تراژدی کودکان معتاد از فرحزاد تا خاک سفید

رویای کوچولو علیرغم تلاش پزشکان عاقبت رفت و با مرگ خود پرسش‌های بی‌پاسخ بسیاری را در اذهان عمومی درباره "اعتیاد نوزادان" برجای گذاشت.

تحمل درد ترک افیون اعتیاد گاه برای بزرگسالان هم غیر قابل تحمل و طاقت فرساست چه رسد به کودکانی که استخوان‌های نحیف آنها شکننده‌‌تر از حد تصور است؛ برخی از آنها علی رغم تحمل این درد شکنجه‌آور، عاقبت همچون رویای ۴ ماهه طاقت نمی‌آورند و برای همیشه می‌روند، بعضی جانی دوباره می‌گیرند، بعضی هم اصلا مطرح و دیده نمی‌شوند و از مرگ یا زندگی‌شان هیچ کس خبردار نمی‌شود... با این حال "تراژدی کودکان معتاد " محدود به رویا نیست و همچنان هستند رویاهایی که قصه زندگی‌شان همین‌گونه تکرار می شود.

رویا منوچهری، فعال اجتماعی و عضو جمعیت امام علی (ع) در گفت‌وگو با ایسنا می‌گوید: همین یک ماه پیش بود که مددکاران جمعیت امام علی سمت بیقوله‌هایی اطراف تهران، زهرای ۱۷ ساله‌ای را دیدند که از ۱۲ سالگی توسط پدر به تریاک معتاد و در ۱۷ سالگی هم مادر شده بود.

منوچهری تعریف می‌کند که پس از مدتی وقتی زهرا، "باران" را به دنیا می‌آورد، بیمارستان متوجه اعتیاد نوزاد می‌شود؛ این گونه بود که باران ۱۰ روز آغاز زندگی‌اش را درون دستگاه می‌گذراند تا مواد مخدر از بدنش بیرون برود.

این مددکار جمعیت امام علی می‌گوید: ما حدس می‌زنیم مادر باران، به جز تریاک، مواد دیگر هم مصرف می‌کرد و احتمالا به شیشه نیز معتاد بود، آنها خانه‌ای هم ندارند. پدر باران تنها ۲۰ سال دارد و او نیز مصرف کننده است.

وی همچنین تاکید می‌کند که هر روز و هر روز آمار کودکانی که وابسته به مواد مخدر به دنیا می‌آیند و یا توسط پدر و مادر معتاد می‌شوند، بیشتر می‌شود و هرلحظه فقدان اقدامات لازم و موثر برای ریشه کنی و حتی کاهش اندک این درد خانمان سوز بیشتر احساس می‌شود.

این فعال اجتماعی همچنین یادآور می‌شود که جمعیت امام علی (ع) پس از فوت رویا و با توجه به شیب رو به رشد اعتیاد کودک، لازم دانست هر چه سریع‌تر مطالبات خود را طی نامه‌ای سرگشاده با امضای اقشار مختلف مردم، به دست ریاست جمهوری رسانده و خواستار اقداماتی جامع، فراگیر و فوری برای ریشه‌کنی اعتیاد کودکان و نوزادان شود.

به گزارش ایسنا، منوچهری در ادامه به سمینار بهمن ماه سال ۹۳ جمعیت امام علی (ع) که بر مبنای پژوهش این سازمان مردم نهاد بروی ۱۱۶ مورد کودک مبتلا به اعتیاد برگزار و در آن هشداری جدی در خصوص افزایش قابل توجه آمار کودکان معتاد داده شد، اشاره و عنوان کرد که طی این سمینار آمارهای متنوعی از اعتیاد کودکان و آسیب های ناشی از آن ارائه شد و به تحصیل، سلامتی جسمی، سلامتی روانی و زندگی کاری و آینده این قشر جامعه پرداخت.

وی در ادامه براساس جامعه آماری ١١٦ نفری پژوهش جمعیت امام علی (ع) در خصوص اعتیاد کودکان مدعی می‌شود که طبق این آمارها؛ ۷۳ درصد از کودکان مبتلا به اعتیاد، پسر و ۲۷ درصد از آنها دختر بوده‌اند.

وی در رابطه با سن شروع مصرف آنها نیز مدعی است که بیشترین فراوانی با سن کمتر از ۲ سال بوده و قابل ذکر است که بیش از نیمی از کودکان مبتلا به اعتیاد فاقد اوراق هویت‌اند که این خود می تواند نشان دهنده تاثیر فقدان مدارک هویتی بر افزایش احتمال آسیب پذیری کودکان از معضلات اجتماعی باشد.

این فعال اجتماعی درباره وضعیت تحصیلی آنها نیز عنوان می‌کند که ۳۱% از آنها به سن مدرسه نرسیده‌اند، ۳۶% مدرسه نرفته‌اند، ۲۰% ترک تحصیل کرده‌اند و ۱۳% در حال تحصیل هستند که اغلب در مقطع دبیرستان درس می‌خوانند.

منوچهری درخصوص وضعیت شغلی این کودکان نیز مدعی است: اغلب کودکان درگیر اعتیاد به کار اجباری مشغولند، ۶۷% کودکان معتاد کار می‌کنند. از میان این کودکان، حدود ۳۰ درصد به گدایی، ۶ درصد زباله‌گردی و ۵ درصد به فال فروشی اشتغال دارند؛ همچنین حدود ۲۰ درصد هم به موادفروشی و سرقت می‌پردازند و مابقی نیز به انواع مشاغل سخت و کاذب دیگر مشغول هستند.

وی ادامه می‌دهد: بعضی از این کودکان به خاطر اعتیاد شدید کارشان را رها کرده‌اند.

این فعال اجتماعی درخصوص چگونگی اعتیاد آنها به مواد مخدر نیز می‌گوید: ۴۲ درصد توسط شیر مادر، ۳۵ درصد توسط خانواده، ۱۰ درصد دوستان و ۴ درصد نیز به علت اجبار رئیس باندهای غیرقانونی که از کودکان سوء استفاده می‌کنند، به اعتیاد دچار شده‌اند.

منوچهری در ادامه ضمن اشاره به آنکه از میان جامعه آماری ۱۱۶ موردی پژوهش جمعیت امام علی (ره) در خصوص اعتیاد کودک تنها ۷ درصد به بهزیستی مراجعه کرده‌اند؛ یادآور می‌شود: این تحقیق در ۱۰ استان انجام شده و از این میان خراسان جنوبی، تهران و خراسان رضوی بیشترین درگیری با این معضل را داشته‌اند.

وی در خصوص محله‌های تهران نیز می‌گوید: محله‌های فرحزاد، بومهن، لب خط، قرچک، دروازه غار، ملک آباد و خاک سفید بیشترین درگیری را با اعتیاد دارند.

به گزارش ایسنا، بی‌شک اگر امروز اقشار مختلف جامعه از جمله جامعه هنری، ورزشی، مردم و سازمان‌های دولتی و مردمی با اتحاد باهم در پی تلاش برای کاهش آسیب‌های ناشی از اعتیاد برآیند، می‌توان از پیشروی فاجعه‌ مصیبت اعتیاد کودک جلوگیری کرد و داستان غمناک رویا نیز می‌تواند مقدمه‌ای برای طرح مطالبه حقوق کودکان معتاد در کشور باشد.