تحلیل رفتاری شاخص‌های مهم بازار سرمایه همچون شاخص کل، ارزش و حجم معاملات، یکی از مهم‌ترین نکاتی است که در مقاطع مختلف زمانی می‌تواند سهامداران را به آینده امیدوار و یا محتاط‌تر کند.
در بررسی روند شاخص کل بورس تهران از سال 76 و روی کار آمدن سه رئیس جمهور مختلف و همچنین سیاست‌های گوناگونی که تیم اقتصادی هرکدام از آن رئیس جمهورها دارند متوجه خواهیم شد که معمولا در سال‌هایی که انخابات قرار است صورت بگیرد، به دلیل وعده‌های ناتخاباتی که افراد می‌دهند، سهامداران نیز واکنش نشان داده و بعد از روی کار آمدن، وضیت بازار سرمایه متعادل می‌شود.
در همین خصوص بهراد ابراهیمی مدیر توسعه بازار کارگزاری آگاه در گفت‌وگو با بورس24 ، رفتار شاخص کل، ارزش و حجم معاملات بورس تهران را طی سال‌ها 76 تا 95 را بررسی کرد.
ابراهیمی در ابتدا گفت: معمولا رفتار بازار سرمایه از ابتدا تا به امروز ناشی از اتفاقات سیاسی و اقتصادی داخلی و جهانی بوده است. زمانی که رفتار بورس را طی 19 سال گذشته بررسی می‌کنیم متواجه خواهیم شد که عملا سال‌هایی که دولت جدید روی کار می‌آید، بازار سرمایه نیز دستخوش افت و خیزهای زیادی می‌شود؛ به طوری‌که قبل از انتخاب رئیس جمهور و با وعده‌هایی که نامزدهای انتخاباتی می‌دهند معمولا بازار نیز سبزپوش شده و حتی ارزش معاملات نیز افزایش می‌یابد. اما بعد از انتخاب رئیس جمهور بازار کمی معقول‌تر رفتار می‌کند و براساس اتفاقات اقتصادی روز جابه‌جا می‌شود.
وی ادامه داد: طی 19 سال اخیر، کمترین و بیشترین ارزش معاملات در سال 88 و 92 رخ داد؛ به طوری‌که کمترین میزان در 5 فروردین ماه سال 88 و بیشترین میزان آن در تاریخ 31 اردبهشت سال 92 رخ داد. اگر بخواهیم از جنبه سیاسی رفتار بورس را بررسی کنیم، درمی‌یابیم که رشد و نزول‌های شارپی بازار متاثر از فضا بوده است.
وی اضافه کرد: ازسوی دیگر رفتار شاخص معمولا از خوش‌بینی‌هایی که در کشور وجود دارد، به وجود می‌آید. به طور مثال در سال 92 تحت تاثیر خوش‌بینی سهامداران به توافقات اولیه برجام، باعث شد که ارزش معاملات نیز تاحد قابل قبولی افزایش یابد. البته در سال 92، ائراق مشارکت با نرخ سود 24 درصد نیز وارد بازار سرمایه شد که تاحدی بازار را تحت تاثیر خود قرار داد.
ابراهیمی تنها سال 92 را حباب دانست و گفت: زمانی که بازار به طرز چشم‌گیری مثبت و یا منفی می‌شود، نمی‌توان ادعا داشت در آن زمان‌ها بازار با حباب مواجه شده است. با دلایل ذکر شده، تنها می‌توان گفت سال 92 ما شاهد حباب بودیم. درواقع زمانی که اتفاق مهمی در اقتصاد کشور رخ می‌دهد، ما 5 سال آینده را به عنوان حداکثر زمان برای به نتیجه رسیدن درنظر می‌گیریم. بنابراین بعد از اجرایی شدن برجام در آذرماه سال گذشته، سهامداران تاحد کمی به آینده امیدوار شدند و سه ماه پایانی سال 94 اغلب نمادها مثبت معامله شدند. اما اگر تا سال 99 نیز تغییرات خاصی در اقتصاد کشور رخ ندهد، می‌توان ادعا کرد به طور مثال سه ماه پایانی سال 94 حباب بود.
مدیر توسعه بازار کارگزاری آگاه گفت: از سال 87 به بعد ما شاهد رشد ارزش و حجم معاملات بودیم که درواقع در این سال‌ها به دلیل ورود ابزارهای جدید مالی و همچنین پذیرش شرکت‌های جدید در بورس، ورود اوراق مشارکت و خزانه اسلامی و صندوق‌های سرمایه‌گذاری باعث شد تا شاهد رشد ارزش بازار باشیم.
وی در پایان رفتار بازار سرمایه در سال 96 را پیش‌بینی کرد و گفت: باتوجه به اینکه غالبا سیاست‌های آقای روحانی تورم زدا بود، سمت تقاضا را تاحد زیادی تضعیف کرد. بنابراین براساس اینکه نرخ تورم نیز به زیر 10 درصد تقلیل یافته و ما دیگر تورم سال‌ها قبل از 92 را نمی‌بینیم، با کاهش نرخ سود بانکی و گشایش وضعیت بانکی، می‌توان به ورود سرمایه‌گذاران خارجی به کشور امیدوار بود که درنتیجه آن بازار سرمایه نیز وضعیت بهترین را تجربه خواهد کرد.
شاخص کل بورس
شاخص کل بورس تهران در تاریخ 6 مهرماه سال 76 و با روی کار آمدن دولت اصلاحات، کار خود را از رقم هزار و 641 واحد آغاز کرد. این شاخص طی یک سال با افت حدود هزار واحدی روبه‌رو شد و در کمترین مقدار خود در 28 مردادماه به هزار و 472 واحد رسید. بعد از آن روز دوباره بورس تهران با روند رو به رشد همراه شد و تا ابتدای اردیبهشت ماه سال 78 در ارتفاع هزار و 500 واحدی جابه‌جا می‌شد.
از اوایل اردیبهشت ماه بود که وارد ارتفاع هزار و 600 واحدی شد و با تداوم روند مثبت، در تاریخ 19 دی ماه به کانال 2 هزار واحدی روبه‌رو شد. در آن روزها شاخص کل بورس روزانه حدود یک تا دو واحد رشد می‌کرد و درنهایت این شاخص در آخرین روز معاملات سال 78 روی عدد 2 هزار و 206 واحد بسته شد.
بررسی رفتار شاخص کل بورس در آن سال‌ها نشان می‌دهد به جز چند روز منفی، اغلب با رشد همراه بود. این رفتار مثبت درحالی پیگیری شد که رقم شاخص در 28 اسفندماه روی عدد 2 هزار و 978 واحد بسته شد.
با آغاز معاملات در سال 80، شاخص کل بورس تهران با رشد 1.07 درصدی به ارتفاع 3 هزار و 1 واحد منتقل شد. در پایان سال 80 شاخص کل به رقم 3 هزار و 758 واحد دست یافت. بنابراین شاخص کل در اولین سال دولت اصلاحات از هزار و 641 واحد آغاز کرد و طی 4 سال با رشد 2 هزار و 117 واحد، به رقم 3 هزار و 758 واحد رسید.
شاخص کل در تاریخ 16 آذرماه سال 81 برای اولین بار در تاریخ بورس به رقم 5 هزار و 7 واحد رسید. درمجموع 28 اسفندماه سال 81 بورس تهران درحالی به استقبال تعطیلات عید نوروز رفت که کار خود را در ارتفاع 5 هزار و 62 واحد به پایان رساند.
13 خردادماه سال 82 بود که شاخص کل بازدهی 5.22 درصدی داشت و از رقم 6 هزار و 261 واحد به 6 هزار و 588 واحد رسید. در ششم و هشتم مردادماه بود که شاخص کلبه ترتیب با رشد 3.01 و 4.04 درصدی همراه شد و درمجموع به 9 هزار و 596 واحد رسید. درنهایت شاخص کل بورس تهران در 27 اسفندماه سال 82 روی 11 هزار و 379 واحد بسته شد.
بورس تهران در سال 83 روزهای تقریبا آرامی را طی کرد؛ به طوری‌که سهامداران نه فرود و نه سقوط آنچنانی را تجربه کردند. در مجموع نیز شاخص کل در مدت مذکور از رقم 11 هزار و 446 واحد با رشد 667 واحدی به عدد 12 هزار و 113 واحد رسید.
دولت اصلاحات طی فعالیت 8 ساله خود توانست شاخص کل بورس را از رقم هزار و 641 واحد و با رشد 10 هزار و 472 واحدی (ارتقا 13.54 درصد) به 12 هزار و 113 واحد برساند.
برخلاف تلاش‌های صورت گرفته در طی سال‌های 76 تا 84، تقریبا اوایل ریاست احمدی نژاد بود که شاخص کل شروع به ریزش کرد. در تاریخ 24 آبان ماه بود که شاخص کل در کمترین میزان خود به عدد 9 هزار و 803 واحد رسید؛ آخرین باری که شاخص این رقم را دیده بود، 9 آذرماه سال 82 بود.
بعد از این تاریخ شاخص کل دوباره روند رو به رشد خود را تا 14 آذرماه همان سال ادامه داد، اما بازهم با نوساناتی که داشت، در تاریخ 16 بهمن ماه دوباره به کانال 9 هزار واحدی منتقل شد. در ادامه همین روند منفی، درنهایت شاخص کل کار خود در سال 84 را با رقم 9 هزار و 460 واحد به پایان برد.
22 آذرماه سال 85 بود که شاخص توانست کمی خود را احیا کند و به رقم 1 هزار و 38 واحد برسد. شاخص کل بازهم در روند الاکلنگی که در سه ماهه پایانی سال 85 داشت، درمجموع با رقم 9 هزار و 821 واحد کار خود را به پایان رساند.
تا اواخر روزهای شهریورماه سال 86 بود که شاخص در همان کانال 9 هزار واحدی دست و پنجه نرم می‌کرد و در تاریخ 20 شهریور به ارتفاع 10 هزار و 9 واحد منتقل شد. ماندن شاخص در کانال 10 هزار واحدی دو مه بیشتر دوام نیاورد و در 27 آبان ماه دوباره به ارتفاع 9 هزار و 998 واحد منتقل شد. درنهایت نیز بازار سرمایه درحالی به کار خود در سال 86 پایان داد که شاخص کل بورس تهران در رقم 10 هزار و 82 واحد قرار گرفت.
بالاخره شاخص کل در 21 خردادماه سال 87 بود که بعد از گذشت حدود 3 سال به ارتفاع 11 هزار و 59 واحد منتقل شد. آخرین باری که شاخص کانال 11 هزار واحدی را دیده بود، 24 مردادماه سال 84 بود.
بعد از مدت‌ها ناامیدی در بازار سرمایه، 15 تیرماه بود که با رشد 4.95 درصدی از 11 هزار و 922 واحد به ارتفاع 12 هزار و 512 واحد منتقل شد. 16 شهریورماه بود که بازهم ناامیدی به بازار بازگشت و از کانال 12 هزار واحد به کانال 11 هزار واحدی منتقل شد، این روند بازهم ادامه داشت تاجایی که شاخص کل حتی کانال 7 هزار واحدی را نیز بعد از مدت‌ها به خود دید. شاخص کل بورس تنها در سال 87 حدود 2 هزار و 119 واحد (21 درصد) کاهش را به خود دید.
اوایل سال 88 تاحدودی وضع بهتر شد و طی 6 ماه ابتدایی به کانال 11 هزار واحدی نیز دست یافت. 4 شهریورماه سال 88 بود که شاخص کل با بازدهی 5.4 درصدی از ارتفاع 10 هزار و 984 واحدی به ارتفاع 11 هزار و 577 واحد رسید. درنهایت شاخص کل در پایان سال 88 به رقم 12 هزار و 537 واحد رسید.
سال 89، سالی سرشار از حباب بود؛ 14 فروردین ماه سال 89 بود که شاخص به کانال 13 هزار واحدی نزدیک شد؛ در تاریخ 3 فروردین ماه به کانال 14 هزار واحدی، در 22 تیرماه به ارتفاع 15 هزار واحدی، در 11 مردادماه به ارتفاع 16 هزار واحدی، اول شهریور ارتفاع 17 هزار واحدی، 13 شهریور به ارتفاع 18 هزار واحدی، 13 دی ماه ارتفاع 19 هزار واحدی، 29 دی 20 هزار واحدی، 12 بهمن 21 هزار واحدی، 23 بهمن ارتفاع 22 هزار واحدی و در آخرین روز معاملات سال 89 به ارتفاع 23 هزار واحدی منتقل شد. شاخص کل بورس تنها طی یک سال 89، حدود 9 هزار و 166 واحد (40 درصد) افزایش یافت.
فروردین ماه سال 90 بود که شاخص کل از ارتفاع 23 هزار و 756 واحد به ارتفاع 26 هزار و 482 واحد رسید. طی 5 ماه بعد شاخص بین ارتفاع‌های 24 تا 26 هزار واحدی جابه‌جا می‌شد. 20 و 21 شهریورماه بود که شاخص به ارتفاع 27 هزار واحدی نیز منتقل شد، ولی تا پایان سال تنها در ازتفاع 25 هزار واحدی جابه‌جا می‌شد.
سال 91، شاخص کل به ارتفاع 26 هزار واحدی رسید تا درنهایت در پایان مهرماه شاخص به حدود ارتفاع 30 هزار واحدی منتقل شد. تا پایان سال حدود 8 هزار واحد شاخص کل ارتقا یافت و 28 اسفندماه سال 91، شاخص کل در رقم 38 هزار و 41 واحد به کار خود پایان داد.
22 اردیبهشت سال 92 بود که شاخص به رقم 45 هزار و 513 واحد رسید. در ادامه این روند روبه رشد، شاخص کل در 3 شهریورماه به ارتفاع 61 هزار و 164 واحد نیز دست یافت. از ابتدای مهرماه شاخص وارد کانال 62 هزار واحدی شد و این روند تاجایی ادامه یافت که در تاریخ 27 مهر، به ارتفاع 74 هزار و 400 واحد رسید.
این روند تا ارتفاع 89 هزار واحدی نیز تا دی ماه سال 92 پیش رفت. از 24 دی ماه شاخص کل روند منفی به خود گرفت و از رقم 87 هزار و 103 واحد به رقم 79 هزار و 15 واحد رسید.
سال 93، شاخص کل روند منفی خود را ادامه داد؛ تاجایی که 26 فروردین ماه به رقم 73 هزار و 848 واحد رسید. 9 تیرماه بود که شاخص کل در ادامه افت خود به رقم 70 هزار و 342 واحد و در 24 آذرماه نیز شاخص به 69 هزار و 495 واحد رسید. این افت تاجایی ادامه پیدا کرد که 27 اسفندماه شاخص کل در ارتفاع 62 هزار و 532 واحدی بسته شد.
در سال 94 شاخص کل تقریبا مثبت معامله شد و از رقم 62 هزار و 885 واحد در 5 فروردین به 80 هزار و 219 واحد در تاریخ 26 اسفندماه رسید. سال 95 نیز شاخص کل بورس کار خود را از 81 هزار و 200 واحد شروع و تا پایان مهرماه سال مذکور به رقم 77 هزار و 850 واحد رسید.
حجم معاملات
بررسی حجم معاملات از آذرماه سال 87 نشان می‌دهد معمولا این پارامتر با تغییرات زیادی همراه بوده است. به طوری‌که 30 آذرماه حجم معاملات 9.478.115 میلیون ریال بود و این درحالیست که تنها 8 روز بعد این رقم به 2.110.988.612 میلیون ریال رسید؛ تقریبا حدود 222 برابر بیشتر!
همانطور که بیان شد حجم معاملات باید درجهت قیمت افزایش پیدا کند. اگر روند غالب قیمت به طرف بالاست، حجم لزوما در روزهای مثبت بیشتر و در روزهای منفی کمتر باشد.
این پارامتر در تاریخ 28 مهرماه سال 95 به 1.001.026.912 میلیون ریال رسید. حجم معاملات در کمترین رقم خود در 5 فروردین ماه سال 88 بود که به 7.795.479 میلیون ریال و در بیشترین مقدار خود در همان سال بود که در تاریخ 18 آبان به 23.109.553.757 میلیون ریال رسید.
ارزش معاملات
ارزش معاملات یا ارزش بازار بیانگر مبلغی است که تحت تاثیر عرضه و تقاضا در بازار تعیین شده و به‌طور مرتب افزایش یا کاهش می‌یابد.
ارزش معاملات در 23 آذرماه سال 87، حدود 65 میلیارد و 202 میلیون و 570 هزار ریال بود. این رقم در پایان مهرماه سال‌جاری به هزار و 990 میلیارد و 344 میلیون ریال رسید. کمترین ارزش معاملات در تاریخ 5 فروردین ماه سال 88 و با رقم 21 میلیارد و 461 میلیون ریال و بیشترین میزان در تاریخ 31 اردیبهشت ماه سال 92 با رقم 98 هزار و 941 میلیارد و 886 میلیون ریال بود.
نظرات :
شما می توانید اولین نفری باشید که برای این مطلب نظر می دهید.