آخرین وضعیت بازار بدهی در ایران

به گزارش بورس24 ؛ طبق آخرین آمارها از وضعیت ارزش بازارهای مالی ایران، بازار بدهی حدود 71 درصد از بازار مالی ایران و بازار سرمایه حدود 29 درصد را شامل می‌شود. این موضوع در کشور اتفاقی خوبی است اما نکته ای که باعث شده تا این اتفاق به خوبی کامل نشود، بخش 95 درصدی تسهیلات بانکی و تنها 5 درصدی اوراق بدهی است.

ارزش بازار اوراق بدهی ایران در سال‌های 80 تا 88 روند تقریبا آرامی را طی کرد اما در طی سال‌های 88 الی 91 این روند به یک‌باره حدود 4 برابر شد. ازطرفی از سال 91 تا 93 حدود 100 هزار میلیارد ریال کاهش یافت و در نهایت از سال 93 با روند مثبتی که ادامه داد تا آخرین آمارها در سال 95 به حدود 488 هزار میلیارد ریال رسید.

روند بازار اوراق بدهی در ایران اینگونه نمایش می‌دهد که بانکی‌ها حضور فعال‌تری را از خود به نمایش گذاشته اند. به طوری که در سال 92، بانکی‌ها بیش از 9 درصد از اوراق بدهی را شامل می‌شدند که به تدریج طی سال‌ها این رقم کاهش یافت و فرابورس، بورس تهران و بورس کالا و انرژی نیز فعالیت بهتری را در این بازار به نمایش گذاشتند.

روند بازار اوراق بدهی در ایران به تفکیک ناشران نیز به اینگونه بود که در سال 92 اغلب در دستان سازمان دولتی قرار داشت اما به تدریج بازیگران بیشتری نیز اضافه شدند و درواقع نقش دولت کمرنگ تر شد؛ درحال حاضر دولت، سازمان دولتی، شهرداری، بخش خصوصی و بانکی‌ها به ترتیب ناشران بازار اوراق بدهی هستند.

اوراق مشارکت، پرمتقاضی ترین نوع اوراق بدهی

هم اکنون 5 نوع اوراق بدهی در کشور، شامل گواهی سپرده، اسناد خزانه اسلامی، اوراق مشارکت، صکوک که خود به چهار نوع اجاره، مرابحه، سلف و استصناع تقسیم می‌شود و اوراق رهنی مشغول فعالیت هستند. در بررسی آخرین آمارها از این بازار، اوراق مشارکت با 237.731 میلیارد ریال، اسناد خزانه 90.000 میلیارد ریال، مرابحه 46.884 میلیارد ریال، سلف 38.296 میلیارد ریال، اجاره 31.019 میلیارد ریال، گواهی سپرده 21.814 میلیارد ریال، اوراق رهنی 3.000 میلیارد ریال و استصناع 1.629 میلیارد ریال، ارزش کل بازار اوراق بدهی را به 470.374 میلیارد ریال رسانده اند.

نسبت بازار بدهی به کل بازار بدهی در سال 93 و 94 حدود 4 درصد بود که این رقم در سال 95 به 5 درصد رسید؛ چشم اندازی که ایران برای سال 1404 درنظر گرفته، 30 درصد است. همچنین آمار تسهیلات بانکی نشان می‌دهد، متوسط رشد سالانه بانکی در ده سال گذشته 23 درصد بوده و پیش بینی می‌شود متوسط رشد تسهیلات بانکی تا 10 سال آینده به 20 درصد برسد. برای سال 1404 نیز تسهیلاتی که درنظر گرفته شده است، 49.014 تریلیون ریال است.

اقداماتی که فرابورس در زمینه توسعه بازار بدهی انجام داده است؛ صکوک اجاره ماهان در سال 89، مرابحه بوتان در سال 91، 10 مرحله اسناد خزانه اسلامی طی سال‌های 93 تا 95 و اوراق رهنی بانک مسکن در سال 95 بوده است. هم اکنون دو ابزار جدید اوراق مصون از تورم و اوراق تجاری اسلامی در دست طراحی است.