رونمایی از بیمه نامه های جدید در بیمه پاسارگاد

بورس امروز- شرکت ‌های بیمه به رغم نقش موثرشان در توسعه اقتصادی کشور، تنها از ضریب نفوذ نزدیک به دو درصدی از تولید ملی برخوردارند. با وجود برخورداری این صنعت از پتانسیل های لازم برای تامین منابع مالی و سرمایه‌گذار در بسیاری از بخش‌های اقتصادی کشور، رقابت‌های ناعادلانه و غیرمنطقی در خدمات بیمه‌ای و بالا بودن نرخ سود بانکی  مانع از تحقق سرمایه‌گذاری‌های شرکتهای حاضر در این  صنعت شده است. اما با این حال نمی توان از  نقش این صنعت  به عنوان یکی از نهادهای مهم در بازار سرمایه غافل شد. به طوری که در دو هزار و 294 دفعه معاملاتی صورت گرفته از سوی شرکت های حاضر در این صنعت درشهریورماه 95،  حقوقی ها 134 میلیارد و 517 میلیون و 805 هزار و 509 سهم از شرکت های بیمه ای را معامله کردند. همچنین سهامداران حقیقی نیز به معامله 149 میلیارد و 658 هزار و 353 سهم بیمه ای پرداختند. بر این اساس در گفت و گو با معصوم ضمیری مدیرعامل شرکت بیمه پاسارگاد به بررسی آخرین اقدامات این شرکت برای افزایش نقش آن در عرصه اقتصادی کشور پرداخته ایم که مشروح این گفت وگو در ذیل آمده است.

-با توجه به الزام شرکت های بیمه ای برای افزایش سرمایه خود تا پایان سال 1395 در فعالیت بیمه ای مختلط به 250 میلیارد تومان و در بیمه اتکایی به 400 میلیارد  تومان، در این فرصت باقیمانده برنامه شرکت بیمه پاسارگاد برای افزایش سرمایه چیست؟ ضمن آنکه در صورت های مالی این مجموعه سود انباشته ی مناسبی نیز وجود دارد، آیا این سود به افزایش سرمایه تعلق خواهد گرفت؟

به موجب تصمیمات مجمع فوق العاده این شرکت در سال 1394، مقرر شد که سرمایه بیمه پاسارگاد 80 درصد افزایش یابد. بر این اساس در مرحله نخست سرمایه بیمه پاسارگاد از 113 به 204 میلیارد تومان افزایش یافت، اما برای حفظ مجوز بیمه اتکایی این شرکت، باید سرمایه آن به 400 میلیارد تومان افزایش یابد؛ بنابراین به موجب آخرین مصوبه مجمع فوق العاده شرکت، افزایش سرمایه 100 درصدی نیز  می بایست در سال 1395 صورت گیرد. اما برای اعمال این برنامه افزایش سرمایه، بیمه مرکزی بر افزایش سرمایه شرکت های بیمه نظر مجددی ارایه داد که وزارت امور اقتصادی و دارایی نیز پذیرفت، به موجب این پیشنهاد سرمایه لازم برای انجام کلیه عملیات بیمه مستقیم و بیمه اتکایی در شرکت های بیمه ای به جای 400 میلیارد تومان، 250 میلیارد تومان در نظر گرفته شده است. اما برای عملیاتی شدن آن در انتظار مصوبه هیات دولت هستیم. در صورت ابلاغ مصوبه دولت در سال جاری، به جای 100 درصد، 25 درصد افزایش سرمایه از محل سود انباشته خواهیم داشت.

با توجه به این که برای پرداخت سود سال مالی 1394 از یک فرصت 8 ماهه برخورداریم یعنی تا پایان اسفندماه، لذا در صورت تایید پیشنهاد بیمه مرکزی از سوی هیات دولت و ابلاغ آن، رقم 250 میلیارد تومان افزایش سرمایه را امسال از محل سود سال 1394 که هنوز به سهامداران نپرداخته ایم، تامین مالی خواهیم کرد تا سرمایه شرکت را به 250میلیارد تومان افزایش دهیم.

اما اگر به هر علتی هیات دولت با بیمه مرکزی موافقت نکرد؛ مصوبه مجمع عمومی اسفند ماه یعنی افزایش سرمایه 100 درصدی را  اجرا خواهیم کرد تا سرمایه شرکت را به 400 میلیارد تومان برسانیم؛ براین اساس 25 درصد از این افزایش سرمایه از محل سود انباشته و 75 درصد آن از محل آورده نقدی خواهد بود.

- با توجه به افزایش 15 درصدی نرخ دیه در سـال جاری، در بیمه شخص ثالث، چه میزان تخفیف برای مشتریان خود قائل می شوید؟

در صدور بیمه نامه های شخص ثالث، کاملاً بر اساس قانون جدید عمل می کنیم. به موجب قانون جدید، سقف تخفیف های خاص تعیین  شده است؛ بر این اساس ما نیز به گروهی از بیمه گذاران خود تخفیف  2.5درصدی را اعطا خواهیم کرد، در صورتی که بازار بیمه این میزان تخفیف را به صورت عام برای همه بیمه گذاران قایل شده است، بر این اساس ما نیز در صدد هستیم تا ظرف یکی- دو هفته آینده این میزان تخفیف را به صورت عام برای تمام بیمه گذاران بیمه پاسارگاد در نظر گرفته شود.

- آیا در رشته جدیدی از فعالیت های بیمه ای وارد شده اید؟

محصول جدیدی که از سوی این مجموعه به بازار عرضه خواهد شد محصولی است که بر اساس تغییر نحوه سکونت مردم در کلان شهرها از تک واحدهای مسکونی به مجتمع های مسکونی طراحی شده است. در واقع برای مجتمع های مسکونی با مجموعه ریسک های آن اعم از اموال ساکنان آن، بخش مشاعات و تأسیسات، نیروی انسانی مانند نگهبان، سرایدار و بخش مسئولیت های آن ها باید بیمه نامه جدیدی طراحی شود. طبق قانون تملک آپارتمان ها و مجتمع ها، مسئولیت هیأت مدیره می تواند در قالب یک بیمه نامه ارائه شود. این مساله به عنوان محصول جدید بیمه پاسارگاد محسوب می شود که در حال تعریف شرایط فروش آن هستیم. فروش این بیمه نامه نیز از کلان شهرها مثل تهران آغاز خواهد شد.

همان طور که ذکـر شد، بیمه­­نامه جامع مجتمع­های مسکونی پوشش بیمه­ای جامع در مقابل خطراتی که مجتمع­های مسکونی را تهدید می­کنند طراحی شده و پوشش بیمه­ای مذکور در سه بخش بیمه اموال، بیمه مسئولیت و هزینه های اضافی و تکمیلی ارائه خواهد شد. در بخش بیمه اموال ساختمان یا ساختمان­های مجتمـع مسکونی شامل کلیه مشاعات و تأسـیسات، اثاثه واحدهای مسکونی، اتومبیل­های مستقر در پارکینگ حداکثر تا ظرفیت مجاز پارکینگ مجتمع ، اثاثه و تجهیزات مستقر در قسمت های مشترک مجتمع مسکونی از قبیل  لابی ، سالن اجتماعات و دفتر هیأت مدیره تا مبلغ معینی که در بیمه نامه درج شده را تحت پوشش قرار می دهد. همچنین در بخش بیمه مسئولیت مدنی، خسارت بدنی وارد به کارگرانی که چه به صورت تمام وقت و چه به صورت پاره وقت برای انجام یک کار مشخص در مجتمع حضور دارند و اشخاص ثالث و ساکنین مجتمع که در محل مجتمع حضور دارند و یا منشاء حادثه در مجتمع باشد، تحت پوشش این بیمه نامه قرار خواهند گرفت.

-از چه زمان فروش این بیمه نامه ها آغاز  می شود؟

پیش  بینی ما اواخر سال جاری است.

- یعنی نمی توان انتظار داشت که در پایان سال مالی 1395 از این محل سودی برای شرکت محقق شود؟

خیر! این محصول برای سال 1396 است . مقدمات آن را امسال آماده می کنیم اما از  ابتدای سال آینده یکی از محصولات قابل عرضه و فروش در بازار خواهد بود.

-  شاهد ورود هیأت های خارجی بی شماری به کشور با توجه به توافق هسته ای صورت گرفته هستیم؛ آیا مجموعه شما هم در خواستی از سوی سرمایه گذاران خارجی داشته است؟

 شرکت های علاقمند به حضور در صنعت بیمه کشور به دو گروه متفاوت تقسیم می شوند؛ گروه  اول علاقمند به فعالیت بیمه ای به صورت اتکایی هستند که در صورت فراهم بودن شرایط، در سال های آینده می توان آن ها را جایگزین قرارداد اتکایی داخلی با بیمه مرکزی کرد. در انجام این امر هم از شرکت های برخوردار از درجه بندی قابل قبول در سطح بین المللی  استفاده خواهد شد. اما گروهی از  این سرمایه گذاران خارجی علاقمند هستند که با خریداری بخشی از سهام شرکت های بیمه، در این شرکت ها به صورت مستقیم حضور داشته باشند. به طوری که شرکت بیمه پاسارگاد حداقل از سه کشور انگلیس، فرانسه و آلمان متقاضیانی دارد که در مذاکرات اولیه با آن ها، اطلاعات مالی و برنامه های آینده شرکت نیز در اختیار آن ها قرار گرفته است. منتهی بیمه پاسارگاد در پذیرش سرمایه گذار خارجی  اهدافی را دنبال می کند و بر اساس اینکه این سرمایه گذاران کدام یک از این اهداف را محقق خواهند کرد، انتخاب خواهند شد. باید این نکته را خاطر نشان کنم که بیمه پاسارگاد و گروه مالی پاسارگاد در جریان سرمایه گذاری خارجی نیاز مالی ندارد. پس در پذیرش سرمایه گذاران خارجی، هدف اول ما تأمین نیاز مالی نیست؛ آنچه که حائز اهمیت است و به عنوان جذب سرمایه گذار خارجی، به این متقاضیان اعلام شده، بحث توسعه محصولات جدید با استفاده از پتانسیلی است که آن ها در بازار بین المللی به خصوص در بیمه های عمر دارند. نکته دوم آموزش است؛ شرکت های برخوردار از توان فردی، علمی و حرفه ای قوی، در اولویت قرار دارند تا تیم سرمایه انسانی بیمه پاسارگاد را تحت آموزش خود قرار داده و این مجموعه را از نظر علم، فن و  دانش روز بیمه ای و در سطح بین المللی به روزرسانی کند؛ پس الویت انتخاب این دو موضوع است:

1. ارایه یا فراهم آوردن شرایط توسعه محصولات جدید به ویژه در بخش بیمه های عمر
2. برخورداری از پتانسیل کافی برای آموزش سرمایه انسانی بیمه پاسارگاد  

- انجام برجام چه میزان منجر به افزایش  فعالیت های بیمه های این مجموعه در خارج از ایران خواهد شد و ارزهای موجود در این مجموعه بر اساس چه نرخی تسعیر می شود؟

 نرخ های ارز ما کاملاً نرخ مبادله ای است، اصلا متفاوت نیست؛ چرا که طبق مقررات بیمه مرکزی، باید منابع ارزی شرکت های بیمه به نرخ مبادله ای تسعیر  شود. در حال حاضر نرخ ارز به صورت محافظه کارانه و با احتیاط دیده شده است، اما در صورت یکسان سازی این نرخ، به نظر می رسد که رقم این نرخ از نرخ مبادله ای بیشتر باشد. با توجه به برخورداری شرکت از  23 میلیون دلار سپرده ارزی،  شرکت از محل تسعیر نرخ ارز و تفاوت موجود میان نرخ مبادله ای با این نرخ جدید، منتفع خواهد شد.

- با توجه به اجرای برجام و تسهیل فعالیت های بین المللی، آیا برنامه ریزی برای انجام فعالیت های بیمه ای خارج از کشور داشته اید؟

 ارتبـاط این مجموعه با بازار بین المللی بیشتر در رابطه با پوشش بیمه نامه هایی است که توسط بیمه پاسارگاد صادر می شود. همچنین در  بازار های بین المللی برای شرکت های تابعه بانک پاسارگاد و گروه مالی، بیمه اتکایی را به عنوان پوشش بیمه ای خریداری می کنیم. اما برای حضور در بازار بین المللی بیمه اتکایی، ترجیح بیمه پاسارگاد بر این است که این شرکت در شرکت بیمه اتکایی ایرانیان یک سهم غالب را به عنوان بیمه اتکایی بین المللی داشته باشد تا به این واسطه به صورت مستقیم در تیررس بازار بین المللی قرار نگیرد. در حال حاضر بیمه پاسارگاد بعد از بانک سرمایه دومین سهامدار عمده شرکت بیمه اتکایی ایرانیان است. در واقع در نظر داریم تا با سهامداری 6 درصدی در  شرکت بیمه اتکایی ایرانیان در بازار اتکایی آینده کشور چه داخلی چه خارجی سهمی داشته باشیم.

 -آیا به میزان سهام خود در این شرکت افزوده خواهد شد؟

 فعلا حضور در این شرکت با همین مقدار سهم نیازهای ما را برطرف می سازد و برنامه ای برای افزایش درصد مالکیت نداریم.

- اما شما در این شرکت با این میزان مالکیت، حضور مؤثری در ترکیب هیأت مدیره شرکت بیمه اتکایی ایرانیان ندارید؟ آیا این حضور توجیهی برای بیمه پاسارگاد دارد؟

 بیمه اتکایی ایرانیان به صورت اشخاص حقیقی اداره می شود و اعضای هیأت مدیره به صورت متخصصین و کارشناسان و به عنوان اشخاص حقیقی انتخاب می شوند؛ اما تنها بانک سرمایه از یک عضو حقوقی دراین شرکت برخوردار است. در شرکت بیمه اتکایی ایرانیان ترجیح این بوده که برای حضور در هیأت مدیره اعتبار به اشخاص داده شود تا به شرکت ها. اما همین 6 درصد سهم در شرکت بیمه اتکایی ایرانیان برای حضور  غیر مستقیم در بازار بیمه اتکایی داخل و خارج از کشور برای ما کافی است.

- با توجه به رشد خسارت های پرداختی، سهم حق بیمه تولیدی این شرکت میان شرکت های بیمه ای فعال در کشور چه میزان است؟

 هیأت مدیره علاوه بر توسعه کمی تولید، توجه ویژه­ای به حفظ ترکیب مطلوب پرتفوی شرکت دارد. بررسی و مقایسه اطلاعات مندرج در جدول زیر نشان دهنده توفیق شرکت در سال 1394 است.      

*سهم بیمه ­های زندگی در بازار بیمه کشور در سال 1394 که در جدول فوق جزء بیمه­های اشخاص منظور شده است، حدود 11.9 درصد  است، درحالی که این نسبت در تولید بیمه پاسارگاد برای سال مورد گزارش، معادل 38.9درصد است .

- در حال حاضر در میان شرکت های بیمه ، سهم شما از بازار بیمه چقدر است؟

سهم ما از بازار بیمه 3.7درصد است و در سال 1394رتبه ششم را در بازار بیمه کسب کردیم و فکر می کنم در سال جاری نیز این رتبه را  حفظ کنیم و حتی این  احتمال وجود دارد که یک یا دو رتبه نیز ارتقاء یابیم. حجم حق بیمه ما نیز با رشدی که در سال جاری وجود دارد تا 1100 میلیارد تومان افزایش خواهد یافت. اما در بیمه پاسارگاد مهم تر از عدد حق بیمه، ترکیب پورتفوی است. تنها شرکتی هستیم که بیش از 50 درصد از حق بیمه تولیدی آن به بیمه عمر اختصاص دارد.

-  اما با توجه به کاهش سود فنی بیمه عمر و برخورداری آن از یک روند کاهشی، آیا اختصاص بخش بالایی از پرتفوی شما به بیمه عمر، آسیبی به روند سود آوری شما وارد نمی سازد؟

بیمه عمر بازاری است که تنها یک بخش آن نرخ سود فنی است. خوشبختانه ترکیب پورتفوی این شرکت طوری است که اکثر بیمه های عمر به علت ریسک فوت، حادثه و بیمه های درمانی که در بیمه عمر گنجانده شده فروش رفته اند، لذا کاهش نرخ سود فنی در تولید این مجموعه چندان مؤثر نخواهد بود. از سوی دیگر در سه سال گذشته، جدا از سود فنی، این شرکت مشارکت در منافع هم به بیمه گذاران خود داده است. در واقع بازده سرمایه گذاری ها در شرکت به قدری مناسب بوده است که علاوه بر سود فنی بین 2 تا 3.5 درصد، سود حاصـل از مشارکت نیز به بیمه گـذاران تعلق گرفته اسـت. در صـورت امکان، امسال هم این روند ادامـه خواهـد یافت و حتی با تعـداد بیمه نامه های موجود یعنی یک میلیون و سیصد هزار فقر، رشد مناسب تری هم خواهیم داشت. شرکت های بیمه تازه وارد  برای صدور حق بیمه نامه های عمر، نیاز به زمان زیادی برای صرف جلب اعتماد مردم دارند، اما بیمه پاسارگاد با کسب اعتماد مردم و عمل به تعهدات خود در کنار  توزیع مشارکت در منافع، طی 3 - 4 سال گذشته بین بیمه گذاران خود، این اطمینان را به آن ها داده است که آن ها را بر اسـاس سود واقعی خود مشارکت می دهد؛ بنابراین کاهش نرخ سود فنی بیمه های عمر برای ما مشکل ساز نیست و تنها برای آنهایی که می خواهند در این بازار وارد شوند شاید سخت باشد. ضمن این که تعلق بیمه پاسارگاد به یک گروه مالی، مردم و بیمه گذاران را مطمئن تر می سازد که بیمه نامه های  آن ها احیاناً به عدم ایفای تعهدات منجر نخواهد شد.

-  آیا این مجموعه افزایش سرمایه ای از محل تجدید ارزیابی دارایی های خود  داشته است؟

تجدید ارزیابی به مفهوم افزایش سرمایه نداشته ایم. اما برای محاسبه توانگری این تجدید ارزیابی صورت گرفته است که خارج از دفاتر به عنوان گزارش های بیمه مرکزی ارایه شده است؛ اتفاقاً از رقم بالایی نیز برخوردار هستیم. دارایی های این مجموعه که در سال های گذشته خریداری شده است برای توسعه شبکه شعب این شرکت، امروز به دارایی های بسیار با ارزشی برایمان تبدیل شده است. اما به رغم افزایش قیمت این دارایی ها، در دفاتر همان قیمت تمام شده آنها لحاظ شده است.

-به رغم مناسب بودن سود عملیاتی این شرکت، بالا بودن هزینه های عمومی و اداری، سبب شده است تا بخش اعظم این سود از میان رود، علت بالا بودن این هزینه های عمومی و اداری چیست؟ آیا برنامه ای برای کاهش آن دارید ؟

هزینه های اداری و عمومی بیمه پاسارگاد مجموعه ای از هزینه ها است که رقم عمده آن مربوط به هزینه استهلاک یعنی هزینه استهلاک ساختمان های بیمه پاسارگاد در شهرستا ن ها و شعب مختلف است؛ اما این هزینه ها را نباید هزینه نقدی در نظر گرفت. در واقع این مساله نه تنها هزینه نیست بلکه افزایش ارزش دارایی هم داشته ایم.

-  اما این هزینه در صورت های مالی بیمه پاسارگاد همیشه لحاظ شده و از سود عملیاتی آن کم کرده است!

درست است اما  شرکت دارایی هایی را خریداری کرده است که بخشی از این منابع مالی لازم برای تامین این دارایی ها، سالیانه از محل هزینه استهلاک تأمین می شود که به تدریج فاصله قیمت روز و قیمت دفتری دارایی ها بیشتر خواهد شد.  این به نفع شرکت است و برای تقویت بنیه شرکت سیاست خوبی است. انتظار داریم فاصله مابه التفاوت بخشی از دارایی های شرکت در سال آینده به دلیل مستهلک شدن دارایی ها در دفاتر افزایش یابد. یعنی شرکت اندوخته پنهان داشته باشد تا به این واسطه در کنار اقلام دفتری شرکت، اقلام بازاری آن از اعداد بالایی برخوردار باشد.

- برای فعالیت منسجم در بازار سرمایه به عنوان بخشی از سرمایه گذاری های تان آیا برنامه ای دارید؟

در حال حاضر  معاملات این مجموعه در بازار سرمایه به طور مستقیم از سوی خود ما انجام می شود. تا زمانی که بازار سرمایه تحت تأثیر نوسانات تند قرار دارد با حجم کمی در این بازار فعالیت می کنیم. اما در حال تدارک مقدمات تأسیس شرکت سرمایه گذاری مشترک با بیمه اتکایی ایرانیان هستیم که با بهبود بازار سرمایه از طریق آن حضور مؤثرتری در بازار سرمایه داشته باشیم.

-  پس با تشکیل این شرکت به طور مستقیم در بازار سرمایه حضور نخواهید یافت؟

فعالیت ما به طور مسقیم و غیر مستقیم در این بازار خواهد بود. در حال حاضر  پورتفوی مناسبی در بورس داریم.

- برآورد و پیش بینی شما از وضعیت نرخ بیمه نامه هایی که در آن ها فعالیت دارید در سال جدید و جاری چیست؟  آیا این نرخ تعدیل یا افزایشی خواهد داشت؟

بیشـترین بخش فعالیت این شرکت در رشته بیمه عمـر است که سود فنی آن را هم بیمه مرکزی تعیین مـی کند. لذا نـرخ ها تقـریبا نرخ های کنترل شده ای است. اگر شرکت های بیمه، به وعده های خود به بیمه گذاران  به درستی عمل کنند، این نرخ کاملا مناسب است. در  آیین نامه شورای عالی بیمه تحت عنوان مشارکت در منافع، سودی برای بیمه گذار پیش بینی و تعهد شده است که  85 درصد سود واقعی بیمه گر را از سرمایه گذاری ذخایر ریاضی بیمه نامه تشکیل می دهد.

- یعنی شرکت های بیمه هیچ مشکلی از بابت نرخ بیمه نامه های عمر ندارند؟

خیر. نرخ های حداقلی که بیمـه مرکزی  تعیین کرده، مقداری محتاطـانه تعیین شده که خوب است. در واقع شرکت های بیمه نباید وعده هایی به بیمه گذاران خود دهند که در آینده نتوانند به آن عمل کنند.

- در نهایت برنامه های این شرکت برای توسعه فعالیت هایش چگونه است؟

- بیمه پاسارگاد تجربه بسیار موفقی در زمینه توسعه بیمه های عمر داشته است. به طوری که این تجربه می تواند در رشته های دیگر هم به کار گرفته شود. در واقع علت موفقیت بیمه پاسارگاد در بیمه عمر ناشی از این دو مساله است:

 1- شبکه فروشی که تربیت کرده است. پس در بخش های دیگر نیز اگر تیم فروش را به خوبی تربیت کنیم، می توانیم موفق باشیم.

2) سیستم نرم افزاری مناسب برای آن طراحی کرده است. پس اگر هر رشته ای را به عنوان محصول جدید تلقی کنیم و در آنجا هم  IT را به کمک گیریم، می توانیم در  ساده سازی شبکه فروش موفق باشیم.

- سـال گذشته بیمه مرکزی ذخیره ای را از محل بیمه شخص ثالث از شرکت های بیمه ای کم کرد که به واسطه آن اکثر شرکت های بیمه ای از یک تعدیل منفی برخوردار شدند. آیا در سال جاری احتمال مواجه شما با این ریسک وجود دارد؟

- در محاسبات ما خیر! چرا که امسال در بیمه شخص ثالث نه تنها رشد نداشتیم بلکه با کاهش هم مواجه بودیم. بیمه پاسارگاد اصولاً در بیمه شخص ثالث قصد توسعه ندارد. سهم بیمه شخص ثالث در فعالیت های این مجموعه روز به روز کاهش می یابد. بنابراین از نظر ذخایر علی الاصول نباید مشکلی داشته باشیم.

- برآورد و ارزیابی شما از میزان تحقق سود اعلام شده چیست؟ در واقع آیا این بودجه از تعدیل مثبت برخوردار خواهد شد یا صرفاً همان سود اعلامی را محقق خواهید کرد؟

-روند سال جاری نشان می دهد که این سود محقق خواهد شد. فعلا اطلاعات موجود این نوید می دهد که در تحقق سود پیش بینی شده سال 1395 مشکلی نخواهیم داشت. اما اگر وضعیت بازار بهتر باشد ممکن است این سود از تغییر برخوردار شود. اما فعلاً قطعی نیست که بتوان  آن را اعلام کرد.