تشدید نظارت ها در بازار پایه/نوسان گیری ها رصد می شود

بورس24 :چندی پیش اهالی بازار سرمایه شاهد اتفاقی نادر در معاملات شرکت آینده سازان بهشت پارس بودند،در آن روز سهام این شرکت در بازار پایه فرابورس با تقاضای خریدی حدود 4 برابر سرمایه اش رو به رو شد، این که چه اتفاقی منجر به این مسئله شد جای سوال بزرگی برای معامله گران ایجاد کرد، این رخداد بهانه ای شد که بورس24 نقش ناظر را در معاملات بازار پایه و اتفاقاتی از این دست جویا شود.افسانه اروجی مدیر بازرسی و نظارت بر بازار فرابورس ایران به پرسش های بورس24 این گونه پاسخ داده است:

نقش ناظر در کنترل سفته بازی و نوسان گیری چیست؟

ناظر معاملات فرابورس ایران، در هر جلسه معاملاتی به بررسی سفارش‌ها و معاملات انجام شده در تمامی نمادهای قابل معامله در بازارهای فرابورس می‌پردازد و  اشراف کامل به نوسان گیری‌ها و روند حرکتی معامله‌گران دارد. اما از آنجایی که نوسان گیری جزئی جدایی‌ناپذیر از معاملات بازار و موجب بهبود نقدشوندگی است، تا زمانی که موجب اختلال و یا دستکاری قیمت در روند معاملات نشود، تخلف محسوب نمی‌گردد. شایان ذکر است، در حالتی که هر فرد یا کارگزار با حرکات معاملاتی خود به ایجاد تاثیرات نامتعارف یا دستکاری قیمت در بازار مبادرت کند، ناظر بازار مطابق اختیارات محوله در قوانین و مطابق دستورالعمل‌های انضباطی و بر اساس رویه‌های اجرایی، اقدامات لازم را جهت تصحیح روند معاملات انجام می‌دهد.

شایان توجه است که رصد و بررسی حرکات فعالان در بازارهای معاملاتی فرابورس، جنبه آزادسازی در معاملات را داشته و با مفروضات اقتصاد باز منافاتی ندارد.

دامنه نوسان معاملات به چه صورت است و چگونه کنترل می‌شود؟

طبق ماده 12 دستورالعمل اجرایی نحوه انجام معاملات اوراق بهادار در بازار پایه فرابورس، دامنه نوسان قیمت در بازار پایه توافقی اعمال نمی‌شود. لکن جهت جلوگیری از نوسان‌های نامتعارف و دستکاری قیمتی در نمادهای معاملاتی این بازار  و پیشگیری از تضییع حقوق سهامداران، تائید معاملات با توجه به روند قیمتی نمادهای هم‌گروه و حجم عرضه و تقاضا در نماد معاملاتی، صورت می‌پذیرد.

ناظر بازار بر چه اساسی معاملات را رصد می‌کند؟

به طور کلی هرگونه فعالیت کارگزاران در صف‌های خرید و فروش تمامی نمادها رصد شده و پیگیری لازم صورت می‌گیرد. ناظر بازار پس از تطبیق سفارش‌ها و ورود به مرحله "در انتظار تایید ناظر"، با در نظر­گرفتن وضعیت کلی نماد از قبیل روند قیمت سهام هم گروه، حجم و قیمت سفارش ها در دو سمت عرضه و تقاضا، اخبار و اطلاعات مربوط به سهم مورد نظر و همچنین تناسب حجم و قیمت سفارش تطبیق یافته، بررسی­های قیمتی خود را جهت حصول اطمینان از انطباق قیمت سفارش مورد نظر با روند عرضه و تقاضای سهم انجام داده و در صورتی که قیمت سفارش با درنظر گرفتن حجم آن در یک دامنه قیمتی معقول قرار داشته باشد، نسبت به تایید سفارش اقدام می‌کند. همچنین در مورد سفارش­های تطبیق یافته در نمادهای بیمه و بانکی و نمادهای  بورس­ها، قبل از انجام بررسی­های قیمتی، محدودیت­های تملک سهام بر اساس قوانین و دستورالعمل­های مربوطه مورد بررسی قرار می­گیرد و در صورتی که تایید سفارش­های مذکور موجب نقض موارد قانونی شود، ناظر بازار نسبت به رد آن ها اقدام می­کند.

 اتفاقی که در خصوص سهم بازرگانی بهشت پارس افتاد را چطور توجیه می کنید؟ تقاضای خرید 2 میلیاردی روی قیمت 1240 ریال در حالی که کل سهام این شرکت 417 میلیون است!؟

در خصوص سفارش مورد اشاره، پس از تماس مدیریت نظارت بازار با کارگزار مربوطه مشخص شد که علت ورود سفارش با این حجم نامتعارف، اشتباه در ورود تعداد سهم مورد تقاضا، توسط معامله‌گر بوده است و بعد از ارسال سفارش و محرز شدن ورود نادرست حجم سفارش، در فاصله زمانی اندکی این سفارش توسط معامله‌گر حذف شده است.