بورس شما را ثروتمند می کند!

عصر ایران؛ علیرضا باغانی: مجامع امسال بیشتر از آن که آینده نگر باشند، گذشته نگر بودند و از گذشته هم تنها مشتی زیان و محصولات تلنبار شده در سوله ها برای شرکت های تولیدی باقی مانده است.

بازار سهام در گذر از روزهای گرم ماه مبارک رمضان و البته فصل مجامع شرکت های سهامی عام شرایط متعادلی را تجربه کرد تعادلی که البته ضعف در تقاضا و نقدینگی در آن نمود داشت.

حالا باید دید روزهای منتهی به پایان تیرماه که روزهای پرترافیک مجامع شرکت هاست، در کنار برگزاری رخداد مهمی همچون فاینکس 2016 چه شرایطی را برای بازار سهام رقم می زند. اما مهمترین پرسش سهامداران در انتظار سود در روزهایی که از آن انتظار بازدهی های اعجاب انگیر داشتند این بود که چرا بازار در فصل مجامع آن چنان که باید و شاید مثبت نبوده است!؟

پاسخ به این سوال چندان سخت نیست اول این که بیشتر مجامع امسال به مرور سال سخت اقتصادی 94 گذشت. در واقع مجامع امسال بیشتر از آن که آینده نگر باشند، گذشته نگر بودند و از گذشته هم تنها مشتی زیان و محصولات تلنبار شده در سوله ها برای شرکت های تولیدی باقی مانده است.

جالب این بود که درباره آینده شرکت ها مدیران کمتر حرف می زدند،گویی شرایط کشور در همه ابعاد مدیران بنگاه های اقتصادی که این روزها فیش های حقوقیشان تیتر یک رسانه هاست را به شدت محافظه کار کرده است،«شاید امسال صنعت جان بگیرد...اگر برجام عملی شود....در صورتی که خارجی ها بیایند» و جملاتی این گونه از آن دست عباراتی است که مدیران شرکت ها این روزها در مجامع به خورد سهامداران می دهند.

ارزش معاملات کل هفته در بازار سرمایه معادل 1.819 میلیارد تومان رقم خورد و ارزش معاملات خرد ( بدون معاملات بلوکی و اوراق مشارکت ) در بازار بورس و فرابورس برابر با 795 میلیارد تومان بود.

شاخص بورس تهران از ابتدای هفته تا انتهای هفته ( از 73.940 تا 74.049 واحد ) معادل 0.15 درصد رشد کرد و شاخص فرابورس نیز در حرکتی از 777 تا 784 واحد برابر با 0.9 درصد مثبت بود.

درخصوص شاخص کل باید گفت که نماگر بازار سرمایه پس از رشد اخیر ، باری دیگر با ترند نزولی 4 ماهه خود درگیر شده و برای رشد بیشتر نیاز به شکست این سطح دارد. طبیعی است که در صورت شکسته شدن سطح مذکور ، روند نزولی خاتمه می یابد و می توان به ادامه رشد بازار تا سطوح 75.900 – 76.000 واحدی ( به عنوان مقاومت بعدی ) رای مثبت داد. در غیر این صورت باری دیگر شاهد برگشت شاخص به سمت کف قبلی خواهیم بود. لذا معامله گرانی که قصد ورود به بازار را دارند ، بهتر است در انتظار واکنش به ویترین اقتصادی کشور بمانند و تا زمانی که سطح مذکور شکسته نشده ، وارد معامله خرید نشوند. قرار گرفتن اندیکاتور DT در محدوده اشباع از خرید ، گمانه زنی ها درخصوص اصلاح شاخص را تقویت می نماید.

در انتظار مجمع ایران خودرو

سالن اجتماعات ساپکو در حالی برای مجمع گروه خودروسازی ایران خودرو که روز بیست و سوم تیرماه برگزار می شود در حال آماده سازی است که برخی پیش بینی می کنند با حاشیه های زیادی همراه باشد.

افشای اطلاعات مربوط به مشارکت با کمپانی های خارجی از جمله فیات، سرانجام تجدید ارزیابی دارایی ها و آخرین وضعیت تولید و فروش از جمله مواردی است که احتمالا در مجمع سالانه ایران خودرو به آن پرداخته می شود.

در همین حال گزارش 12 ماهه ایران خودرو به صورت تلفیقی به بازار ارایه شده است. بر طبق این گزارش زیان هر سهم تلفیقی 935 ریال است در حالی که شرکت چند هفته قبل زیان تلفیقی را 221 ریال پیش بینی کرده بود.در گزارش قبلی سود عملیاتی 13 هزار میلیارد ریال پیش بینی شده اما در گزارش جدید که عملکرد واقعی را نشان می دهد شرکت متحمل 281 میلیارد زیان تلفیقی عملیاتی است!

رونمایی از نمایشگاه نهم

معاون اول رئیس جمهور نهمین نمایشگاه بورس،بانک و بیمه موسوم به فاینکس 2016 را افتتاح می کند.

یاشار فروهر، مدیرعامل شرکت اطلاع رسانی و خدمات بورس و رئیس ستاد برگزاری نمایشگاه بازار سرمایه از گشایش مهمترین رخداد سمبلیک بورس در روز یک شنبه توسط معاون اول رئیس جمهور خبر داد.

او از حضور حدود 300 بنگاه اقتصادی ایرانی و خارجی در نمایشگاه نهم سخن گفت و اظهار داشت:در تاریخ بیستم تیرماه سال جاری در فضای حدود 19 هزار متر مربعی با هدف ارائه توانمندی های داخلی سه بخش مهم اقتصادی کشور یعنی بورس،بانک و بیمه و افزایش تعاملات بین المللی مهمترین رویداد سالانه درکشور در حوزه مالی توسط اسحق جهانگیری معاون اول رئیس جمهور و با حضور علی طیب نیا وزیر امور اقتصادی و دارایی و مسئولان بلند پایه اقتصاد کشور گشایش می یابد و تا چهار روز دایر خواهد بود.

به گفته وی، نهمین نمایشگاه بازار سرمایه ساعت 10 صبح یکشنبه بیستم تیرماه در سالن خلیج فارس نمایشگاه های بین المللی تهران به طور رسمی افتتاح می شود.فروهر گفت:در این رویداد سمبلیک ده ها جشنواره ،همایش و گردهمایی صورت خواهد گرفت و تفاهمات مهم با بخش های مالی کشورهای مختلف پیگیری خواهد شد.

فرهنگ سرمایه گذاری در بورس

اما برگزاری نمایشگاه بازار سرمایه در هفته پیش رو بهانه ای دست داد تا برای آن دسته از مخاطبان که آشنایی زیادی با بورس ندارند درباره این بازار نسبتا مسن سخن بگوئیم.بله نسبتا مسن!شاید خیلی از شما ندانید که بورس در کشور ما ایران قدمتی حدودا 50 ساله دارد اما فقط 10 درصد مردم ایران سهامدارند و البته همین تعداد هم سهامدار واقعی و فعال نیستند!خواندن این گزارش به افرادی که بورس برای آن ها واژه گنگی است،پیشنهاد می شود و امید است محرکی باشد برای بازدید هموطنان عزیز از نهمین نمایشگاه بورس و بهانه ای باشد برای پیوستن خیل عظیم مردم به شفاف ترین بازار سرمایه گذاری که خیلی ها را به ثروت واقعی رسانده است.در این گزارش از منابعی همچون کتاب الفبای بورس و وب سایت های وابسته به بورس تهران در کنار برسی های میدانی استفاده شده است...

مردم ایران از دیرباز با مفهوم سرمایه گذاری آشنایی داشته اند،زمانی که آن ها به خرید دارایی هایی همچون زمین،احشام ،حبوبات،ادویه جات و حتی برده اقدام می کردند،در واقع به فکر سرمایه گذاری و جمع کردن مال برای آینده خود و فرزندان بوده اند.در تاریخ ایران مفهوم فرهنگ سرمایه گذاری در دوره هخامنشی بیشتر دیده شده و در واقع می توان این دوران را به عنوان عصر شکل گیری فرهنگ سرمایه گذاری در ایران زمین عنوان کرد.چرا که منشور حقوق بشر کورش کبیر و مجموعه قوانین در این دوره به وجود آمد و در واقع دوران هخامنشی نقطه شکل گیری قانون در بخش عمده ای از جهان با نام فلات ایران است.

اما فرهنگ سرمایه گذاری رفته رفته در ایران با شناخت ایرانیان از طلا وارد فاز متفاوت تری قرار گرفته است،در حالی کشف طلا در جهان به 4500 سال قبل از میلاد مسیح بر می گردد. در دو هزار سال پیش از میلاد ،ساکنان فلات ایران ،ساختن جواهرات و زیور آلات را با دانه و مهره هاى رنگى آغاز کردند و بدین گونه ،علاقه خود را به تزئینات و زیور آلات نشان دادند.در شهر سوخته جواهراتى مربوط به این دوره یافت شده است ،تا این که در هزاره بعد ،یعنى هزاره اول پیش از میلاد ،فرهنگ غنى ایرانى شکل گرفت ،به همین دلیل تغییرات گسترده اى در صنعت جواهر سازى ایجاد شد.اجساد مربوط به این دوره ،با زیورآلات مختلف ،تزئین شده اند .

این امر نشان دهنده ى پیشرفت این صنعت در این دوره است .در دوره هاى بعدى (هخامنشیان و پارتیان ) استفاده از سنگ هاى قیمتى و همچنین جواهراتى با طرح هاى ساده و با مقیاس کوچکتر ،متداول شد تا این که در دوره ساسانیان ،هنر جواهر سازى ،مانند سایر هنرها به شکوفایى رسید .کیفیت و پیچیدگى زیورآلات و سکه هاى مربوط به این دوره ،گواه بر این امر است .پس از ساسانیان ،استفاده از نقره نیز متداول شد و قطعات طلا ،بیشتر ،توسط زنان استفاده مى شد.پس از ورود اسلام به ایران هنر جواهرسازى ،تحت تاثیر کانون هاى هنر اسلامى قرار گرفت و بدین ترتیب ،تغییراتى در این هنر ایجاد شد،همچنین استفاده از سنگ هاى قیمتى و نیمه قیمتى و مینا کارى افزایش یافت.در دو دهه اول پس از اسلام ،طرح ها به طرح هاى کلاسیک روم شرقى محدود مى شد ؛اما در قرن هاى 9 تا 12 ،مدل هاى اسلامى ،آمیخته اى از طبیعت و اشکال هندسى بود ودر قرن هاى بعدى ،ایرانیان از طلا ،نقره و برنز ،در ساخت زیور آلات استفاده مى کردند و همچنین ساخت طلسم و استفاده ازطر ح هاى سمبلیک متداول شد.در دوره تیموریان ،علاقه تیمور به هنرهاى مختلف ،از جمله جواهرسازى ،باعث شد که طرح هاى ایرانى ،براى ادوار بعدى زنده بماند.

نکته قابل توجه در دوره ساسانیان ،رواج تزیین ظروف ،لباس و وسایل منزل ،با سنگ هاى قیمتى است .سرانجام در دوره قاجار طرح هاى ایرانى، به شدت تحت تاثیر طرح هاى غربى قرار گرفتند .تاثیر طرح هاى اروپایى ،از این دوره آغاز و تا کنون ادامه یافته است .به طوری که طرح هاى اصیل ایرانى رو به خاموشى رفته است .اما در این میان ،برخى قبایل طرح هاى سنتى و ایرانى را همچنان در دل خود نگاه داشته اند تا به آینده گان هدیه دهند .از جمله این قبایل ،مى توان به کرد ها اشاره کرد ؛که سلیقه هاى آنان همچنان اصیل و ناب باقى مانده است.

این شواهد تاریخی نشان می دهد که طلا در کنار بعد تزئینی آن در فرهنگ ایرانیان به عنوان یک پشتوانه و دارایی شناخته می شده است.

اما سرمایه گذاری ها در سال های متمادی پس از میلاد مسیح ماهیت متفاوتی به خود می گیرد و در کنار دارایی های فیزیکی مثل طلا، زمین، ملک، احشام، باغ، چاه آب و سایر دارایی ها، دارایی های غیر فیزیکی هم در قالب اوراق بهادار نیز رفته رفته شناخته می شوند.

تاریخچه بورس در دنیا

در قرن پانزدهم میلادی ، بازرگانان و صرافان بلژیکی در شهر "بورژ" در مقابل خانه مردی به نام "فن در بورزه"(واندر بورس) جمع می شدند و به داد و ستد می پرداختند. بدین ترتیب نام فعالیتی که بعدها یعنی در سال 1460 بازار متشکلی را شامل شد از اسم آن مرد بلژیکی گرفته شده است.

اولین بورس اوراق بهادار در دنیا در شهر آمستردام و توسط اولین شرکت چند ملیتی به نام «کمپانی هند شرقی هلند» پدیدار شد. به همین نحو، شرکت «کمپانی هند شرقی هلند» اولین شرکتی بود که سهام منتشر کرد. شرکت «کمپانی هند شرقی هلند» از سلسله عواملی برای نیل به موفقیت برخوردار بود: 50 هزار نفر کارمند غیر نظامی با ارتش خصوصی مشتمل بر 40 ناوجنگی، 30 نفر ملوان و 10 هزار خدمه و البته گردش فزاینده سود. این شرکت با وجود بازاری برای سهام و اوراق قرضه خود، احتمالاً قویترین اقتصاد در تاریخ جهان را داشته است. کلید موفقیت این شرکت درحقیقت حضور «عموم» در مالکیت آن بوده است.

با توجه به تشکیل بورس اوراق بهادار لندن قبل از قرن 19، تا سال 1801 هیچگونه مقررات یا عضویت رسمی در بورس اوراق بهادار لندن مشاهده نشد. درحالی که بزرگترین گام‎های تغییر در تاریخ دنیا به وقوع می‎پیوست، هنوز تعدادی اعتقاد داشتند که خرید وفروش سهام امری غیر اخلاقی و شیطانی محسوب می‎شود.هم زمان با انتشار فهرست ابزارهای مالی در قهوه‎خانه ای در لندن، کارگزاران سهام در زیر درختی در خیابان «وال استریت» نیویورک جهت دادوستد سهام، نشست ترتیب دادند. وال استریت، یک دیوار مستحکم در نیویورک بود که به هرعلتی توسط هلندیان بنا شده بود. در سال 1792، 24 کارگزار سهام قراردادی را امضا نمودند که بعدها «هیأت سهام و بورس نیویورک»- شرکتی که بعدها به بورس اوراق بهادار نیویورک (NYSE) تبدیل شد- جایگزین آن گردید.

قرارداد «باتن وود(Buttonwood)» نه تنها پیدایش بورس اوراق بهادر نیویورک را باعث گردید بلکه شاهد انکار ناپذیری مبنی بر توسعه ایالات متحده و تبدیل آن به یک ابرقدرت اقتصادی محسوب شد. جالب است که وال استریت در کنار دیگر سمبل ایالات متحده یعنی آسمان‎خراش‌ها ، به عنوان نماد قدرت و پول در این کشور به شمار می‎رود.

امروزه نقش بورس‎های اوراق بهادار در اقتصاد جهان غیرقابل انکارند. شاید محققین نیز هیچگاه تصور نمی‎کردند که کاری که شرکتی در 400 سال پیش ابداع نمود، سراسر دنیا را دربرگیرد.

تاریخچه بورس در ایران

بورس اوراق بهادار تهران در بهمن‌ماه سال 1346 بر پایه قانون مصوب اردیبهشت‌ماه 1345 تأسیس شد. دوران فعالیت بورس اوراق بهادار را می‌توان به چهار دوره تقسیم کرد: دوره نخست (1357-1346)، دوره دوم (1367-1358)، دوره سوم (1383-1368) و دوره چهارم (از 1384 تاکنون).

اما ریشه های ایجاد بورس اوراق بهادار در ایران به سال 1315 بازمی‌گردد. در این سال یک کارشناس بلژیکی به نام ران لوترفلد به همراه یک کارشناس هلندی، به درخواست دولت وقت ایران، دربارة تشکیل بورس اوراق بهادار مطالعاتی نمودند و طرح تأسیس و اساسنامة آن را تنظیم کردند. در همان سال‌ها یک گروه کارشناسی در بانک ملی نیز به مطالعة موضوع پرداختند و در سال 1317 گزارش کاملی دربارة جزئیات مربوط به تشکیل بورس اوراق بهادار تهیه کردند.

اما آغاز جنگ جهانی دوم فرصت ادامة فعالیت را از کارشناسان گرفت. از سرگیری مطالعات در این زمینه به فرصت مناسب تری نیاز داشت که این فرصت پس از کودتای 28 مرداد 1332 و حاکم شدن آرامش نسبی بر ایران برای اتاق بازرگانی،اتاق صنایع و معادن،بانک مرکزی و وزارت بازرگانی ایجاد شد تا چند سالی را به بررسی پیرامون این بازار و شرایط ایران برای تشکیل آن بپردازند.

در سال 1345 قانون و مقررات تشکیل بورس اوراق بهادار را تهیه و لایحه مربوط را به مجلس شورای ملی ارسال کردند. لایحه مزبور در اردیبهشت 1345 تصویب شد،اما به دلیل عدم آمادگی بخش صنعتی و بازرگانی بورس تهران در پانزدهم بهمن ماه 1346 با ورود سهام بانک صنعت و معدن- به عنوان بزرگترین مجتمع واحدهای تولیدی و اقتصادی آن زمان- فعالیت خود را آغاز کرد.

دوره نخست (1357-1346)

بعد از ورود بانک صنعت و معدن در 15 بهمن 46، شرکت نفت پارس، اوراق قرضة دولتی، اسناد خزانه، اوراق قرضة سازمان گسترش مالکیت صنعتی و اوراق قرضة عباس آباد به بورس تهران راه یافتند. در طی 11 سال فعالیت بورس تا پیش از انقلاب اسلامی در ایران (سال‌های 1346 تا 1357) تعداد شرکت‌ها و بانک‌ها و شرکت‌های بیمة پذیرفته شده از 6 بنگاه اقتصادی در سال 1346 به 105 بنگاه در سال 57 افزایش یافت.

دوره دوم (1367-1358)

پیروزی انقلاب اسلامی و وقوع جنگ تحمیلی در این دوره رویدادها و تحولات بسیاری را به دنبال داشت. از دیدگاه تحولات مرتبط با بورس اوراق بهادار نخستین رویداد، تصویب لایحة قانون ادارة امور بانک‌ها در تاریخ 17 خرداد 1358 توسط شورای انقلاب بود که به موجب آن36 بانک‌ تجاری و تخصصی کشور در چهارچوب 9 بانک شامل 6 بانک تجاری و 3 بانک تخصصی ادغام و ملی شدند. چندی بعد و در پی آن شرکت‌های بیمه نیز در یکدیگر ادغام گردیدند و به مالکیت دولتی درآمدند و همچنین تصویب قانون حفاظت و توسعة صنایع ایران در تیر 1358 باعث گردید تعداد زیادی از بنگاه‌های اقتصادی پذیرفته شده در بورس از آن خارج شوند. به گونه‌ای که تعداد آن ها از 105 شرکت و مؤسسة اقتصادی در سال 1357 به 56 شرکت در پایان سال 1367 کاهش یافت.

دوره سوم (1383-1368)

با توجه سیاستگزاران اقتصادی کشور به تجدید فعالیت بورس اوراق بهادار در سال 1368، تعداد شرکت ها از 56 شرکت در سال 1367 به 249 شرکت در سال 1375 افزایش یافت.

از سوی دیگر، روند پرنوسان فعالیت بورس اوراق بهادار تهران در سال های 1369 تا 1375،به ویژه نوسان های شدید و یک سویه قیمت ها در سال های 1370،1373و1374،افت وخیزهای دوره ای قابل توجهی را در پی داشته که برآیند آن ها به انتظارات سرمایه گذاران و بی اطمینانی حاکم بر این بازار انجامیده است.

سال 1370 سال پر رونقی برای بازار سرمایه بود. در این سال افزایش چشمگیری در ارزش و حجم معاملات بازار پدید آمد. این رشد به سبب عرضة سهام در مقیاس بالا از طرف سازمان‌های دولتی، ورود 29 شرکت جدید به فهرست شرکت‌های پذیرفته شده در بورس، عرضة سهام به صورت نسبتاً فراگیر در سراسر کشور از طریق شبکة بانکی و عرضة سهام به کارگران به نرخ‌های ترجیحی براساس مصوبه موقت بود. از آنجا که در سال 1371 اقتصاد کشور دچار رکود نسبی شده بود.عامل اصلی افزایش حجم معاملات به طور عمده مربوط به چهار ماه آخر سال 1373 و ناشی از عدم عرضة سهام توسط عرضه‌کنندگان عمدة دولتی، افزایش قیمت شناور ارزهای خارجی و تشدید تورم بوده است که موجب ایجاد صف‌های تقاضا در این سال شد.

سال 1374 سال تأسیس شرکت‌های سرمایه‌گذاری سهامی عام بود. در این سال 4 شرکت سرمایه‌گذاری جدید تأسیس شد، همچنین یک شرکت توسعة منطقه‌ای به صورت سهامی عام در استان فارس تأسیس شد، از وقایع دیگر سال 1374 افزایش سرمایه‌گذاری در بخش دولتی بود که بر رشد بورس تأثیر به سزایی داشت.

وضعیت بورس در سال 1375 وضعیتی دوگانه بود. در نیمة نخست سال، روندهای حرکتی سال پیش همچنان ادامه یافت و شاخص‌های مختلف فعالیت در بازار بورس از روندی افزایشی برخوردار بود ، در نیمة دوم سال، شتاب یک سویة نوسان‌های قیمتی در بورس اوراق بهادار تهران کند شد و شاخص قیمت سهام از مهرماه تا پایان آن سال به میزان 6/9 درصد کاهش یافت.

در سال 1376 ساماندهی وضعیت اطلاع رسانی به عنوان یکی از مهمترین تمهیدات بازیابی کارکردهای طبیعی بورس اوراق بهادار تهران مورد توجه قرار گرفته است. در این باره، به منظور دسترسی آسان و سریع کاربران مختلف به اطلاعات آماری درست،دقیق و بهنگام، کمیت و کیفیت اطلاعات عرضه شده در چارچوب نشریه های آماری ادواری بورس بازنگری و بهسازی شد.

روند سریع بهبود شاخص‌ها، رشد ارزش معاملات، افزایش حجم دادوستد سهام، رشد پرشتاب قیمت‌ها، حضور پرتعداد روزانه سهامداران در تالار بورس، افزایش شمار خریداران و تحولات دیگر بیانگر رشد و توسعة بازار سرمایة ایران بود. رشد روزافزون بورس نشان از جایگاه مهم این نهاد در پیشبرد و توسعة اقتصاد ملی در سال‌های آتی داشت.

رشد بورس تهران در سال 1378 نیز ادامه یافت. و این رشد در سال 1379 باعث بوجود آمدن سال درخشانی در پرونده بورس تهران شد. در این سال بازدهی بورس به 86/59 درصد رسید که در مقایسه با سایر فرصت‌های سرمایه‌گذاری و تورم 6/12 درصدی در این سال بسیار شایان توجه بود.در سال 80 نیز بورس روند رو به رشدی را دنبال کرد.

سال 1381 سال پرفراز و نشیبی برای بورس بود. شاخص کل بورس تا شهریور ماه این سال با افزایش همراه بود. در این سال به تدریج رفتار سرمایه‌گذاران تغییر یافته و با وجود آن که انتظار کاهش نسبی قیمت سهام شرکت‌های ناشی از تقسیم سود در مجامع عادی متصور بود، اما عملاً بازار با رفتار دیگری روبه‌رو شد که به ظاهر متناقض با آموخته و شیوه‌های متداول رفتار سرمایه‌گذاران بود.

سال 1382، سال ثبت رکوردهای جدید در بورس اوراق بهادار تهران بوده است. در این سال همۀ نماگرهای عمدة فعالیت، با رسیدن به حد نصاب‌های تازه، که از بدو فعالیت بورس اوراق بهادار تهران بی‌سابقه بوده است،

فعالیت بورس اوراق بهادار تهران طی سال 1383 در دو بخش متمایز رونق و رکود نسبی بازار قابل بررسی است. عملکرد بورس تهران در نیمة‌ اول سال به‌رغم دو افت محسوس در ماه‌های اردیبهشت و مرداد، هم‌چنان متأثر از روندهای حرکتی سال پیش از آن بود و نماگرهای مختلف فعالیت بورس از روندی افزایشی برخوردار بودند، به‌گونه‌ای که حجم دادوستد و شاخص قیمت سهام در این دوره به بالاترین حد خود در تمامی سال‌ های فعالیت بورس رسید. در همین سال سازمان کارگزاران بورس کالای کشاورزی ایران تاسیس شد.

دوره چهارم (از 1384 تاکنون)

در سال 1384، نماگرهای مختلف فعالیت بورس اوراق بهادار در ادامة روند حرکتی نیمه دوم سال 1383، همچنان تحت تأثیر رویدادهای مختلف داخلی و خارجی و افزایش بی‌رویة شاخص‌ها در سال‌های قبل از روندی کاهشی برخوردار بودند و این روند، به جز دورة کوتاهی در آذرماه تا پایان سال قابل ملاحظه بود. از آذرماه سال 1384، سیاست‌ها و تلاش دولت و سازمان بورس باعث کند شدن سرعت روند کاهشی معیارهای فعالیت بورس شد، به‌گونه‌ای که تصویب قانون بازار اوراق بهادار، تغییر سیاست‌های داخلی سازمان بورس و پیش‌بینی آزادسازی قیمت سیمان به‌دلیل ورود این محصول به بورس فلزات، باعث رشد 6/6 درصدی شاخص قیمت در آذر ماه 1384 نسبت به ماه پیش از آن شد.

کاهش چشمگیر معاملات سهام در سال 1384، با توجه به اقدامات مؤثر فوق‌الذکر در سال 1385 به تعادل نسبی رسید.تعداد شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار از 422 شرکت در پایان سال 1383 به 435 شرکت در پایان سال 1385 افزایش یافت.

از جمله رویدادهای اساسی این دوره عبارتند از:

1- تصویب قانون بازار اوراق بهادار جمهوری اسلامی ایران (1/9/84)
2- تشکیل شورای عالی بورس و اوراق بهادار
3- تشکیل سازمان بورس و اوراق بهادار
4- تشکیل بورس اوراق بهادار تهران (شرکت سهامی عام)
5- تشکیل شرکت سپرده‌گذاری مرکزی اوراق بهادار و تسویه وجوه

در سال 86 بورس روند نسبتا رو به رشدی را دنبال کرد. شاید از دلایل آن بتوان به واگذاری شرکت های دولتی به بورس نام برد. در همین سال بورس های کشاورزی ، فلزات و مشتقان نفتی در قالب بورس کالا به منظور بالا رفتن کارایی بازار با یکدیگر ادغام شدند. این روند در سال 87 نیز دنبال شد و باعث بوجود آمدن شاخص کل بالا برای بورس شد. در این سال 5% سهام مخابرات وارد بورس شد.در این سال تعداد شرکت های بورس با ورود شرکت سیمان کردستان در مهر 87 به 445 شرکت رسید.اما بورس همزمان با ورود به دهه 90 وارد فاز جدیدی از حیات خود شد.رشد اساسی بورس تهران در سال های اخیر به سال 92 برمی گردد که شاخص بازار سهام رشد بیش از 100 درصدی را تجربه کرده است.از دی 92 تا دی 94 بازار سهام به دلیل رکود تورمی شرایط نامطلوبی داشته و بیش از 30 درصد زیان به سرمایه گذاران رسانده است.اما از دی 94 تاکنون رونق نسبی مجددا به این بازار برگشته است.

لوگوی بورس تهران

لوگوی بورس تهران برگرفته از یک نشان برنجی مربوط به دوره هخامنشایان است که در استان لرستان کشف شده است. در این لوگو چهار انسان دست در دست یکدیگر (اتحاد و همکاری) در درون دایره‌ای قرار دارند که نشان گر دنیا است. دنیایی که بر اساس افسانه‌ های قدیمی ایران بر روی شاخ دو گاو قرار دارد؛ که خود نشانه ثروت و بهره‌ وری هستند. این نشان هم اکنون در موزه لوور پاریس نگهداری می‌ شود.

در بورس چگونه معامله کنیم؟

معاملات اوراق بهادار در بورس تهران از شنبه تا چهارشنبه هر هفته به جز روزهای تعطیل عمومی، از ساعت 9 تا 12.30 و در یک نشست معاملاتی و از طریق تالارهای معاملات انجام می شود. انجام معاملات در بورس اوراق بهادار تهران از طریق کارگزاران انجام می‌ شود. این کارگزاران که در انجام معاملات نقش نماینده خریدار و یا فروشنده را ایفا می‌کنند، دارای مجوز کارگزاری از سازمان و عضو بورس هستند.

از آن‌ جا که دادوستد اوراق بهادار با استفاده از سیستم رایانه‌ای و براساس کد خریدار و فروشنده انجام می‌شود، لازم است همه خریداران و فروشندگان دارای کد منحصر به خود باشند تا کارگزار بتواند براساس آن به خرید و فروش اوراق بهادار بپردازد. کد معاملاتی، شناسه‌ای 8 کاراکتری است که براساس مشخصات و اطلاعات فردی سرمایه‌گذار – از جمله کد ملی وی – و به صورت ترکیبی از حرف و عدد تعیین می‌شود. این کد در واقع از سه حرف اول نام خانوادگی و یک عدد تصادفی، تشکیل شده است.

دامنه نوسان روزانه قیمت سهام در بورس تهران 5 درصد(حد ضرر و حد سود) تعیین شده است.

مشتریان برای انجام معاملات، کارمزدهای زیر را پرداخت خواهند کرد:

کارمزد کارگزاران، کارمزد بورس، کارمزد سازمان بورس، کارمزد شرکت سپرده‌گذاری( کارمزد تسویه)، مالیات نقل و انتقال. مجموع ملبغ کارمزد و مالیات 1.5 % مبلغ معامله خواهد شد.

انواع بورس ها

در حال حاضر کشور دارای چهار بورس اوراق بهادار تهران،کالا،انرژی و فرابورس ایران است.در هر یک از این بورس ها از اوراق بهادار شرکت ها گرفته تا اوراق مشارکت و اوراق صکوک یا محصولات مختلف و ابزارهای مالی متعدد مورد معامله قرار می گیرد.

فرهنگ سهامداری

با توسعه زیرساخت های قانونی و همچنین نرم افزارهای معاملاتی 10 درصد از مردم ایران با دریافت کد معاملاتی سهامدار شده اند.در حال حاضر 8میلیون و 841 هزار نفر در ایران سهامدار هستند که البته 45 میلیون نفر دارنده برگه های سهام عدالت جزو این آمار نیستند.اما هر چند تعداد سهامداران در کشور معادل 10 درصد از جمعیت کشور است،لکن تعداد سهامداران فعال یعنی افرادی که در ماه حداقل یک مرتبه در بازار سهام معامله می کنند به 111 هزار نفر می رسد.اما این آمار در مقایسه با کشور آمریکا که با حدود 315 میلیون نفر جمعیت ،92 درصد مردم را به سمت بازار سهام و بورس و اوراق قرضه جذب کرده است بسیار معنار دار می باشد.

اما در هر حال فرهنگ سهامداری در بین 111 هزار فعال آن که این روزها شاید شغل خیلی از آن ها سهامداری باشد،دارای ادبیات خاصی است.

1- سهامداران افراد فوق العاده با نظمی هستند، شب ها زود و به موقع می خوابند.صبح ها دست کم یک ساعت قبل از تایم سفارش گیری یا همان مچینگ بیدار می شوند.

2- اهل مطالعه هستند. آن ها از هر فرصتی برای خواندن روزنامه،شبکه های اجتماعی،سامانه های مرتبط با بورس مثل کدال که اطلاعات مالی شرکت ها در آن بروز می شود،استفاده می کنند و از هرخبر سیاسی و اقتصادی و حتی علمی منتظر واکنش و بازخورد هستند.مثلا چندی پیش خبر افزایش تعرفه واردات فولاد که به رشد فروش فولاد داخلی منتج می شود سبب رونق سهام فولادی ها در بازار سهام شد.

3- عدد و رقم بلدند و همه چیز را با درصد می سنجند.مثلا اگر سهامداری در بورس 1000 تومان از دارایی اش به 1500 تومان برسد،برایش مهم نیست که فقط 500 تومان سود کرده بلکه برایش رشد 50 درصدی دارایی اش مهم است و با خودش می گوید من 50 درصد سود کردم!سهامداران به رسوب پول در حساب های خود به شدت حساسند و در بورسی که می توان روزانه در آن 5 درصد سود کرد،ماندگاری پول در حساب ها غیر قابل توجیه است.

4- پاتوق های خاصی دارند.مثل مجامع پایان سال یا میان دوره ای شرکت ها که فرصتی است برای گپ و گفت و صحبت کردن درباره بازار سهام و شرکت ها؛یا تالار اصلی بورس در خیابان حافظ یا بعضا قهوه خانه ها و رستوران های خاص!

5- جای پای خود را خوب سفت کرده اند و بعد به بورس آمده اند.آن ها می دانند که با سرمایه های مازاد خود باید در بورس به سرمایه گذاری بپردازند و نه هر آن چه که دارند.چرا که ریسک های احتمالی بازار سهام می تواند کل سرمایه آن ها را در بورس از بین ببرد.

6- ادبیات کاری خاصی دارند و اسم شرکت ها را با نام نماد آن ها خطاب می کنند.در بورس نماد هلدینگ پتروشیمی خلیج فارس «فارس»،قند لرستان «قلرست» و ایران ترانسفو «بترانس» است.لذا سهامداران بورس به جای استفاده کامل از نام شرکت ها از اسم نمادها در الفاظ خود و محاوره های رایج استفاده می کنند.

7- آینده نگر هستند و فقط امروز سهم ها را نگاه نمی کنند و سهام شرکت ها را اغلب در شرایط بد آن ها می خرند به این امید و تحلیل که روزی رشد می کنند.

8- صبر و تحمل دارند و عجولانه رفتار نمی کنند و نمی خواهند راه صد ساله را یک شبه طی کنند.

9- واکنش های سنجیده و سریع دارند.مثلا در 12 سال گذشته و در خلال روند رسیدگی به پرونده هسته ای ایران اگر قطعنامه ای علیه ایران صادر می شد،سهامداران بورس بلافاصله واکنش نشان می دادند.

10-از حاشیه ها گریزانند و فکر و ذهن خود را برای کسب بازدهی در بورس متمرکز می کنند.اگر با آن ها می خواهید وارد صحبت شوید حتما بدون حاشیه اصل مطلب را بیان کنید.

* تحلیل‌ گر و کارشناس بورس