بازار بدهی بهترین جایگزین برای حرکت نقدینگی از بازار سهام در بازار سرمایه است. این بازار باعث می شود تنوع بخشی و مدیریت سبد دارایی ها بهبود یابد.
از جمله مهمترین ماموریت های بازارهای مالی کمک به تامین مالی بخش واقعی اقتصاد است. این ماموریت در ایران عمدتاً بر دوش نظام بانکی و بازار پول بوده است. طی یک دهه اخیر و پس از تصویب قانون جدید بازار اوراق بهادار، نقش بازار سرمایه نیز در این زمینه افزایش یافته است. بازار سرمایه سعی کرده است تا با طراحی ابزارهای نوین مالی در این زمینه گام هایی را بردارد. تامین مالی از طریق چنین ابزارهایی مستلزم وجود بازار اولیه و ثانویه فعال و شفاف است که این نقش به خوبی طی سالهای اخیر توسط فرابورس ایران و بورس اوراق بهادار تهران ایفا شده است. ورود اوراق بهادار دولتی نیز که با پذیرش اسناد خزانه اسلامی و اوراق اجاره شروع شده به توسعه این بازار کمک بیشتری کرده است. هم زمان با حضور دولت در این بازار، علاوه بر سرمایه گذاران فعال در بازار سهام، سرمایه گذاران خارجی نیز از این بازار استقبال کرده اند. بازار بدهی بهترین جایگزین برای حرکت نقدینگی از بازار سهام در بازار سرمایه است. این بازار باعث می شود تنوع بخشی و مدیریت سبد دارایی ها بهبود یابد.
از آنجا که در بازار پول و سرمایه کشور انواع متفاوتی از اوراق بهادار اسلامی طراحی و منتشر شده است لذا ضروری است تا هر گروه به تفکیک نوع و بازاری که در آن، این اوراق منتشر شده و مورد معامله قرار میگیرند، بررسی شوند. ناشرین بازار متفاوت بوده و از دولت گرفته تا شهرداری ها و شرکت های کاملاً خصوصی در این بازار حضور دارند. سرعت نقدشوندگی ابزارهای این بازار عمدتاً به دلیل وجود رکن بازارگردان بالا بوده و ریسک اوراق مذکور در چند گروه مشخص قابل طبقه بندی است.
از جمله مهمترین عوامل عمق بخشی به این بازار حضور طیف وسیع و متنوعی از خریداران اوراق است و از آنجا که متقاضیان جهت تحلیل دقیق و بهینه نیازمند دستیابی به داده و اطلاعات این بازار هستند لذا برخورداری از یک منبع غنی و قابل اتکا به همراه طراحی و محاسبه شاخصهایی که نمایانگر میزان بازدهی و روند تغییرات بازار باشد ضروری به نظر می رسد. در صورت وجود چنین بستری سرمایه گذاران با انتظارات خاص و درجات ریسکپذیری متفاوت میتوانند از ابزارهای مختلف این بازار استفاده کنند. همچنین مدیران صندوق های سرمایه گذاری با درآمد ثابت، صندوق های سرمایه گذاری مختلط و حتی صندوق های سرمایه گذاری شاخصی میتوانند از این اطلاعات استفاده کنند.
شاخص های اوراق بدهی در دو دسته کلی طبقه بندی میشوند. دسته اول شاخص هایی را شامل می شود که با استفاده از آنها اوراق به صورت موردی بررسی میشوند و در مدیریت پرتفوی اوراق بدهی کاربرد دارند و این شاخصها خود، شامل شاخصهای بازدهی (شامل بازده تا سررسید، بازده تا بازخرید) و شاخصهای ریسک (دیرش، دیرش تعدیل شده و تحدب) هستند که محققان، سرمایه گذاران و فعالین بازار بدهی در صورت تمایل میتوانند به صورت موردی شاخص های بازدهی و ریسک اوراق مدنظر را مورد بررسی و تحلیل قرار دهند.
اما برای بررسی کل بازار فرصت بررسی تک تک اوراق وجود ندارد. شاخص های اوراق بدهی میتوانند بر اساس ویژگی های گسترده خود، از جمله نوع ناشر (دولت، شهرداری، بخش خصوصی)، نوع اوراق (اوراق مشارکت، اجاره، مرابحه، استصناع، رهنی، خزانه و گواهی سپرده بانکی)، بازار ثانویه (بورس تهران، فرابورس ایران و یا فاقد بازار ثانویه) و از حیث سررسید (کوتاه مدت، میان مدت و بلندمدت) طراحی و محاسبه شوند. در مورد بازار بدهی، شاخص کل این بازار معیاری است که میتواند نمایانگر میزان بازدهی کل (سود روزشمار تجمعی و سود سرمایه ای) باشد. از آنجا که ماهیت ابزارهای بازار بدهی با سایر ابزارهای بازارهای مالی متفاوت است، به راحتی نمیتوان شاخص های این بازار را با بازارهای دیگر مقایسه کرد. شاخص های بازار اوراق بدهی بیانگر سطوح مورد انتظار بازده با توجه به ریسک مشخص هستند. در این بازار اوراق دولتی با کمینه سطح ریسک و اوراق شرکتی یا پروژه با سطح ریسک بالاتر عرضه می شوند که با رتبه بندی صورت گرفته میتوان سطح پذیرش ریسک را متناسب با بازده مورد انتظار تشخیص داد. بنابراین بهترین معیار برای سنجش کاهش ریسک یک اقتصاد توجه به نرخ بازده اوراق دولتی یا اوراق دارای رتبه بالا در این بازار خواهد بود.
با آگاهی از این موضوع، شرکت پردازش اطلاعات مالی پارت اقدام به طراحی و محاسبه انواع مختلف شاخص های بازار بدهی از ابتدای سال 1395 کرده است. هم اکنون نیز به صورت روزانه این شاخص (از قبیل شاخص بازده کل، شاخص قیمت خالص، میانگین بازده تا سررسید، میانگین دیرش، ارزش بازار بدهی و...) برای همه اوراق موجود در بازار بدهی محاسبه و منتشر می شود. امید است با این اقدام گامی در جهت توسعه روز افزون این بازار برداشته شود. این اطلاعات در آدرس زیر satma.partdp.comقابل دسترسی هستند.
*شرکت پردازش اطلاعات مالی پارت
نظرات :
شما می توانید اولین نفری باشید که برای این مطلب نظر می دهید.