تحریمی که باقی ماند و صنعتی که قطعه‌قطعه شد

به گزارش گروه اقتصادیخبرگزاری تسنیم؛تشدید رکود اقتصادی باعث شده تا بسیاری از واحدی تولیدی به مرز تعطیلی رسیده یا نیمه‌تعطیل به فعالیت بپردازند. هرچند با تلاش مسئولین بخشی از تحریم‌های بین المللی لغو شده است اما هنوز تغییر چندانی در وضعیت بخش تولید کشور ایجاد نشده و هرروز خبر تعطیلی کارخانجات و واحدهای صنعتی بزرگ و کوچک به‌دلیل افزایش بدهی‌ها و نبود تقاضا برای محصولاتشان به گوش می رسد. بسیاری از کارشناسان اقتصادی و حتی مسئولین معتقدند که امروز تولید کشور با کمتر از 50 درصد ظرفیت خود فعالیت می‌کند که این امر به‌معنای فعالیت اقتصادی نیست بلکه تولیدکنندگان به‌سختی فقط چرخ کارخانه خود را می‌گردانند تا مبادا بیش از این با ضرر روبه‌رو شوند.

در این میان صنعت قطعه سازی کشور هم متأثر از همین رکود با مشکلات زیادی روبه رو است. البته سیل قاچاق کالاهای ارزان قیمت و افزایش نرخ مالیات، عدم پرداخت بدهی شرکت‌های خودروسازان به قطعه سازان، نبود نقدینگی برای تجهیز ماشین آلات هم بر حجم مشکلات آنها اضافه کرده و مسؤلین اقدام جدی برای رفع این معضلات انجام نمی‌دهند. صنعت قطعه سازی کشور امروز با بیش از 120 هزار واحد تولیدی به صورت نیمه جان به فعالیت می‌پردازد و اگر سیاست جدی برای حمایت آن انجام نشود آینده این صنعت با ابهاماتی زیادی روبه رو خواهد شد.

به اعتقاد بسیاری از تولیدکنندگان قطعه دولت به جای ارائه مشوق‌های مختلف برای جذب سرمایه گذاران خارجی نخست باید تحریم‌های داخلی تولید را برطرف و به حمایت جدی صنعتگر خود بپردازد و بخشی از این مشوق های را برای به تولیدکننده داخلی اختصاص دهد. اما متأسفانه هنوز برخلاف تمام تبلیغات تولیدکننده داخلی شاهد هیچ گونه حمایتی از دولت نبوده است.

برای بررسی وضعیت واحدهای تولیدی قطعه سازی سری به چهارمین نمایشگاه قطعات خودرو زده ایم تا از زبان خود تولیدکنندگان مشکلات آنها را بیان کنیم تا شاید مسئولین متوجه اوضاع وخیم این صنعت شده و به اتخاذ سیاستی برای رفع مشکلات آنها بپردازند.

اکثر واحدهای تولیدی که در این نمایشگاه حاضر شده بودند رکود بازار و کمبود نقدینگی را مهم ترین مشکلات خود عنوان می‌کنند و از نبود حمایت دولت از صنعتگران گله مند هستند. حاجی رضا به عنوان یکی از تولیدکنندگان کالاهای تزئینی خودرو با اعلام اینکه عمده محصولات خود را به شرکت‌های ساپکو و سازه‌گستر می‌فروشد به خبرنگار تسنیم می‌گوید: مشکل اصلی ما امروز کمبود نقدینگی است. قرار بود شرکت‌های خودروسازی در ازای دریافت محصولات، پرداخت‌ها را به صورت 60 یا 90 روزه انجام دهند اما متأسفانه در برخی از موارد سررسید پرداخت‌های ما تا 6 ماه به تعویق می افتد.

*وضعیت تولید در چند ماه اخیر بدتر از سال‌ گذشته شده/500 کارخانه اخراج کارگر داشته اند

وی با اعلام اینکه در این حوزه با تشدید رکود 500 واحد تولیدی تعدیل نیرو داشته‌اند، افزود: وام بانکی به سختی در اختیار تولیدکنندگان قرار می‌گیرد و ما ناچاریم برای تأمین نقدینگی خود از منابع سهامداران استفاده کنیم. البته سهامداران ما در طول چند سال اخیر هیچ سودی را دریافت نکرده و به ناچار برای نگه‌داشتن واحد تولیدی باید نقدینگی‌ را از مسیرهای مختلف تامین نمایند.

این تولیدکننده با اشاره به اینکه ناچاریم برای ادامه فعالیت از تمام توان خود استفاده کنیم، تصریح کرد: در چند ماه اخیر وضعیت تولید بدتر از سال‌های گذشته شده است چرا که ما امید داشتیم با لغو تحریم‌های بین‌المللی بخشی از گره‌ها برطرف شود اما شرایط فعلی جامعه و صحبت‌های مسئولان نشان می‌دهد که سال 95 نیز برای تولیدکنندگان سال سختی خواهد بود.

*رقابت سخت تولیدکنندگان برای بقاء در بازار

حاجی رضا در ادامه با بیان اینکه امسال رقابت سختی میان واحدهای تولیدی برای بقاء در سطح بازار بوجود آمده است، گفت: از آن طرف شرکت‌های خودروساز نیز علیرغم تمام تبلیغات با انباشت خودرو روبرو هستند و همین موضوع باعث می‌شود تا پرداختی قطعه‌سازان سرعت نداشته و مشکلات آنها هر روز افزایش پیدا کند. به اعتقاد من امسال نیز خودروسازان فروش خوبی را نخواهند داشت و همین موضوع شرایط را برای واحدهای تولیدی وابسته به این صنعت مشکل خواهد کرد.

*سکوت و عدم نظارت دولت در واردات کالاهای مشابه تولید داخل

نورانی دیگر تولیدکننده قطعه که در حوزه رادیاتور آلومنیومی و برنجی فعال است، به خبرنگار تسنیم می‌گوید: افزایش واردات کالاهای مشابه تولید داخل ضربه سختی را به ما می‌زند و دولت هیچ نظارتی برای کنترل این موضوع و یا افزایش تعرفه‌ها انجام نمی‌دهد. این در حالیست که در ایران فقط 3 تا 4 واحد تولیدی محصولات رادیاتور خودرو در خودروهای سبک و سنگین را تولید می‌کنند.

این تولیدکننده با اعلام اینکه رکود و شرایط سخت تامین مواد اولیه واحدهای تولیدی را با مشکلات متعددی روبرو کرده است،گفت: در کنار این موضوع سیستم بانکی تمایلی به ارائه تسهیلات ارزان‌قیمت به بخش تولید ندارد. حال در این شرایط سازمان امور مالیاتی اصرار بر دریافت مالیات داشته و در ازای پرداخت نکردن آنها ماهیانه دو درصد جریمه برای تولیدکننگان در نظر می‌گیرد.

*حجم زیادی از نقدینگی تولیدکننده به سمت پرداخت مالیات و تأمین اجتماعی می‌رود

وی افزود: سازمان تامین اجتماعی نیز اصرار بر دریافت حق بیمه‌ها در موعد مقرر داشته و در غیر این صورت دفترچه کارگران واحدهای تولیدی را تمدید نمی‌کند. این موضوعات به حدی برای واحدهای تولیدی مشکلاتی بوجود آورده که حجم زیادی از نقدینگی آنها به سمت پرداخت مالیات و تامین اجتماعی می‌رود. حال باید پرسید چگونه می‌تواند با این موانع با رقیب خارجی رقابت و محصول باکیفیت و روز به بازار عرض کند.

نورانی با بیان اینکه نمی‌توانیم تسهیلات ارزی دریافت کنیم، افزود: خریدهای خارجی نیز نقدی است همچنین خرید داخلی نیز عمدتا به صورت نقدی انجام می‌شود. سیستم بانکی نه در عرصه داخلی و نه خارجی کمکی به واحدهای تولیدی نمی‌کند و تولیدکننده به ناچار باید نیاز خود را از طریق مسیرهای دیگر آن هم در خوشبینانه‌ترین حالت تامین نماید. البته به ندرت با توجه به مشکلات امروز واحد تولیدی می‌تواند خود را سرپا نگه داشته و بیشتر تعطیل خواهد شد.

*لغو تحریم‌ها تغییری در وضعیت بازار و واحدهای تولیدی ایجاد نشده است

وی با انتقاد از اینکه ورود کالاهای مشابه خارجی ارزان‌قیمت باعث می‌شود تا کسی تولید داخلی را خریداری نکند تصریح کرد: مصرف‌کننده وقتی‌ می‌بیند قیمت یک جنس خارجی ارزان‌تر از داخلی است طبیعتاً ترجیح می‌دهد خارجی را خریداری کند که این امر زحمت تولیدکننده داخلی را برای طراحی و تولید یک محصول باکیفیت از بین می‌برد چرا که در سطح بازار محصول آنها خریدار ندارد و همه جنس خارجی ارزان‌قیمت را خریداری کرده‌اند.

وی با اعلام اینکه در سال گذشته خوشبختانه این واحد تولیدی با تعدیل نیرو روبرو نبوده است و حتی با توسعه مراکز تولید خود افزایش نیرو نیز داشته است، اظهار داشت: ما مجبوریم برای بقاء خود در بازار و حفظ جایگاه خود این اقدامات را انجام دهیم البته این توسعه مراکز تولید به سختی انجام می‌شود و ما باید زحمت بسیاری را برای تامین هزینه‌های آنها انجام دهیم اما به ناچار برای حفظ خود باید این کارها انجام شود.

این تولیدکننده قطعه در ادامه صحبت‌های خود با تاکید بر اینکه با لغو تحریم‌ها تغییری در وضعیت بازار و واحدهای تولیدی ایجاد نشده است، خاطر نشان کرد: با لغو تحریمها بازار هیچ تغییری را مشاهده نکرده است. همچنان نرخ ارز بالا است و تولیدکننده با افزایش هزینه‌های تولید روبرو است.

وی با تاکید بر اینکه شرایط موجود جامعه برای تولیدکننده بسیار مشکل شده است افزود: قیمت تمام شده یک محصول برای تولیدکننده داخلی بسیار بالاست و این موضوع باعث می‌شود تا چرخه فعالیت برای آنها سخت باشد. البته به خاطر نبود مشتری در بازار ما مجبوریم محصولات خود را به خودروسازان آن هم غیرنقدی بفروشیم.

*خودروساز تعهدی به پرداخت بدهی قطعه سازان در موعد مقرر ندارد

وی اضافه کرد: قرار بود مطالبات ما از خودروسازان 120 روزه پرداخت شود اما متاسفانه بهانه‌های مختلف آنها باعث می‌شود تا تولیدکننده نتواند در موعد مقرر پرداختی‌ها را دریافت و حتی تا بیش از 6 ماه نیز در انتظار پول خود باشد.

نورانی تصریح کرد: تمام موضوعات گفته شده باعث شده تا نتوانیم تجهیزات ماشین‌آلات خود را انجام دهیم که همین موضوع هزینه تولید را هر روز افزایش می‌دهد.

*فقط در سخنرانی‌ها و تلویزیون آثار مثبت لغو تحریم‌های بین‌المللی گفته شد

محمدی دیگر تولیدکننده قطعه نیز در همین ارتباط به خبرنگار تسنیم، گفت: تامین منابع خارجی امروز به سختی انجام می‌شود در شرایط تحریم صرافی‌ها اقداماتی را برای تامین منابع خارجی برای تولیدکنندگان انجام می‌داد البته بانک‌ها نیز پول نقد از تولیدکننده دریافت و برای آنها حواله صادر می‌کنند. این شرایط قبل از تحریم نیز حکمفرما بود و تغییری نکرده است. البته در دو سال اخیر سیستم بانکی تمایلی به ارائه وام ارزی به تولیدکنندگان ندارد.

در ادامه صحبت های این تولید کننده فردی که خود را تولیدکننده گریبکس خودرو معرفی می کند با اعلام اینکه فقط در سخنرانی‌ها و تلویزیون آثار مثبت لغو تحریم‌های بین‌المللی گفته شد، می‌گوید: در عمل ما هیچ روزنه‌ای تاکنون مشاهده نکرده‌ایم حتی شرایط سخت‌تر از گذشته نیز شده است.

وی با گلایه از اینکه کالاهای متفرقه وارداتی و بی‌کیفیت به وفور در بازار وجود دارد گفت: همین موضوع باعث شده تا تولیدکنندگان داخلی امکان رقابت نداشته و با تعدیل نیرو روبرو شوند.

*برای حفظ خریدار قطعه را ارزان تر از بازار به خودروساز می فروشیم

رضایی با اشاره به اینکه ناچاریم در بعضی از موارد محصولات خود را قسطی به صورت 3 یا 4 ماهه به فروش برسانیم گفت: در این مورد نیز با حجم زیادی از چک‌های برگشتی مواجه هستیم اما چاره‌ای نداریم و باید با این شرایط کنار بیاییم.

شیخ قاسمی دیگر تولیدکننده قطعه با اعلام اینکه در حوزه تولید باطری خودرو فعالیت می‌کنم، تصریح کرد: تقریبا 90 درصد مواد اولیه خود را از داخل تامین می‌کنیم اما مشکل اصلی ما امروز نقدینگی و رکود بازار است چرا که رکود باعث شده برگشت پول به سختی انجام شود. حتی مجبوریم برای تامین نقدینگی از وام و سود بانکی نیز استفاده کنیم که در نهایت ما را درگیر پرداخت سودهای سنگین بانکی می‌کند.

وی وجود چک‌های برگشتی زیاد را یکی از مشکلات واحدهای تولید دانست و گفت: اغلب نمایندگی‌های شرکت‌های خوردوساز محصولات مورد نیاز خود را از ما خریداری می‌کنند اما وجود مشکلات در سطح شرکت‌های خودروساز باعث می‌شود تا سفارش‌گیری آنها کاهش یافته و همین موضوع ما را با معضلاتی روبرو سازد.

این تولیدکننده با اعلام اینکه خودروساز قطعه را با قیمتی کمتر از سطح بازار از ما می‌خرد گفت: اما به ناچار برای حفظ خریدار خود مجبوریم قطعه را ارزان به آنها ارائه دهیم.

*ورود کالاهای قاچاق ترکیه، چین و کره جنوبی از مبادی اصلی

وی با اعلام اینکه قاچاق بالای قطعه ضربه شدیدی را به واحدهای تولیدی وارد می‌کند تصریح کرد: متاسفانه از مبادی مختلف کالا به صورت ته لنجی از مرزها وارد کشور می‌شود ما چندین بار به مسئولان مختلف نامه‌نگاری کرده‌ایم که به شرط تنظیم یک قانون مناسب میزان قاچاق قطعه به کشور کاهش خواهد یافت اما هنوز چنین چیزی اجرایی نشده است.

وی در ادامه برای نمونه گفت: چند ماه پیش بعضی از مسئولان ورود قطعه به صورت ته‌لنجی را از برخی از مرزها ممنوع کرده بودند اما زد و بندهای مختلف باعث شد تا این روال آغاز شده و فقط تا دو هفته ممنوع باشد.

این تولیدکننده با اعلام اینکه اکثر این قطعات قاچاق از کشور چین، کره جنوبی و ترکیه وارد کشور می‌شود گفت: نمی‌دانم چرا کسی با زد بندهایی که در گمرک انجام می‌شود برخورد لازم را انجام نمی‌دهد. امروز بسیاری از واحدهای تولیدی کشور به خاطر همین موضوع قاچاق بیکار هستند و هر روز مشکلات آنها افزوده می‌شود.

*وضعیت تولید را سال 95 بهبود نخواهد یافت؛ سرمایه گذار خارجی به بازار اعتماد ندارد

وی با اعلام اینکه سال 95 را سال‌خوبی برای واحدهای‌تولیدی نمی‌بینم، تصریح کرد: قرار بود مسئولان قوانین لازم را برای حمایت از تولید و مبارزه با قاچاق تنظیم کنند اما متاسفانه هنوز چنین چیزی اجرایی نشده است.

سهیلی به عنوان یک قطعه‌ساز که در حوزه جعبه‌فرمان پراید و پژو و محصولات ترکیبی خودرو از جمله گیربکس فعالیت می‌کند در همین ارتباط به خبرنگار تسنیم گفت: رکود سال 95 آسیب‌های زیادی را به واحدهای تولیدی وارد کرده است البته خوشبختانه امسال اعتماد به بازار ایران بوجود آمده است و بسیاری از سرمایه‌گذاران خارجی به کشور سفر کرده و قصد سرمایه‌گذاری در بخش‌های مختلف تولیدی را دارند.

وی با اعلام اینکه در حوزه فعالیت ما قاچاق به صرفه نیست افزود: ما سفارشی کار می‌کنیم و اگر خودروساز سفارش کمتری به ما بدهد ما به ناچار باید محصول کمتری را تولید کنیم. در سال گذشته گرفتار کاهش سفارش بودیم و همین موضوع باعث شد که تعداد زیادی از کارگران خود را تعدیل نماییم.

*پرداخت پول پراید برای نخوابیدن خط تولید پژو

وی در ادامه افزود: در سال گذشته متالوژی پودر برای تولید محصول خود نیاز داشتیم و به خاطر تحریم‌ها نمی‌توانستیم آن را از نمایندگی رسمی که از سوئد است خریداری کنیم بلکه به ناچار باید از شرکت واسطه که در هند مستقر بود خرید را انجام می‌دادیم نکته قابل توجه اینکه ما برای خرید این قطعه و خاموش نشدن خطوط تولید پژو هزینه‌ای برابر با قیمت یک پراید پرداخت کردیم.

وی با اعلام اینکه برای خرید بعضی از قطعات یا مواد اولیه باید سفارش‌های خود را از ماه پیش انجام دهیم تصریح کرد: اگر نقدینگی در اختیار واحد تولیدی نباشد چگونه می‌تواند خرید کند و همین موضوع باعث می‌شود تا خط تولید تعطیل شود.

*تولیدکنندگان در یک رقابت ناسالم فعالیت می کنند

محمدی تولیدکننده بوش سیلندر موتور ضمن تأیید صحبت های همکاران قطعه ساز خود که رکود و هزینه های تولید را یکی از مشکلات فعلی این بخش می دانستند، گفت: امروز خریدار در بازار کم است وتولیدکنندگان در یک رقابت ناسالم فعالیت می کنند.

وی با بیان اینکه واحدهای که نتوانند هزینه‌های سنگین تولید را تأمین کنند محکوم به تعطیلی هستند، تصریح کرد: البته برخی از واحدهای بدون مجوز اقدام به تولید محصولات بی کیفیت اما مشابه تولیدکننده اصلی می‌کنند که همین امر آینده کالاهای با کیفیت را در سطح بازار تحت تأثیر قرار می دهد.

این تولیدکننده با اعلام اینکه نظارتی بر قاچاق قطعات به کشور وجود ندارد، افزود: ورود کالاهای بی نام نشان و ارزان صنعت قطعه سازی را با مشکلات متعددی روبه رو ساخته است.به اعتقاد بنده جنس با کیفیت و با نام نشان ممنوعیتی برای واردات ندارد اما متأسفانه اکثر اجناس بدون کیفیت و با قیمت ارزان وارد کشور می شوند.

این تولیدکننده تصریح کرد: مشکلات در این دوماه بیشتر شده است فشار نقدینگی اماکن فعالیت را از بسیاری از واحدها گرفته است.وقتی یک شرکت تعطیل می شود به این راحتی نمی تواند فعالیت خود را آغاز کند بلکه باید زحمت بسیاری برای چرخ دوباره واحد تولیدی خود انجام دهد.