یک کارشناس معدن مطرح کرد/ حمایت عراق از تولید داخل با قطع واردات سیمان ایران/ باید به دنبال بازارهای صادراتی جدید باشیم

به گزارش خبرنگار اقتصادی خبرگزاری تسنیم، آمارهای صادراتی نشان می دهد میزان صادرات در زنجیره سیمان در 4 ماهه نخست امسال بالغ بر 4 میلیون و 273 هزار تن بود درحالی که در مدت مشابه سال قبل این رقم به 4 میلیون و 942 هزار تن نزدیک بود. ارزش دلاری این معاملات نیز در سال جاری 165.9 میلیوون دلار بود که نسبت به 4 ماهه نخست سال قبل افت 32.37 درصدی داشت. آمار گمرک جمهوری اسلامی ایران در سه ماهه نخست امسال نیز نشان می دهد در سه ماهه نخست امسال از 3 میلیون و 312 هزار تومان سیمان صادراتی کشور، حدود یک میلیون و 483 هزار تن آن به عراق بوده که این آمار نشان می دهد سهم عراق از صادرات سیمان بالغ بر 44.8 درصد متعلق به عراق بوده است.
کیوان جعفری طهرانی کارشناس معدن درباره علل افت صادرات سیمان گفت: آمار تجارت سیمان در سال گذشته نشان می دهد صادرات بیش از 12 میلیون تن بود که ارزش آن بالغ بر 695 میلیون دلار می شد. عمده صادرات سیمان در سال قبل به کشور عراق بود که میزان آن به بیش از 6 میلیون و 337 هزار تن می رسید یعنی 52.6 درصد از این صادرات به کشور عراق صورت گرفته است. ارزش صادرات انواع مختلف سیمان به عراق 441.72 میلیون دلار بوده که حاکی از آن است که با ممنوعیت صادرات سیمان به عراق، ایران یکی از اصلی ترین کشورهای هدف صادراتی خود را از دست خواهد داد که این یعنی باید به دنبال بازار هدفی به خوبی عراق برای خود باشد.
بنا بر این گزارش، در بهار 95، تولید سیمان در مدت مذکور به 13 میلیون و 485 هزار تن می رسید که نسبت به مدت مشابه سال قبل افت 11.3 درصدی داشته است. تولید سیمان سال قبل در 3 ماهه نخست سال بیش از 15 میلیون تن بوده است. براساس آمار وزارتخانه همچنین تولید کل سال 94 حدود58.7 میلیون تن اعلام شده باوجود آنکه این رقم در سال 93 چیزی حدود 66.5 میلیون تن اعلام شده بود. علاوه براین در سال 92 حدود 71 میلیون تن سیمان در کل کارخانه های سیمان تولید شده بود.
جعفری طهرانی در این رابطه گفت: بررسی روند تصمیم گیری دولت عراق با مقوله واردات سیمان از ایران بخوبی نشان می دهد که دولتمردان این کشور بسیار منطقی و ناظر بر منافع بخش خصوصی خود تصمیم گرفته اند؛ این ممنوعیت ها به منظور حمایت دولت عراق از تولیدات داخلی خود صورت گرفته و نمی توان به آن خرده ای گرفت.
این کارشناس اقتصاد بین الملل افزود: ممنوعیت واردات سیمان به عراق موضوعی نیست که یکباره اتفاق افتاده باشد؛ این مساله طی چند سال از محدودیت شروع شد و با وضع تعرفه ادامه پیداکرد تا نهایتا به ممنوعیت رسید. دولت عراق در ابتدا اقدام به گذاشتن محدودیت واردات برای هر واردکننده هزار و 500 تن در ماه کرد ولی با رایزنی هایی که انجام شد این محدودیت به 2500 تن و در مرحله بعدی به 3500 تن افزایش داده شد. با این حال محدودیت ها به همین جا ختم نشد و در مراحل بعدی به 5 هزار تن، 10 هزار تن و در نهایت به 25 هزار تن افزایش یافت و سر آخر نیز محدودیت واردات برای واردکننده عراقی برداشته شد.
وی ادامه داد: در مرحله دوم دولت عراق به دنبال یافتن شرکت هایی رفت که با قیمت های پایین تری سیمان را می فروختند و از طریق شکایت شرکت های تولیدکننده عراقی، این موضوع را به کمک مراجع قانونی پیگیری و دادگاه رای بر افزایش تعرفه به میزان دو برابری برای برخی از شرکت ها کرد. این اقدام سبب شد شرکت های سیمانی از مجوزهای خاص برای واردات استفاده کردند. عکس العمل دولت عراق به این ماجرا، و ممنوعیت کلی واردات سیمان به این کشور بود.
جعفری طهرانی گفت: از سوی دیگر پایین آمدن قیمت نفت و بالا رفتن هزینه جنگ داخلی، دولت عراق را با کسر بودجه مواجه کرده که پیامد آن کاهش نیاز به سیمان در داخل کشور است تا حدی که تولید داخلی عراق، کفاف نیازهایش را می دهد؛ کارخانه های سیمان عراق ظرفیتی معادل 25 میلیون تن دارند و از این میزان 12 میلیون تن تولید می کنند که کفاف مصرف داخلی آنها را می دهد.
وی با بیان این که چند عامل امیدوارکننده برای بازگشت رونق به اقتصاد عراق و صادرات مجدد سیمان از ایران به این کشور وجود دارد، افزود: امیدواری های زیادی وجود دارد که سایه شوم داعش بزودی از سر مردم عراق کنار برود و قیمت نفت هم اندکی افزایش پیداکند. این موارد در صورت وقوع بع افزایش ساخت و ساز در عراق کمک خواهدکرد و در آن صورت قطعا تولید داخلی عراق کفاف نیازها را نخواهدداد.
ممنوعیت مختص ایران نیست
ابراهیم رضازاده رایزن بازرگانی ایران در عراق نیز در این رابطه گفت: ممنوعیت واردات سیمان به ایران محدود نمی شود. درحال حاضر امکان واردات از کلیه کشورها به عراق ممنوع است و هیچ کشوری صادرات سیمان به عراق را ندارد. از این جهت کارخانه های سیمانی ما نیز باید برنامه های جایگزین و به کشورهای هدف جدید را دنبال کنند چون به نظر می رسد در کشورهای همسایه هنوز هم کشورهایی وجود دارند که قیمت های داخلی بالاتری نسبت به تولیدات سیمانی ایران دارند و مقصد خوبی برای صادرات ما محسوب می شوند.
وی پیشنهاد کارشناسی ایران را برای حفظ این بازار، مشارکت با کارخانه های دولتی داخلی عراق برای تولید در داخل عراق عنوان کرد و اظهار داشت: همچنین ایجاد کارخانه از سوی طرف های ایرانی بطور مستقل در عراق البته با امکان یابی و اتکا به معادن عراق و نه واردات کلینکر به عراق و به معنای تولید صفر تا صد سیمان در داخل عراق از دیگر پیشنهادات کارشناسی در حوزه سیمان است. علاوه بر این احداث کارخانه در عراق و دریافت مجوز از سوی دو کشور برای واردات کلینکر از ایران به عراق از دیگر پیشنهادات است. همچنین می توان سیستم توزیعی در داخل عراق ایجاد کرد تا تولیدکنندگان ایرانی نمایندگی در داخل استان ها داشته باشند و خود وارد کننده مستقیم باشند و کنترل لازم را بر قیمت های وارداتی اعمال کنند و در مواقع لزوم به قیمت ها بطور سریع واکنش نشان داده و تعدیل، کاهش یا افزایش لازم را بر روی نرخ ها اعمال نمایند و قدرت رقابتی خود را حفظ کنند.با توجه به اینکه ایران سالیانه 8 میلیون تن صادرات سیمان دارد سودی که برای نمایندگی ها در داخل عراق ایجاد خواهد شد به طور کامل هزینه های حضور آنها در بازار را خواهد داد. این ها برنامه هایی است که به محض گشایش هایی در بازار عراق باید داشت تا بتوانیم این بازار را برای همیشه حفظ کنیم وگرنه با ایجاد کارخانه های جدید از سوی طرف های خارجی قطعا این بازار را از دست خواهیم داد.