گفتگو با سه کارشناس درباره نرخ رشد ارز/ چاره ای نیست؛ قیمت دلار باید بالا برود

​میثم رادپور کارشناس بازار سرمایه و ارز در گفتگو با بورس24 در خصوص قیمت دلار، نوسانات و افق آن گفت: آن چه که واضح به نظر می رسد این است که قیمت دلار پایین بوده و به لحاظ توجیه اقتصادی، علی الخصوص مهمترین علت آن ثبات قیمت دلار، رشد قیمت ارز توجیه پذیر است.

وی ادامه داد: تغییرات قیمت دلار را می توان مانند تغییرات قیمت در سایر کالاها دانست. وقتی برای سایر کالاها شاهد رشد قیمتی بوده ایم باید برای دلار هم شاهد همین اتفاق باشیم. وقتی دلار ارزان باشد فشار برای افزایش قیمت دلار هم حاصل خواهد شد.

رادپور بیان داشت: اگر قیمت دلار براساس نرخ تورم هر کشور تعدیل نشود، واردات برای آن کشور جذاب تر می شود. ارز در بازار جهانی معامله می شود و باید ثتبیت می شد. کاهش قیمت نفت منجر شد تا ارزش پول ملی ما نسبت به دلار کم شود.

وی عنوان کرد: به طور کل شاخص دلار تقویت شد. ما حداقل 10درصد تورم داشتیم و در دلار نیز باید حداقل همین میزان رشد را می داشتیم. تغییرات نرخ دلار را در کوتاه مدت نمی توان پیش بینی کرد و باید ببینیم فشار اقتصادی به کدام طرف خواهد رفت.

وی عنوان کرد: عوامل گفته شده در بالا باعث تحریک طرف تقاضا می شود و ملاحظات اقتصادی و سیاسی نیز درون آن دیده می شود. در حال حاضر فشار رو به بالا برای افزایش قیمت وجود دارد. چنانچه تقاضا تحریک شود ما شاهد افزایش قیمت دلار خواهیم بود.

وی در پاسخ به این سوال که آیا می توان گفت با کاهش قیمت نفت دیگر دولت بازیگر نقش اول دلار نیست، گفت: این ادعا نسبتا درست است. اینکه بازار ما دولتی بوده و قمیت دلار منعکس شده از نرخ دولت است نیز درست است. بازار ارز دولتی به دلیل اقتصاد دولتی ایران بوده و به همین دلیل نقش عمده در بازیگری اقتصاد را دولت بازی می کند.

رادپور خاطر نشان کرد: درآمدهای نفتی ایران کم شده اما هنوز دولت بازیگر نقش عمده نرخ دلار در اقتصاد ایران محسوب می شود. این که قیمت دلار از محل فعالیت های اقتصادی بخش خصوصی تعیین شود بسیار به جا و علمی است اما ایران هنوز به آن دست نیافته است چرا که انحصار عرضه دلار در دست بانک مرکزی بوده و عوامل بلند مدت زیادی بر روی نرخ ارز تاثیر می گذارد. هر چه GAP بین تورم کشورها بیشتر شود فشار برای افزایش نرخ دلار بیشتر و بیشتر می شود و ناگهان باید اضافه شود. در غیر این صورت واردات توجیه بیشتری می یابد.

این کارشناس بازار سرمایه گفت: به همین دلایل ما افزایش نرخ دلار را بیش از این نیز انتظار داریم. این نرخ افزایشی دور از انتظار نبوده و رشد قیمت دلار نیز انتظار می رود.

وی در خصوص سایر ارزها بیان داشت: سایر ارزها نیز تحت تاثیر عوامل سیستماتیک بوده و تفاوت این ارزها ناشی از نرخ برابری ارز در بازارهای جهانی است. و بقیه ارزها براساس آن قیمت گذاری می شوند. شاخص دلار در دنیا تقویت شده و چنانچه تعدیل انجام نشود فرصت آربیتراژ انجام می شود. پس رشد قیمت دلار دور از انتظار نیست.

رشد نرخ ارز به اندازه 10 تا 15 درصد

در ادامه عظیم ثابت کارشناس بازار سرمایه در این خصوص گفت: بخشی از افزایش قیمت دلار به مساله تقویت دلار در چند وقت اخیر باز می گردد. ما در چند وقت گذشته شاهد فعالیت آن چنانی در بازار دلار نبودیم. مباحثی همچون بحث یکسان سازی نرخ دلار و بالا رفتن نرخ ارز در بودجه منجر شد تا ما کم کم شاهد رشد نرخ ارز در بازار فعالیت های ارزی باشیم.

وی افزود: از نظر روانی نیز این احتمال وجود دارد. مطمئنا با افزایش تقاضای ارز ما شاهد رشد قیمت دلار خواهیم بود. در یک یا دو سال گذشته نرخ دلار کنترل شده و ما شاهد ثبات در این بازار بودیم. این در حالی است که ما رشد تورم را در اقتصاد کشور داشتیم. در نتیجه با توجه به این که تورم وجود داشته و نرخ دلار نیز تغییری نکرده، احتمال اینکه دلار رشد داشته باشد دور از انتظار نیست.

ثابت بیان داشت: آذرماه ما شاهد ارائه بودجه نیز از جانب دولت بودیم که این آیتم نیز بسیار بر رشد قیمت دلار تاثیرگذار است. طبیعتا اگر دولت به دنبال تک نرخی کردن ارز باشد، این عامل نیز می تواند بر رشد ارز تاثیرگذار باشد. البته دولت نباید اجازه جهش قیمت دلار را بدهد و توانایی کنترل داشته باشد.

این کارشناس عنوان کرد: انتظار جهش قیمت دلار به اندازه نهایتا 5 تا 10 درصد می رود تا از این طریق دولت بتواند به اهداف خود نیز دست یابد.

وی در پاسخ به این سوال که آیا می توان مدعی شد با کاهش قیمت نفت، دولت تاثیرگذار اصلی در تعیین قیمت دلار نخواهد بود، گفت: خیر بالاترین مرجع برای تعیین قیمت ارز دولت و بانک مرکزی است. درست است که میزان درآمدهای نفتی کاهش داشته اما همچنان دولت اولین بازیگر اصلی اقتصاد محسوب می شود. قیمت ارز یکی از ابزارهای دولت برای رسیدن به اهدافش به حساب می آید.

ثابت تصریح کرد: کاهش قیمت نفت اتفاق افتاده اما ما با افزایش حجم صادرات توانسته ایم این کاهش را کمی جبران نماییم و به نسبت سال گذشته وضعیت بهتر شده است. ما افزایش تولید و فروش نفت داشته ایم و همین موضوع منجر به افزایش صادرات نفتی شده است. نمی توان دولت را بازیگر نقش اول اقتصاد ندانست.

وی در خصوص بازار سایر ارزها عنوان کرد: نوسانات سایر ارزها همچون یورو نیز متاثر از نرخ ارز بوده و نقش دلار به نسبت زیادی بیش از یورو است. با توجه به سیاست گذاری های کلان اقتصادی، آمریکا بازیگر نقش دلار بوده و یورو نیز از آن تاثیر می پذیرد.

رشد نرخ ارز دور از انتظار نیست/ارز باید رشد کند

سید حمید میرمعینی کارشناس بازار سرمایه نیز در خصوص قیمت دلار و نوسانات آن گفت: این موضوع به سیاست های ارزی دولت بستگی دارد که دولت هم با توجه به چند آیتم سیاست گذاری می کند و براساس آن چشم انداز و سیاست های ارزی را برنامه ریزی می کند. یکی از عواملی که بسیار بر نرخ ارز تاثیر گذار است. رفع کامل تحریم ها می باشد. با توجه به پتانسیل های صادراتی میزان عرضه و تقاضای ارز را می توان مدیریت کرد.

وی ادامه داد: دومین عاملی که بستگی زیادی به نوسانات نرخ ارز دارد، قیمت نفت است. محدودیت ها و نوسانات قیمت نفت نشان داده که احتمال افزایش قیمت نفت نیز وجود دارد. در نتیجه افزایش قیمت نفت علاوه بر افزایش قیمت سایر محصولات صادراتی می تواند منابع درآمدی دولت را تغییر دهد.

وی ادامه داد: از دیگر مواردی که منابع درآمدی دولت را تغییر می دهد ورود سرمایه گذار خارجی بوده که به علت محرومیت های ناشی از تحریم ها قبلا ما شاهد آن نبودیم. دسترسی به سیستم مراودات بین المللی منجر به رشد سیستم مالی شده و ارتباطات را تسهیل می نماید که این موضوع نیز منابع درامدی دولت را تغییر می دهد.

میرمعینی عنوان کرد: مصارف دولت ایران در حالت کنترل شدگی هستند و عمدتا مصارف دولت همان مقداری است که دولت تعیین می کند و رکود حاکم باعث می شود که با افزایش نرخ ارز مصارف نیز بالا رود. یعنی جریان انتظار نرخ ارز اتفاق بیفتد و مردم به خرید ارز هجوم بیاورند.

وی ادامه داد: این که نرخ ارز چقدر واقعی است جای سوال دارد. دولت تا به الان توانسته به جامعه سوبسید بدهد و مصرف کنندگان و اقلام وارداتی را با ارز کنترل شده، کنترل نماید. چنانچه بخواهیم از نظر عملیاتی به ارز و نوسانات آن نگاه کنیم در طول سه ساله دولت تدبیر و امید ما شاهد افزایش نرخ آنچنانی در ارز نبوده ایم و این نوسانات کمتر از 10 درصد بوده. چنانچه بخواهیم قیمت گذاری واقعی را صورت دهیم در طی سال باید متوسط 15 درصد افزایش نرخ ارز را شاهد می بودیم. دولت با دادن یارانه توانسته نرخ ارز را در یک بازه مشخص نگه دارد. چنانچه دولت به واقعی کردن نرخ دلار ایمان آورد این رقم باید به رقم بالای 4000 تومان برسد. مشخص است که با توجه به نزدیک شدن انتخابات ریاست جمهوری و همچنین زمزمه های تک نرخی شدن ارز و همچنین شرایط اقتصادی سیاسی آمریکا دولت به جمع بندی هایی خواهد رسید.

وی در پاسخ به این سوال که آیا هنوز هم دولت بازیگر نقش اول تعیین قیمت ارز است، گفت: 100 درصد دولت هنوز هم بازیگر نقش اول ارز به حساب می آید. چنانچه ارز تقاضای سفته بازی و تقاضای سرمایه گذاری پیدا کند می توان مدعی شد که دیگر دولت بازیگر نقش اول بازار ارز نیست. این موضوع طی یک برنامه 5 ساله اتفاق خواهد افتاد و محقق شدن این موضوع منجر به آزاد سازی نرخ ارز خواهد شد.

این کارشناس بازار سرمایه در خصوص بازار سایر ارزها تصریح کرد: سایر ارزها همچون یورو به بازار اروپا بستگی دارد و این ارز به دلار وابسته بوده و نوسانات دلار بر روی سایر ارزها نیز اثر می گذارد. ارزهای دیگر همچون یورو از دلار تاثیر می پذیرند. لازم به ذکر است که بازار مشتقات ارزی کمک زیادی به تثبیت قیمت دلار در ایران بر روی قیمت های واقعی می کند.