وقتی بازار سهام نور بالا می زند؛ پائیز امیدوار کننده بورس

عصر ایران؛ علیرضا باغانی: با توجه به وابستگی بخش زیادی از بازار سهام به ارز (به‌ خاطر ارزآوری پتروشیمی‌ ها با سهم 25 درصدی از ارزش بورس) گرانی دلار اتفاق خوبی برای این بازار است، حتی برای شرکت‌ های مصرف‌ کننده ارز مثل خودرویی‌ ها، شوینده‌ ها، دارویی‌ ها، تایرسازان و...

بازار سهام ورود امیدوارکننده ای به فصل پائیز داشته و متغیرهای مهم و کلیدی بورس از آمادگی این بازار برای خروج از رکود حکایت دارد، رکودی که از اواخر سال 94 و پس از طی رونقی حدودا سه ماهه گریبان بازار سهام را گرفت و در تابستان امسال به اوج خود رسید.

بازار سهام از 15 دی ماه 1392 که شاخص بورس تهران به دنبال هیجان ناشی از پیروزی حسن روحانی در انتخابات،ارتباط حسنه با دنیا به ویژه غرب و احتمال توافق بر سر پرونده هسته ای ارتفاع تاریخی 89500 واحد را لمس کرده بود، وارد یک دوره رکود بلند مدت و حدودا رکودی سه ساله شده است.

در این میان البته متغیرهای سیاسی همچون توافق لوزان در فروردین 94 و همچنین توافق برجام در زمستان 94 توانست در دوره هایی نه چندان بلند مدت بازار سهام را با رشد مواجه کند که طولانی ترین دوره رونق در دو سال و 9 ماه اخیر، زمستان 94 بود که در حدود سه ماه شاخص بورس حدود 30 درصد رشد کرد. کف سازی دلار؟

اما پس از طی این دوران سخت هم اکنون شواهد آماری از احتمال برپایی یک دوره رونق دیگر حکایت دارد،رونقی که البته پیش روی خود ریسکی همچون انتخابات ریاست جهموری آمریکا را دارد و از سوی دیگر تداوم بازدهی بدون ریسک 20 درصد یا حتی بیشتر از آن که توسط برخی بانک ها و یا ابزار طراحی شده ای همچون اوراق مشارکت، صکوک و صندوق های با درآمد ثابت به صاحبان سرمایه پرداخت می شود.

در این بین البته ثبت رکورد جدید برای دلار که پس از 4 سال عدد 3600 تومان را لمس کرد. شانس بازار سهام را برای رشد بالا برده است. تحلیل های جدید نشان می دهد که دلار در 3500 تومان کف سازی کرده و امکان پایین آمدن آن در زیر نرخ 3500 عملا امکان پذیر نیست، ضمن این که با لمس عدد 3600 تومان، دلار آمریکا این ارز معتبر جهانی در ایران امکان ورود به موج جدید رشد که می تواند تثبیت کننده دلار 4000 تومانی باشد، را دارد.

در این میان با توجه به این که 9 ماه از عمر دولت باقی مانده است باید دید که حسن روحانی به قیمت دلار که کنترل آن برای حفظ ارزش پول ملی یکی از شعار های انتخاباتی 92 بود چه نگاهی دارد و آیا در دوران نخست ریاست جمهوری او دلار امکان ثبت رکوردهای جدید را دارد یا خیر؟

البته تا به اینجای کار بررسی بازار ارز از کاهش محسوس عرضه دلارهای تا نخورده در بازار حکایت دارد که نشانگر کاهش عرضه دلارهای دولتی است وگرنه دلار اساسا در ماه محرم دلیل محکمی برای رشد ندارد. اما با توجه به وابستگی بخش زیادی از بازار سهام به ارز به ویژه دلار (شرکت های پتروشیمی که صادرکننده هستند و یک چهارم ارزش بورس را به خود اختصاص داده اند) گرانی دلار اتفاق خوبی است.

حتی شرکت های مصرف کننده ارز مثل خودرویی ها ،شوینده ها،دارویی ها، تایرسازان و ... نیز در این روزها احتمالا رشد قیمت دلار را فرصتی برای دریافت مجوز افزایش نرخ می دانند چرا که غیر از خودروسازان همواره این صنایع دست کم 1.5 برابر رشد ارز توانسته اند با این بهانه به قیمت محصولات خود بیفزایند.

روی خوش نفت و کومودیتی افزون بر این، رشد تدریجی قیمت فلزات اساسی در جهان و نفت شانس رونق بورس را در ماه های پیش رو افزایش داده است. نمودار زیر روایتگر رشد تدریجی و آرام قیمت مس در جهان به عنوان یکی از صنایع مهم بورس در یک ماهه اخیر است:

در ماه های اخیر ضعف اقتصاد جهان و تردید درباره بهبود شرایط اقتصاد آمریکا سبب شده بانک مرکزی این کشور برنامه افزایش نرخ های بهره را به تعویق اندازد. اکنون شرایط عوض شده است. جانت یلن رئیس بانک مرکزی آمریکا اخیرا بارها بر فراهم تر شدن شرایط برای بالا بردن نرخ های بهره تاکید کرده است.

افزایش نرخ های بهره به معنای افزایش ارزش دلار و فشار بیشتر بر قیمت مواد خام از جمله فلزات پایه است.

رشد ارزش دلار هم حاصل انتشار گزارش های مثبت از اقتصاد آمریکا و هم نتیجه کاهش ارزش ارزهای معتبر دیگر بویژه پوند انگلستان است. ارزش پوند این هفته به شدت کاهش یافته زیرا برنامه جدایی انگلستان از اتحادیه اروپا اعلام شده و همه نگران تبعات خروج این کشور از اتحادیه اروپا هستند. برخی نهادهای تحلیلگر معتقدند نرخ رشد اروپا در اثر این رویداد کاهش خواهد یافت.

عامل دیگری که بر قیمت فلزات پایه تاثیر دارد وضعیت اقتصاد چین است. در هفته های اخیر گزارش های منتشر شده از اقتصاد این کشور که بزرگ ترین مصرف کننده فلزات پایه است مثبت بوده و برخی تحلیلگران معتقدند روند تغییرات شاخص های اقتصادی چین نشان می دهد اقتصاد این کشور به ثبات نزدیک شده است.

این هفته گزارش های منتشر شده از بخش تولید کارخانه ای مثبت بوده و شاخص فعالیت ها بالای 50 است یعنی فعالیت ها در حال افزایش است. سفارش های صادراتی به کارخانه ها نیز در وضعیت مناسبی قرار دارد و اگر اوضاع اقتصاد جهان بهتر شود بر صادرات چین افزوده خواهد شد.

دولت چین تلاش کرده از وابستگی رشد اقتصاد به صادرات و سرمایه گذاری بکاهد اما در سال جاری میلادی ضعف اقتصاد جهان و افزایش نیافتن مصرف داخلی سبب شده تدابیر حمایتی دولت چین ادامه یابد. در هر حال اوضاع اقتصاد چین اگر چه عالی نیست اما رو به بهبود است و این به معنای افزایش مصرف فلزات پایه است.

بر مبنای آنچه گفته شد انتظار می رود قیمت فلزات پایه رشدی نسبی داشته باشد. نکته مهم دیگر افزایش قیمت نفت است. انتظار می رود قیمت این ماده خام در سطوح کنونی یا بالاتر قرار گیرد و این عامل از افزایش قیمت فلزات پایه حمایت خواهد کرد. اگر در ماه های آینده از عرضه فلزات پایه کاسته شود قیمت ها با سرعت بیشتری رشد خواهند کرد.

به این ترتیب بازار سهام در شرایط فعلی بهانه های لازم را برای رشد را دارد و شاید بتوان ادعا کرد سه سال قحطی بورس رو به پایان است.

جدول زیر روایتگر رشد تدریجی ارزش معاملات به عنوان مهمترین متغیر بازار سهام برای ورود به دوران رونق است.این آمار نشان می دهد که ارزش معاملات خرد بورس از 613 میلیارد تومان ظرف 6 هفته به 1211 میلیارد تومان رسیده و عملا 100 درصد رشد را ثبت کرده است.

غبار زدایی از سهم های بانکی

نمادهای بانکی به عنوان دارندگان بخش قابل اعتنایی از ارزش بازار سهام 6 ماهه اول سال را با شرایط غیرشفافی گذراندند.

آن ها طبق قواعد بانک مرکزی باید صورت های مالی خود را بر مبنای استانداردهای بین المللی گزارشگری مالی موسوم به IFRS تهیه و منتشر نمایند، اما چون هنوز در کشور تسلط کافی برای تهیه این صورت ها وجود ندارد و موسسات خارجی هم با قیمت بسیار بالایی چنین خدماتی به ایران می دهند، بانک ها نتوانستند در مهلت مقرر این مهم را عملی کنند و عملا 3 ماه از تابلوی بورس دور بودند.

در نهایت هفته گذشته بانک ملت با برگزاری مجمعی قانونی چراغ مجامع بانکی را روشن کرد و حالا بانک های تجارت و سینا هم سهامداران خود را برای مجمعی که حدود سه ماه به تعویق افتاده به مجمع دعوت کرده اند.

علامت سوال های کنتورسازی پرحاشیه

شرکت کنتورسازی که روزگاری در حاشیه به سر می برد از سال 87 به بعد یک سهم مورد توجه بوده است. اما توجه به این سهم در سال 94 شکل متفاوتی به خود گرفت و شایعه سپردن پروژه بزرگ تجهیز فروشگاه ها و مغازه ها به صندوق های مکانیزه فروشگاهی به سفارش اتاق اصناف ایران و حمایت سازمان امور مالیاتی این سهم را با رشد عجیبی در بازار سهام مواجه کرد.

شرکت در سال 94 فروش 201 هزار صندوق فروشگاهی را گزارش کرده که این فروش سود به ازای هر سهم 1530 تومانی را برای شرکت رقم زده است.

این در حالی است که سود شرکت در سال 93 معادل 151 تومان بود و این یعنی 10 برابر شدن سود شرکت. اما این روند برای سال 95 با شدت بیشتری پیگیری شده و شرکت با پیش بینی فروش 500 هزار صندوق فروشگاهی برای سال جاری هم سود بیش از 2500 تومانی را به ازای هر سهم پیش بینی کرده که 60 درصد بالاتر از سود تحقق یافته 94 است.

این رخداد مهم در کنتورسازی قیمت سهام شرکت را از 2100 تومان در دی 94 به بیش از 8000 تومان در فروردین 95 رساند که معادل 280 درصد رشد قیمت است، بماند که سهم از قبل از افشای این اطلاعات به دلیل با خبر بودن عده ای 100 درصدی هم رشد کرده بود.

اما حالا پس از گذشت چند ماه از ماجرای کنتورسازی و البته افت قیمت سهم به 4600 تومان، شرکت با 5 مرتبه لغو مجمع سالانه خود که 31 تیرماه آخرین مهلت قانونی برگزاری آن بوده است، علامت سوال های زیادی را به وجود آورده و سهامداران خود را نگران کرده است. دلیل لغو این مجامع رسما اعلام نشده و نماد نیز در بورس متوقف است.

برخی می گویند: قرارداد تامین صندوق های فروشگاهی بین کنتورسازی و شرکت وابسته به اتاق اصناف لغو شده و این در حالی است که کنتورسازی پول تامین 201 هزار صندوق فروشگاهی در سال 94 را دریافت کرده و حداقل صورت مالی شرکت روایتگر تحقق این فروش است.

البته مقامات اتاق اصناف به رغم گزارش های متعددی که کنتورسازی داده و البته حسابرس رسمی و معتمد بورس این گزارشات را تائید کرده است، چندین بار اعلام کرده اند که قرارداد تامین صندوق های فروشگاهی به هیچ شرکتی داده نشده و تنها برای این مهم فراخوانی زده شده و شرکت هایی (حدود 30 شرکت) اعلام آمادگی کرده اند که بزودی اسامی آن ها و برندگان این مناقصه بزرگ اعلام می شود!

حال مشخص نیست که ماجرای کنتورسازی چه بوده و چه می شود؟ آیا شناسایی سود 1000 میلیارد تومانی توسط شرکتی در قواره کنتورسازی حساسیت‌زا شده؟ آیا رشد قیمت سهم کار دست کنتورسازی داده که حالا قرارداد مهم تامین صندوق های فروشگاهی زیر سوال رفته؟ آیا اساسا طولانی شدن کار به دلیل طی تشریفات قانونی است؟

آیا کسانی از این قرارداد مهم سهم می خواهند؟ و آیا اساسا بورس در مواجهه با این نماد و بازگشایی آن در قیمت های بالا درست عمل کرده است؟

این ها همه علامت سوال های مهم این سهم پرحاشیه است که به نظر می رسد از سوی بورس، کنتورسازی، حسابرس شرکت و اتاق اصناف ایران باید شفاف سازی شود.

*روزنامه نگار و تحلیل گر بورس