پتروشیمی ها با دلار در بورس دوباره گل می کنند؟

رشدی که هفته پیش در بازار ارز به وجود آمد و بهای دلار را تا 3 هزار و 780 تومان بالا کشید، موجب رشد قیمت سهام پتروشمی ها در بازار بورس شد. اینکه پتروشیمی ها چه میزان ارز بازار را تامین می کنند، به میزان صادراتشان بازمی گردد. اما به هر حال متغیر ارز رابطه مستقیمی با این صنعت دارد. به طوری که طی سال های گذشته این پتروشیمی ها بودند که با عرضه دلار در سطح جامعه به متعادل کردن نرخ ارز کمک کردند.

حال باید دید در سال جاری هم کفه دلار در حدی رشد خواهد کرد که وزنه پتروشیمی ها را به سمت خود بکشاند؟ آیا شاهد رشد دوباره این صنعت پس از یک خواب چند ساله خواهیم بود؟ از همه مهمتر آیا بازار سرمایه به تاثیر از پتروشیمی ها و رشد نرخ ارز پاسخ مثبت می دهد؟

علی حسینی، مدیر عامل شرکت سرمایه گذاری مدبران اقتصاد و مشاور مدیرعامل هلدینگ خلیج فارس در امور سرمایه گذاری ها در خصوص تاثیرات افزایش نرخ ارز روی سهام پترو شیمی ها به خبرنگار بورس24 گفت: اقتصاد ایران در مسیر کاهش وابستگی خود به درآمدهای نفتی حرکت می کند و در این راه، صنعت پتروشیمی با توجه به تولید محصولات متنوع که دارای ارزش افزوده بالایی هستند و همچنین ارزآوری برای کشور نقش پررنگی دارد.

وی ادامه داد: بر مبنای آمار گمرگ، کل صادرات کشور «میعانات گازی، پتروشیمی و سایر کالاها» در سال 95، رقم 44 میلیارد دلار بوده است که از این رقم 37.5 درصد مربوط به محصولات پتروشیمی «مجتمع های پتروشیمی و پالایشگاه ها»، 16.62 درصد میعانات گازی و 45.96 درصد سایر کالاها بوده است که این ارقام گواه اهمیت این صنعت در ارزآوری کشور می باشد.

حسینی افزود: در صنعت پتروشیمی، قیمت ارز بر دو عامل اساسی موثر در سودآوری شرکت، شامل فروش و بهای تمام شده، اثرگذار است.

حسینی افزود: در سال 95 برمبنای گزارش سالانه شرکت ملی صنایع پتروشیمی، بالغ بر 50.6 میلیون تن محصول در صنعت پتروشیمی تولید شده است و بیش از 37 میلیون تن محصولات پتروشیمی «معادل 18.6 میلیارد دلار» به فروش رسیده است که از این مقدار حدودا 21 میلیون تن بالغ بر 9.8 میلیارد دلار با نرخ دلار آزاد توسط مجتمع های پتروشیمی صادر شده است.

حسینی گفت: بخش دیگر فروش محصولات پتروشیمی نیز به دو صورت فروش بین مجتمعی و فروش داخلی در بورس کالا است که اکثریت فروش های بین مجتمعی به تبع قراردادهای بلندمدت فی مابین شرکتها، با نرخ ارز مبادله ای انجام می گردد و مابقی فروش از جمله فروش در بورس کالا، با ارز آزاد می باشد.

این مقام مسئول گفت: در همین راستا نیز، خوراک خریداری شده مجتمع های پتروشیمی از طریق مجموعه وزارت نفت با ارز مبادله ای تامین می گردد و مابقی نیز همانگونه که ذکر گردید از طریق خرید بین مجتمعی و بورس کالا فراهم می گردد.

سناریو های نرخ ارز؛ از صعود تا نزول ...

وی افزود: لذا تغییرات نرخ ارز «مبادله ای و آزاد» در چند سناریو بر این صنعت موثر می باشد. سناریو اول، تغییر فاصله قیمتی ارز مبادله ای و آزاد است که با توجه به تاثیرات مذکور، با افزایش این فاصله قیمتی، سبب رشد سودآوری این شرکتها خواهد شد. از سوی دیگر در صورتی که نرخ ارز مبادله ای و آزاد تواما افرایش یابد، سودآوری شرکتهای پتروشیمی نیز افزایش خواهد یافت.در نهایت، در صورت اعمال سیاست های یکسان سازی نرخ ارز، سودآوری این صنعت مورد تهدید قرار خواهد گرفت.

این مقام مسئول در شرکت مدبران اقتصاد عنوان کرد: روند تاریخی حاکی از وجود رابطه همبستگی منفی میان شاخص جهانی دلار و نرخ کالاهای اساسی می باشد، هر چند در برخی مقاطع به صورت موقت رابطه فوق نقض شده است. با توجه به سیاست های اخیر بانک مرکزی آمریکا و عدم اظهار نظر در رابطه با افزایش مجدد نرخ بهره، نرخ برابری دلار در مقابل سایر ارزها تضعیف شده که به صورت بنیادین و براساس رابطه تاریخی مذکور میان شاخص دلار و نرخ کالاهای اساسی ناشی از افزایش تقاضا، می توان افزایش قیمت در بازار کالاهای اساسی را انتظار داشت.

حسینی ادامه داد: علی رغم تاثیر فاکتورهای متعدد بر نرخ جهانی نفت چنانچه افزایش قیمت این محصول استراتژیک را صرفا از مجرای کاهش ارزش دلار متصور باشیم و به تبع آن، افزایش احتمالی قیمت محصولات پایین دستی صنعت پتروشیمی و افزایش احتمالی نرخ دلار در برابر، می تواند منجر به تاثیر فزاینده بر سودآوری شرکت های فعال در این صنعت شود.

در ادامه امیرمهدی صبائی ، مدیر پرتفولیوی شرکت نفت و گار تامین در خصوص تاثیرات دلار روی این صنعت به خبرنگار بورس24 گفت: چند سناریو را می توانیم برای ارز مبادله ای و آزاد متصور شویم. اگر قیمت ارز مبادله ای را ثابت و ارز آزاد را متغیر در نظر بگیریم در این صورت این موضوع روی شرکت های زیر مجموعه تاپیکو و سایر شرکت های شیمیایی تاثیر گذار خواهد بود و البته با توجه محصول تولیدی و نحوه فروش آن در بورس کالا یا بازار بین مجتمعی و صادرات تاثیر متفاوتی دارد.

وی ادامه داد: اما در تاپیکو به ازای هر یک درصد رشد ارز آزاد با فرض ثبات سایر متغیر ها «خصوصا ارز مبادله ای» بیش از 2تا 2.5درصد رشد سود تلفیقی تاپیکو طبیعی است.

وی گفت: اگر هم ارز آزاد و مبادله ای در یک راستا رشد نمایند طبیعتا بخشی از نهاده های تولید توسط شرکت های ما مانند خوراک تحت تاثیر قرار می گیرند و می توان گفت که تغییرات نرخ ارز با این مشخصه، هم اثر منفی و هم مثبت خواهد داشت. اما جمع جبری این برآیند مثبت است به طوری که تقریبا با فرض رشد یکسان ارز آزاد و مبادله ای بین 1تا 1.2درصد سود تاپیکو افزایش خواهد داشت.

صباحی ادامه داد: در حالتی که ارز آزاد ثابت و مبادله ای متغیر باشد شرکت هایی مانند نفت پاسارگاد ، ایرانول تاثیر منفی بیشتری را در خود می پذیرند که در این صورت تقریبا 0.5درصد از سود ما کم خواهد شد.

وی گفت: در حال حاضر ارز آزاد رشد داشته و بیشترین تاثیر را نیز در نمادهای پتروشیمی خارک، فناوران و خراسان و از همه مهمتر پتروشیمی شازند اراک دیده ایم.

تاپیکو بازیگر اصلی نرخ ارز نیست ...

صباحی در خصوص تاثیر پذیری بازار ارز از صنعت پتروشیمی گفت: تقریبا 70درصد از سود پرتفوی شرکت از شرکتهای غیر کنترلی است. ما در شرکت های پتروشیمی جم، مارون هلدینگ خلیج فارس، خارک سهامدار هستیم ولی کنترل این شرکتها در اختیار ما نیست یعنی تصمیمات مدیریتی در اختیار مجموعه تاپیکو نیست. ارزآوری عمده تاپیکو از طریق سه شرکت فناوران، غدیر و خراسان انجام می شود که این میزان معادل 600میلیون دلار بوده است.

وی ادامه داد: تاپیکو به تنهایی قادر به تاثیرگذاری بلند مدت و یا میان مدت در بازار ارز نیست. نهایتا ما می توانیم در کوتاه مدت با فروش درهم یا دلار در بازار ارز تاثیر گذار باشیم. مهمترین دلیل هم عدم حضور تاپیکو به صورت کنترلی در شرکت ها است.