ممنوعیت فروش هواپیما به ایران قانون نمی‌شود

به گزارشخبرگزاری تسنیموال استریت ژورنال طی گزارشی نوشت: تعجبی ندارد که چرا مجلس نمایندگان آمریکا هفته گذشته تلاش کرد مانع از اجرایی شدن قرارداد فروش 80 فروند هواپیمای شرکت بوئینگ به ایران ایر شود. کنگره نگران است که این قرارداد 25 میلیارد دلاری موجب تقویت صنعت هوانوردی ایران شود که همواره در زمینه حمایت از حکومت سوریه و گروه های مقاومت فعال بوده است.

اصلاحیه های مصوب مجلس نمایندگان در واقع مانع از آن خواهد شد که خزانه داری آمریکا مجوزهای صادراتی برای فروش هواپیما، قطعات هواپیما یا خدمات هوایی به ایران را صادر کند و مانع از آن خواهد شد که موسسات مالی آمریکایی در معاملات صادرات هواپیما به ایران مشارکت نمایند. البته بعید است این اصلاحیه ها به قانون تبدیل شوند. باراک اوباما تهدید کرده که هر مصوبه ای را که موجب اختلال در اجرای توافق هسته ای با ایران شود، وتو خواهد کرد.

در صورتی که ایران هواپیماهای خریداری شده را «منحصرا برای هوانوردی مسافربری» اختصاص ندهد یا این هواپیماها توسط شرکت های تحت تحریم آمریکا به کار گرفته شوند، دولت آمریکا ممکن است مجوزهای فروش هواپیماهای بوئینگ به ایران ایر را لغو کند. این در متن توافق هسته ای تصریح شده است. اما لغو این مجوزها بعید است. قرارداد فروش هواپیماهای بوئینگ با تلاش یکی از قدرتمندترین شرکت های آمریکایی، شرکای بانکی آنها و یک لابی مستقر در واشنگتن که حامی تجارت بین ایران و آمریکاست، منعقد شده است.

یک راه حل دیگر نیز این است که در عین صدور مجوز فروش، این حق را برای بوئینگ محفوظ بدارد که اگر ایران شرایط مجوز صادر شده را نقض کرد، آن هواپیماهای خاص را هدف تحریم قرار دهد. خزانه داری آمریکا قبلا تمایل خود را برای تحریم برخی هواپیماهای خاص نشان داده است. خزانه داری آمریکا سال گذشته 8 هواپیمای بوئینگ ای 340 خریداری شده توسط ماهان ایر را تحریم کرد. اما این هواپیماها به رغم تحریم های آمریکا همچنان به شهرهای مهم اروپایی پرواز می کنند.

قرارداد بوئینگ برای ایران از دو جهت حائز اهمیت است: در اختیار گرفتن ده ها فروند هواپیما و انجام احتمالی این معامله به دلار، چه به صورت مستقیم و چه به صورت غیرمستقیم از طریق یک سیستم تبدیل به یورو با استفاده از دلار آمریکا. دولت اوباما اخیرا این سیگنال را ارسال کرده که ممکن است به بانک ها اجازه دهد این قرارداد را با دلار تامین مالی کنند. در صورتی که این اتفاق رخ دهد به معنای اعطای یک امتیاز مهم فراتر از برجام به ایران خواهد بود. ایران می خواهد هواپیماها را اکنون تحویل بگیرد، از بانک های غربی وام بگیرد و پول آنها را بعدا بدهد و سابقه ای برای استفاده از دلار در سایر ترتیبات تامین مالی ایجاد نماید.