اگر قرار بر این است که بورس کالا در قیمت تضمینی وارد شود، باید برای این گروه از محصولات، فکری کند. در بورس کالا با در نظر گرفتن بازار گردان، تلاش شده است تا در صورت وجود مشتری برای محصولات، بازار گردان این کالاها را خریداری کند تا کشاورز آسیب نبیند. بد نیست که این بازار گردان برای آن نوع از محصولاتی که به علت نوع کیفتشان مورد پذیریش واقع نشده‌اند، واردعمل شود...
بورس امروز:با توجه به اینکه بخش بزرگی از تولیدکنندگان حوزه کشاورزی را تولیدکنندگان عمده و بزرگ تشکیل می‌دهند، سیاست‌های اعمالی در این بازار این سوالات را به ذهن متبادر ساخته است که آیا عرضه و فروش محصولات دربورس کالای ایران با سیاست‌های اعمالی مبنی بر خرید و قیمت تضمینی موفق به توسعه بخش کشاورزی شده است یا عملکرد آن صرفا اقدامی درجهت خرید محصولاتی است که در دست کشاورز مانده است؟ اگرچه انتقادهای وارده در به کارگیری و اجرای سیاست خرید تضمینی منجر به شکل‌گیری قیمت تضمینی شد؛ اما همین مسئله درحال‌حاضر نیز بنا به نظر برخی از کارشناسان با نواقصی همراه است. بر این اساس طی گفت وگویی با عضو هیئت‌مدیره صندوق بیمه کشاورزان به بررسی این مسئله پرداختیم. مشروح مصاحبه انجام شده باعبدالرضا کریم پور ملک شاه عضو هیئت‌مدیره صندوق بیمه کشاورزی در ذیل آمده است:
با توجه به برنامه دولت در حمایت از کشاورزان، راهکار پیشنهادی شما برای رفع مشکلات قیمت تضمینی چیست؟
دولت باید بر اساس مکانیزم بازار عمل کند و نباید در قیمتی که از سوی بازار تعیین می‌شود، دخالتی داشته باشد. در محاسبه قیمت جهانی گندم وارداتی با ارز آزاد، حداقل یک اختلاف 300 تومانی با قیمت خرید تضمینی موجود وجود دارد. با توجه به این فاصله قیمتی، می‌بایست قیمت خرید تضمینی را باز هم افزایش داد که با افزایش این فاصله، پرداخت‌های دولت برای این مابه التفاوت افزایش می‌یابد، لذا این مسئله دولت را با زیان بالایی مواجه می‌سازد. بر این اساس ضروریست که در این زمینه بخش خصوصی فعال و قیمت تضمینی بر اساس کف قیمت تعیین شود. به‌طوری‌که اگر کسی این محصولات را از کشاورز خریداری نکرد، کشاورز متضرر نشود ضمن اینکه با توجه به تجربه تمامی کشورها، قیمت تضینی نباید هر ساله متناسب با تورم افزایش یابد.
با توجه به نرخ تورم، قیمت کف برای محصولات تضمینی با مسئله حمایت از کشاورز تضاد ندارد؟
یعنی با درنظر گرفتن حداقل ها، کشاورز نابود نشود. مبنای تعیین قیمت تضمینی در جهاد کشاورزی، قیمت تمام شده و به موجب هزینه‌های کاشت و تولید یک کیلو محصول است. این هزینه‌ها شامل هزینه زمین (یا اجاره زمین)، کارگر، شخم زمین بر اساس تراکتور، بذر، آب، کود و... می‌شود، در نهایت کنار مجموع این هزینه ها، هزینه‌ای هم به نام سود کشاورز و فرصت زمین در نظر گرفته شده است.
هزینه‌های قیمت تضمینی بیش از اجرای خرید تضمینی، بار مالی بالایی را بر دولت تحمیل نمی‌کند؟
در مقایسه بین سیاست خرید تضمینی و قیمت تضمینی، قیمت تضمینی از آسیب‌های کمتری برخوردار است. فقط روش تعیین قیمت خطا دارد که باید آن را حل کرد.
پس به نظر شما تعیین قیمت تضمینی باید اقتباسی از قیمت جهانی محصولات باشد؟
بله. اما درحال‌حاضر در تعیین قیمت خرید تضمینی یا قیمت تضمینی هیچ گونه ربطه‌ای با قیمت جهانی وجود ندارد و قیمت‌گذاری این نوع محصولات به صورت اقتضایی انجام می‌شود. یکسال این قیمت معادل تورم افزایش می‌یابد. در سال بعدی با توجه به قیمت جهانی محصولات این قیمت تعیین می‌شود و یا اینکه به منظور حمایت از کشاورز این قیمت افزایش می‌یابد. به‌طوری‌که در تعیین قیمت خرید تضمینی طی 30 سال گذشته، هیچ روند معنی دار و یکنواختی وجود نداشته است.
اگر قرار به اجرای قیمت تضمینی در گندم به صورت پایلوت باشد، در مورد مابقی گندم‌ها چه سیاستی را باید در پیش گرفت؟
در مورد گندم همیشه معظلی وجود دارد که در آن گندم وارداتی به عنوان گندم داخلی به ما فروخته می‌شود. در واقع در برخی مراکز غله، گندم‌های وارداتی جاسازی می‌شده است. یعنی زیر کامیون گندم وارداتی بود و روی آن با گندم‌های داخلی پر می‌شده است. این اتفاق به واسطه بالا بودن فاصله قیمت گندم وارداتی با گندم داخلی رخ می‌دهد. مسئله دیگری که نیز در سال جاری به آن مواجه‌ایم، اختلاف معنادار بین جو و گندم است. همواره جو با گندم مخلوط و به دولت فروخته می‌شود.
این مسئله قابل تشخیص نیست؟
جدولی به نام جدول پاکی گندم وجود دارد که در آن مشخص می‌شود که تا چند‌درصد می‌توان افت قیمت و تا چند‌درصد افت مفید گندم را پذیرفت. در واقع به تناسب هر یک از این پله‌ها یعنی افت مفید یا افت قیمت، قیمت تغییر می‌کند. این پله‌ها بین 0 تا 10 است. یعنی تا 10درصد امکان دانه‌های مفید در گندم وجود دارد. همچنین این گندم می‌تواند مخلوطی از جو یا جو دو سر باشد. پس می‌توان به گندم پاک صفر، سه تا 10درصد جو افزود و سیستم هم آنرا خریداری می‌کند. اختلاف قیمتی که در گندم بابت 10درصد جو وجود دارد، چندان معنا دار نیست. یعنی 100 کیلو جو با قیمت کیلویی 900 تومان، به قیمت هزار و 250 فروخته می‌شود. براین اساس می‌ارزد که جو با گندم مخلوط شود.
با حذف خرید تضمینی، در محصولاتی که کیفیت پایین، افت عیار و رطوبتشان منجر به حذف آنها از فهرست قیمت تضمینی می‌شود، تکلیف کشاورز چیست؟ آیا این مسئله منجر به شکست قیمت تضمینی نخواهد شد؟
اگر قرار بر این است که بورس کالا در قیمت تضمینی وارد شود، باید برای این گروه از محصولات، فکری کند. در بورس کالا با در نظر گرفتن بازار گردان، تلاش شده است تا در صورت وجود مشتری برای محصولات، بازار گردان این کالاها را خریداری کند تا کشاورز آسیب نبیند. بد نیست که این بازار گردان برای آن نوع از محصولاتی که به علت نوع کیفتشان مورد پذیریش واقع نشده‌اند، واردعمل شود و مبادرت به خریداری آنها کند. در واقع برای جو و ذرتی که به علت کیفیت پایین‌تر و برخورداری از شاخص‌های کمتر مورد پذیرش بورس کالا نشده‌اند، بازار گردان برای حمایت از کشاورز، آنها را خریداری کند. در اصل باید گفت که پاشنه آشیل این موارد اصلاح قیمت خرید تضمینی و فروش است که به این واسطه می‌توان نگرانی‌های موجود در این خصوص را از میان برد.
نظرات :
شما می توانید اولین نفری باشید که برای این مطلب نظر می دهید.