های بانکی شرایط مثبت بازار دوچندان شود اما شرایط دو روز اخیر بازار سرمایه نشان داد که اهالی بازار نسبت به کاهش نرخ سود سپرده ها بی اعتنا هستند و همچنان به وضعیت بازارهای جهانی چشم دوخته اند.

معرفی سه دلیل برای افت بازار

مسعود علی اکبر کارشناس بازار سرمایه درباره علت بی توجهی بازار سرمایه به کاهش نرخ سود سپرده بانکها به خبرنگار بورس24 گفت: به نظر می رسد اهالی بازار سرمایه کاهش نرخ سود سپرده ها را هنوز به طور واقعی نپذیرفته و آن را به صورت دستورالعملی کاغذی تلقی می کنند. از این رو نسبت به این موضوع فعلا بی تفاوت هستند.

او درباره علل منفی شدن بازار در دو روز گذشته ابراز داشت: افت قیمت سهام در روزهای چهارشنبه و شنبه علل گوناگونی داشت که مهمترین آنها کاهش قیمت ها در بازارهای جهانی بود. در روزهای پایانی هفته قبل بهای فلزات در بازارهای جهانی کاهش یافت که بخصوص در گروه های معدنی و فلزی تاثیر خود را برجای گذاشت. افزون بر این، واقع شدن در روزهای پایانی شهریور ماه و نزدیک شدن به سررسید تسویه برخی از کارگزاری ها و شرکتهای سرمایه گذاری که سال مالی آنها 31 شهریور ماه است موجب شد تا بسیاری از آنها نسبت به فروش سهام خود اقدام نمایند که خود عامل مضاعفی شد بر افت قیمتها در بازار سهام.

وی افزود: در کنار این عوامل باید توجه داشت که در هفته های اخیر قیمت بسیاری از سهم ها رشد مناسبی را تجربه کرده بود و برخی از افراد در این محدوده ها اقدام به فروش سهام خود کردند تا سود شناسایی نمایند.

منفی های بازار تداوم زیادی نخواهد داشت

علی اکبر با ابراز خوشبینی به وضعیت آتی بازار سهام اذعان کرد: به نظر نمی رسد طی یکی دو هفته آینده بازار تحت فشار چندانی بوده و منفی های آنچنانی داشته باشد. اما ممکن است شاخص در صورت شکست سطوح مهم 83 هزار و پس از آن 82 هزار در بدترین حالت به محدوده 81 هزار واحد نزدیک شود. در بهترین حالت نیز انتظار داریم تا پایان شهریور ماه بازار حالت متعادلی را تجربه نماید.

این کارشناس بازار با اشاره به گزارش های فروش مناسب شرکت ها اظهار داشت: اطلاعیه هایی که از وضعیت فروش 5 ماهه شرکتها منتشر شد نشان داد بسیاری از آنها شرایط مطلوبی دارند بنابراین انتظار داریم گزارش های 6 ماهه مناسبی را منتشر کنند. بنابراین پیش بینی می کنیم با ارایه گزارش های 6 ماهه شرکتها بازار به وضعیت مناسبی که در آن قرار داشت بازگردد.

بازار جهانی کمی استراحت لازم دارد

سید حمید میرمعینی یکی دیگر از کارشناسان بازار سرمایه درباره رشد بازار در هفته های اخیر به بورس24 اعلام کرد: عمده دلیل رشد بازار در هفته های اخیر روند رو به رشد قیمت های جهانی بود که تحت تاثیر گزارش های مثبت اقتصاد چین و سایر اقتصادهای در حال توسعه رشد یافته بود. اما پس از آنکه رشد قیمتهای جهانی تثبیت شد و تقریبا از اواسط هفته گذشته بازارهای جهانی روند اصلاحی به خود گرفت بازار سرمایه نیز از این شرایط تاثیر منفی گرفت.

او درباره چشم انداز بازارهای جهانی گفت: با توجه به آنکه بهای فلزات در بازارهای جهانی رشد خوبی را تجربه کرده به نظر نمی رسد به سطوح قبلی خود بازگردد اما انتظار می رود قیمت ها در این محدوده ها کمی استراحت نمایند. در بازار داخلی نیز بعید است شاهد رشدهای قبلی باشیم اما تداوم این شرایط به چگونگی گزارش های شرکتها وابسته است که باید دید به طور کلی وضعیت بازارهای جهانی چه تاثیری بر گزارش های دوره ای شرکتها دارد.

ابهام سرمایه گذاران درباره دوام کاهش نرخ سود بانک ها

این کارشناس بازار سرمایه در پاسخ به این پرسش که چرا بازار هنوز به کاهش نرخ سود سپرده ها اعتنایی نکرده ابراز داشت: به نظر می رسد سرمایه گذاران هنوز باور ندارند که کاهش نرخ سپرده های بانکی بر اقتصاد ایران تاثیر مثبت دارد و در این باره هنوز به نتیجه قطعی نرسیده اند.

میرمعینی افزود: سرمایه گذاران داخلی هنوز باور ندارند که شرکتها بتوانند هزینه های مالی خود را از این طریق کاهش داده و با نرخ های کمتری تامین مالی نمایند. افزون بر اینکه همچنان بر روی چگونگی اجرای دستورالعمل کاهش نرخ سود سپرده ها اما و اگرهایی وجود دارد و هنوز از قطعیت کافی برخوردار نیست.

وی با اشاره به اینکه کاهش نرخ سود بانکها عملیاتی شده و سخت گیری های لازم نیز در این زمینه از سوی بانک مرکزی صورت گرفته تاکید کرد: اما اینکه این دستورالعمل چقدر بتواند تداوم داشته باشد سوالی اساسی است که برای سرمایه گذاران وجود دارد. به نظر می رسد افراد سپرده گذار هنوز به این نتیجه نرسیده اند که بتوانند همان بازدهی که بانکها به آنها می دهند را با همان مقدار ریسک از بازار سرمایه دریافت کنند.

ریسک گریزها، ریسک پذیرها و ریسک گراها

این کارشناس بازار سرمایه در ادامه سرمایه گذاران را از نظر ریسک پذیری به سه گروه تقسیم بندی کرد و گفت: دسته اول افراد ریسک گریز هستند که تحت هیچ شرایطی حاضر نیستند حتی مقدار کمی ریسک را پذیرفته و وارد بازارهای سرمایه گذاری شوند. این افراد که شاید حدود 50 تا 60 درصد از جمعیت کل سرمایه گذاران داخلی خرد و کلان را در برمی گیرند صرفادر بانک ها سپرده گذاری می کنند و با توجه به اینکه پذیرش ریسک آنها صفر است تنها بانک ها را محلی امن برای سرمایه گذاری قبول دارند. بنابراین برای این افراد شاید کاهش نرخ سود سپرده ها تاثیری در استراتژی های سرمایه گذاریشان نداشته باشد.

او ادامه داد: گروه دوم افرادی هستند که ریسک پذیری آنها با بازدهی که کسب می کنند متناسب است. در خصوص این افراد نیز به نظر نمی رسد در بازارهای موازی بازده بیشتری را نسبت به بازار پول متصور باشند که بتوانند با پذیرش ریسک بیشتر بازدهی بالاتری را نیز بدست آورند.

میرمعینی دا ادامه به ریسک هایی که بر بازار سرمایه سایه افکنده اشاره داشت و گفت: بازار سرمایه ما علاوه بر ریسک های سیاسی دارای ریسک های عملیاتی زیادی است که در طی سالهای گذشته نه تنها کاهش نیافته بلکه در برخی موارد نیز زیادتر شده است. دامنه نوسان، شفافیت در اطلاعات و عمق بازار سرمایه از مهمترین ریسک های بازار است که حتما سرمایه گذاران آنها را مد نظر قرار می دهند. به ویژه اینکه ریسک دیگری به نام توقف های طولانی مدت نمادها در دو سال اخیر به ریسک های بازار افزوده شده که قطعا بر جذابیت بازار سرمایه تاثیرگذارد است.

او با تاکید بر اینکه ریسک پذیرها هنوز به اطمینان خاطر نرسیده اند که بازار سرمایه دارای بازدهی بیشتری نسبت به بانک ها باشد در خصوص گروه سوم سرمایه گذاران اظهار داشت: ریسک گراها گروه سوم هستند که عاشق ریسک اند و توجهی به بازدهی بازار هدف مورد نظر ندارند و تنها تمایل دارند از لحاظ روانی خود را راضی نگاه داشته و در فضای ریسکی خود فعالیت نمایند. آن دسته از سهامدارانی که تحت هر شرایطی در بازار باقی می مانند مصداق بارز این گروهند که متاسفانه این گروه حجم قابل توجهی از کل سرمایه گذاران کشور را تشکیل نمی دهند.

میر معینی اذعان کرد: با توجه به اینکه سرمایه گذاران هنوز به قطعیت لازم برای انتقال نقدینگی خود از بانک ها به بازار سرمایه نرسیده اند بنابراین به نظر نمی رسد به این زودی بازار سرمایه از کاهش نرخ سود سپرده ها منتفع شود.

هنوز نشانه ای از رونق اقتصادی دیده نمی شود

او درباره انتقال مجدد اوراق اسناد خزانه به بازار فرابورس و همچنین درمورد اوراق بدهی گفت: متاسفانه انتشار و عرضه انواع اوراق های بدهی به دلیل پرداخت و به تاخیر انداختن بدهی های سررسید شده دولت است و اصلا به نفع اقتصاد کشور نیست و تداوم آن آسیب های زیادی را به اقتصاد کشور و بازار سرمایه وارد خواهد کرد.

این کارشناس بازار سرمایه درباره رشد نرخ دلار و چشم انداز بازار می گوید: متاسفانه رشد بازار سرمایه در هفته های اخیر ناشی از رشد بازارهای جهانی بود و به دلیل تغییرات مثبت در شاخص های اقتصادی کشور نبود. فعلا نشانه ای از رونق اقتصادی وجود ندارد و وارد شدن در فاز رشد اقتصادی زمانبر است. اما در ماه های آتی ممکن است به دلیل رشد نرخ دلار شاهد ایجاد تورم در کشور باشیم که تحت تاثیر آن شرکتها نیز از افزایش قیمت دلار سودهای بالاتری را شناسایی نمایند. بنابراین نمی توان بر روی بهبود وضعیت سودآوری عملیاتی شرکتها حسب باز کرد و سودهایی که از این طریق شناسایی می شود سودهای بی کیفیتی است که ناشی از مدیریت عملیاتی شرکتها نخواهد بود. بنابراین ممکن است با رشد نرخ دلار یکبار دیگر وارد چرخه معیوب اقتصادی شویم و تجربه شکست خورده و ناکارآمد گذشته دوباره تکرار شود.

میرمعینی در پایان تاکید کرد: اگر بخواهیم شاهد جریان ورود نقدینگی از بانک ها به بازار سرمایه باشیم باید بازار سهام بتواند رشد مناسبی را تجربه کرده و برای سرمایه گذاران جذابیت کافی را ایجاد نماید تا افراد برای انتقال سرمایه های خود به بورس گرایش داشته باشند.