علامت سوال های مناقصه ای که تایدواتر برنده آن نشد!

مدتی پیش پروژه فاز اول توسعه بندر چابهار بدون تشریفات قانونی و با ضمانت سازمان بنادر و دریانوردی در مساحت ۲۱۰ هکتار به شرکت آریا بنادر ایرانیان واگذار شد. این شکل واگذاری بازتاب های متفاوتی در بین کارشناسان و مدیران صنایع دریایی کشور به همراه داشت؛ عده ای با طرح این سوال که « آیا در بین شرکت های فعال بندریِ بخش خصوصی، هیچ کدام علاقمند به اجرای پروژه در بندر چابهار نبودند؟» عملکرد سازمان بنادر و دریانوردی را در این حوزه نادرست تلقی می کردند.

مهدی اعتصام مدیرعامل تایدواتر خاورمیانه در گفت و گویی با خبرنگار مارین نیوز در خصوص پروژه بندر شهید بهشتی و نحوه واگذاری آن، با اشاره به اینکه سازمان بنادر و دریانوردی می خواسته منابعی را از صندوق توسعه ملی برای توسعه چابهار استفاده کند، اظهار کرد :«مطابق با قوانین صندوق توسعه ملی، امکان استفاده به این صورت که مجموعه ای دولتی به مجموعه دولتی دیگر وام بدهد، وجود ندارد، بنابراین طبیعی است که شرکتی با ماهیت خصوصی باید برای انجام این کار در نظر گرفته می شد، تا بتواند از آن اعتبار که مصوبه دولت است و همه مجوزها را دارد، استفاده کند و برای سازمان بنادر و دریانوردی کار انجام دهد.» مدیرعامل تاید واتر خاورمیانه با بیان اینکه انتخاب سازمان بنادر شرکت آریا بنادر ایرانیان بوده است، تصریح کرد: « سازمان بنادر و دریانوردی مطمئن ترین کمپانی را انتخاب کرده است و از این نظر نمی توان ایراد گرفت. این مسیر قانونی بوده و هدفش توسعه بنادر و جذب سرمایه از صندوق توسعه ملی است؛ زیرا سرمایه گذاری برای دستگاه ها و تجهیزات استراتژیک جزو مسائل حاکمیتی است که بر عهده خود سازمان است.»

وی در پاسخ به این سوال که "چرا سازمان بنادر خودش در این پروژه دخالت کرده و اجازه نمی دهد بخش خصوصی ورود کند؟" ادامه داد: «این سیاست نظام است و مسئولان و مدیران برای شفاف سازی مسئله باید پاسخگو باشند. ولی مساله این نیست که بخواهند به صورت رانتی شرکتی را بزرگ کنند، زیرا مسیری قانونی مطابق با مصوبه و مجوز طی شده است. پس در رابطه با خرید تجهیزات و استفاده از منابع صندوق توسعه ملی نمی توان چندان به فعالیت های سازمان بنادر خرده گرفت.» مدیرعامل تایدواتر در بخش دیگری از صحبت های خود با اشاره به اینکه هندی ها 25 سال است که می خواهند پول بیاورند ولی به قولشان عمل نکرده اند، گفت: «الان هم قرار شده که مطابق توافق نامه ای که امضا شده این اتفاق بیفتد و اتفاقا یکی از کارهای خوبی که سازمان بنادر و دریانوردی انجام داده، این بوده که این قرارداد تاریخی 25- 30 ساله را عملیاتی کرده و بعد از گذشت این همه سال بالاخره سرمایه خارجی به کشور وارد می شود. 250 میلیون دلاری که توافق شده بخشی در قالب قرارداد BOT است و بخشی نیز سرمایه گذاری است و مستقیم با خود هندی ها انجام می شود.»

اعتصام با تاکید بر این نکته که نگاه ما نباید صرف بندر سازی و تجهیز بندر باشد. بلکه باید بیشتر به بازار و جذب سرمایه و ورود و خروج کالا تمرکز کنیم، اظهار کرد: «شما کیلومترها بندر بسازید ولی زمانی که کشتی به آن ورود نکند، چه ارزشی دارد؟ سرمایه شما راکد مانده، سودی ندارد و ضرر و زیان هم وارد می شود. پس مهم بحث تجارت و بازار است، ما الان باید به خاطر ترانزیت و ترانشیپ (بخصوص ترانزیت به بازارهای افغانستان و بازارهای آسیای میانه) بخشی از بازار را و کسانی که بتوانند بار و کالا بیاورند و ترافیک کالا ایجاد کنند جذب کنیم. فلسفه اصلی سرمایه گذاری های خارجی از نظر من باید بر این مبنا باشد، وگرنه که کل کشور ما نهایتا 3 میلیون TEU کانتینر که بیشتر نمی تواند داشته باشد؛ اگر به 4 میلیون TEU برسد نیز اتفاق بزرگی نیفتاده است. اما اگر ما قصد داشته باشیم، هاب منطقه شویم، یعنی از مراکز توزیع عمده منطقه باشیم، این مساله برای کالاهای ایرانی به تنهایی معنی ندارد. باید کسانی بیایند که بتوانند از عهده این کار برآیند، کسانی که صاحب خط و ترمینال باشند، تا بتوانند از این ظرفیت به درستی استفاده کنند.»

مدیرعامل تایدواتر در ادامه با تاکید بر اینکه از سمت خارجی ها باید کسانی بیایند که قابل اعتماد باشند، ظرفیت لازم را داشته باشند و زنجیره اقتصادی از مبدا تا مقصد را در کنار هم داشته باشند، تصریح کرد: «قطعا سازمان منافع ملی را در این خصوص رعایت می کند و شرکت خارجی سهمش حتما باید زیر 50 درصد باشد، امتیازاتی که به آن ها دادند، امتیازات محدودی است، تعهداتی هم خواسته اند، دانش فنی، تکنولوژی، نرم افزار روز و بخصوص تعهد به اینکه حتما باید ترافیک ایجاد کنند.»