ریسک ها و پتانسیل های صنعت خودرو/ گفت و گو با یک کارشناس را بخوانید

گروه خودرو بنابر دلایل مختلفی از جمله افت قیمتی زیاد در سال های اخیر، تاثیرات برجام بر بهبود تامین مواد اولیه و همچنین رشد تولید و فروش در ماه های اخیر مورد توجه بازار قرار گرفته است. گزارش های اخیر شرکت های این گروه نیز بر بهبود وضعیت این صنعت صحه گذاشته اند.

صنعت خودرو در شرایط پسابرجام

مهدی رضایتی تحلیلگر صنعت خودرو در گفتگو با بورس24 ضمن تشریح وضعیت فعلی صنعت خودرو ابراز داشت: در حال حاضر صنعت خودرو تمامی موانع از قبیل تحریم خارجی، عدم تقاضای داخلی و تنگنای نقدینگی شدید که طی سال‌های اخیر صنعت را با مشکل افت تیراژ مواجه کرده بود، پشت سر گذاشته است. بطوریکه روند تولید فروش خودرسازان در یکی از بهترین وضعیت‌های سال‌های اخیر قرار گرفته است.

او افزود: رشد تولید و فروش موجب شده سود عملیاتی صنعت به شدت تقویت شود و با کاهش هزینه‌های ناشی از خالی ماندن ظرفیت و روند نزولی بهای تمام شده، نسبت حاشیه سود در مسیر صعود قرار گیرد. هر چند نباید فراموش کرد که این صنعت یک بدهی بانکی عظیم از دوران تحریم به ارث برده و هنوز موفق به غلبه بر آن نشده است. در حال حاضر بخش بزرگی از سود عملیاتی توسط هزینه مالی بلعیده می‌شود و تامین مالی گران موجب کند شدن روند تسویه بدهی‌ها شده است.

سرانه مصرف پایین یکی از پتانسیل های صنعت است

وی درباره چشم انداز صنعت خودرو می گوید: خودرو صنعتی پیشران در اقتصاد است که صنایع متعددی به آن وابسته هستند و دولت نیز با درک اهمیت این صنعت هیچگونه حمایتی را از این صنعت دریغ نمی‌کند. بنابراین با صنعتی مواجه هستیم که مورد حمایت کامل دولتی ها قرار گرفته و در صورت وارد نشدن شوک‌های شدید اقتصادی شاهد شکوفایی هر چه بیشتر صنعت خواهیم بود. برهمین اساس می‌توانیم حداقل از تصرف بازار داخلی توسط خودروسازان اطمینان حاصل کنیم.

او ادامه داد: نباید فراموش کنیم که تقاضای داخلی از پتانسیل هایی نظیر ناوگان فرسوده و سرانه مصرف پایین برخوردار است. در حال حاضر تقریبا به ازای هر 10 نفر دو خودرو در کشور وجود دارد در حالی که متوسط جهانی این رقم 5 بوده و در کشوری مانند آمریکا به 8 یا 9 دستگاه نیز می رسد. این پتانسیل از طریق تسهیلات ارزان و بلند مدت قابل فعال شدن است که البته در حال حاضر زمینه آن فراهم نیست.

رضایتی با اشاره به یکی دیگر از پتانسیل های صنعت خودرو گفت: ورود بیشتر به بازارهای صادراتی نیز پتانسیل دیگر صنعت است و شیوه همکاری با شرکای خارجی نیز نشانه‌‌هایی مثبت را بروز داده است. بطور مثال مقرر شده تا 30 درصد از محصولات تولیدی در ایکاپ و سایپا-ستروئن به بازار صادراتی اختصاص پیدا کند.

معرفی ریسک ها و پتانسیل های صنعت خودرو

این تحلیلگر صنعت خورو درباره ریسک ها و تهدیدهای شرکت های این گروه اظهار داشت: بزرگترین تهدیدهای صنعت خودرو در حال حاضر همان شوک‌های اقتصادی و ریسک‌های سیاسی است. هر گونه جهش ناگهانی نرخ ارز یا اخلال در روابط بین المللی تاثیرات نامطلوبی را در پی خواهد داشت که می‌ تواند موجب بازگشت به گذشته شود. باید توجه کرد که مشتریان خودروسازان به لحاظ قدرت خرید در وضعت خوبی قرار ندارند بنابراین رشد قیمتی غیرمتعارف تقاضا را تهدید خواهد کرد. وخیم‌تر شدن وضعیت بانکها و افزایش نرخ تامین مالی نیز یکی دیگر از ریسکهای این صنعت خواهد بود.

او با اشاره به نقاط قوت صنعت خودرو تصریح کرد: هم اکنون نکات مثبت خوبی در صنعت مشاهده می شود که مهمترین آن رفع موانع تولید و فروش و دستیابی به سود عملیاتی بالاست. بررسی روند تاریخی تولید خودرو در کشور نشان می‌دهد در سال‌های 89 و 90 تولید خودرو به بیش 1.6 میلیون دستگاه رسیده است. این در حالی است که تولید خودرو در سال 95 با وجود رشد 38 درصدی از 1.3 میلیون دستگاه فراتر رفته است. در حال حاضر توان دستیابی به رکورد‌های قبلی واستمرار آن مهمترین مزیت خودروسازان است. کاهش تدریجی نرخ سود بانکی عاملی است که اثرات مثبت مضاعف خواهد داشت. این عامل از طریق کاهش هزینه مالی و افزایش تقاضا بر صنعت اثرگذار خواهد بود. دیگر مزیت صنعت، همکاری با شرکای خارجی و بهره بردن از مزایای صادراتی است. سرمایه‌گذاری مستقیم پژو سیتروئن در ایکاپ و سایپا-سیتروئن نشان از مصمم بودن خارجی‌ها در همکاری با شرکت‌های داخلی دارد.

بهترین های صنعت کدامند؟

او در مقابل این پرسش که در این گروه کدام شرکتها وضعیت بنیادی و عملیاتی مناسبتری دارند گفت: چنانچه عصاره یک وضعیت بنیادی خوب را توان خلق وجه نقد بدانیم، می‌توانیم ادعای مطلوب بودن شرایط را در خوردسازان بزرگ نظیر ایران خودرو، سایپا و پارس خودرو را داشته باشیم. اما بررسی وضعیت ساختار سرمایه و بدهی‌ها نشان می‌دهد که هنوز با شرایط مطلوب فاصله محسوسی وجود دارد.

وی افزود: به لحاظ بنیادی آخرین گزارش سایپا نشان از دستیابی به حاشیه سود ناخالص 35 درصدی در سه ماهه سوم دارد که تکرار سودآوری شرکت را دگرگون خواهد کرد. در پارس خودرو نیز شاهد تولید انبوده محصول رنو ساندرو در تیراژ بالا هستیم که موجب دگرگون شدن وضعیت شرکت نسبت به سال‌های گذشته شده است. مالکیت نزدیک به 50 درصدی این خودرو ساز در سایپا-ستروئن بر جذابیت‌های این سهم خواهد افزود. این شرکت که اخیرا نیز فعالیت خود را بطور رسمی آغز کرده، قرار است تا پایان سال 2017 اولین محصول خود را روانه بازار کند. تعداد خودروی پیش‌بینی شده در این شرکت 150 هزار دستگاه است که بیش از تولید کنونی پارس خودرو بوده و برخلاف پارس خودرو مشکل هزینه مالی سنگین را پیش‌روی خود نمی بیند.

قابل توجه متقاضیان خرید سهام خودرویی

رضایتی در پاسخ به این پرسش که سهامداران برای سرمایه گذاری در این صنعت باید به چه نکاتی توجه کنند اظهار داشت: سرمایه‌گذاری در صنعت خودرو نیز مانند سرمایه گذاری در سایر صنایع با ریسک‌هایی همراه است اما مزیت این گروه مناسب بودن نسبت ریسک به ریوارد است. علائم مثبت بنیادی نشان از آن دارند که قیمت‌ سهام خودرویی افت معناداری نخواهند داشت اما از طرفی توان رشد سودآوری، پتانسیل بالایی را جهت افزایش قیمت ایجاد نموده است. بطور مثال ایرانخودرو توان دستیابی به فروش 30 هزار میلیارد تومانی همراه با یک حاشیه سود معقول را دارد، در حالیکه با ارزش بازاری 4400 میلیارد تومانی معامله می‌شود.

وی تصریح کرد: چنانچه مشکل تسهیلات مالی سنگین از طریق جریانات نقد عملیاتی، فروش دارایی و یا حتی جایگزین شدن با تسهیلات ارزان برطرف شود شاهد نمود پیدا کردن این سود در ارزش بازار خواهیم بود. ایجاد موانع متعدد طی چند سال گذشته و عدم تحقق چشم‌انداز مثبت ترسیم شده، موجب شده تا سرمایه‌گذاران تردید‌های جدی نسبت به آینده داشته باشند و محافظه‌کارانه عمل نمایند. به هر رو نگاه بنیادی صرف نشان از روند بهبود تدریجی داشته اما قیمت سهام در بازار ممکن است با سرعت‌ متفاوتی نوسان داشته باشد.

سایپا در صنعت خودرو چه جایگاهی دارد؟

این تحلیلگر صنعت خودرو درباره جایگاه سایپا در این صنعت ابراز داشت: بر اساس آخرین گزارش منتشر شده از سوی سایپا، حاشیه سود ناخالص تحقق یافته در 3 ماهه پایانی سال 95 معادل 35 درصد بوده است. این در حالی است که حاشیه سود ناخالص پیش‌بینی شده برای سال 96 تقریبا برابر با 19درصد است. این سطح از حاشیه سود در صنعت خودرو نامتعارف بوده و تکرار آن در سال 96 سودآوری را دگرگون خواهد کرد. با توجه به عدم شفافیت در بخش بهای تمام شده شرکت‌های خودرویی، این گزارش‌های میاندوره‎‌ای هستند که می‌توانند تکرار پذیری این سطح از حاشیه سود را رد یا تائید نمایند.

رشد قیمت در ایران خودرو بیشتر خواهد بود یا سایپا؟

او افزود: اما سایپا در مقایسه با ایران خودرو ارزش بازار بالاتری دارد در حالی که تیراژ تولید در ایران خودرو بسیار بالاتر بوده و مبلغ فروش آن نیز نزدیک به دو برابر سایپاست. این مقایسه نشان می دهد با فرض منطقی بودن قیمت‌های فعلی سایپا، رشد قیمتی در ایران خودرو بیشتر خواهد بود. مگر آنکه بهره‌وری و کنترل هزینه‌ ها در سایپا به شکل محسوسی بهبود یافته باشد.

رضایتی با اشاره به وضعیت بنیادی سایر شرکتهای خودرویی گفت: تشابه شرایط بیرونی و درونی برای شرکت‌های خودروساز موجب می‌شود این شرکت‌ها عموما وضعیت بنیادی مشابهی داشته باشند. بنابراین اگر اتفاق مثبتی وجود داشته باشد شامل بیشتر فعالان صنعت خودروسازی خواهد شد. بهبود وضعیت خودروسازها با یک فاصله زمانی کوتاه موجب تغییر شرایط به نفع صنایع مرتبط با خودرو نظیر قطعه‌سازها می‌شود. بر این اساس سطح ریسک پذیری افراد و استراتژی‌های سرمایه‌گذاری است که در تصمیم گیری و انتخاب سهام تاثیرگذار خواهد بود.