با اینکه دولت وعده داده بود حذف یارانه ثروتمندان را بسرعت کلید بزند، اما به نظر میرسد این وعده به مرور در حال فراموشی است؛ فراموشی که صراحتا غیرقانونی است.
این سکوت دولت، نگرانی مجلس و کارشناسان اقتصادی را برانگیخته است. بهزعم آنان دولت از نظر قانونی و تصریح قانون بودجه 93، ملزم به حذف یارانه پردرآمدهاست و طفره رفتن از اجرای این قانون به هر دلیل نگفته که باشد، ادامه ماراتن در جاده بیقانونی گذشته خواهد بود.
از زاویهای دیگر، حذف نشدن پردرآمدها تمام برنامههای دولت برای اصلاح در اجرای قانون هدفمندی را نقش بر آب میکند؛ زیرا بودجه کافی برای این امر در اختیار نیست.
علت تردید را نمیدانم
دکتر ابراهیم رزاقی، کارشناس اقتصادی در این باره گفت: دولت با انرژی و انگیزه خوبی وارد میدان اصلاح هدفمندی یارانهها شد، اما اکنون از آن انرژی خبری نیست و این جای سوال دارد.
وی افزود: دولت پیشنیازهای لازم برای حذف یارانه ثروتمندان را نیز فراهم کرد. انصراف داوطلبانه، پر کردن فرمهای جدید، ثبتنام مجدد، ورود اطلاعات و غیره. از سوی دیگر اعلام کرد که 39 بانک اطلاعاتی برای راستیآزمایی در اختیار دارد. همچنین گفت همین دست به نقد، دو میلیون ثروتمند را میشناسد.وی اظهار کرد: بنابراین دستکم از خردادماه جاری میشد آرام آرام کار را آغاز کرد. حتی اگر عدهای اندک هم حذف میشدند باز به معنی کلید خوردن کار بود، اما این سکوت و بلاتکلیفی نه برای اتوریته دولت خوب است و نه برای اجرای برنامههای اصلاحیاش. بیقانونیاش نیز در شأن دولت یازدهم نیست. رزاقی گفت: کمترین آسیب این دست ـ دست کردن دولت آن است که همان معدود افرادی که از دریافت یارانه به طور داوطلبانه انصراف دادهاند، نیز از کرده خود پشیمان میشوند و میگویند ما هم میخواهیم یارانه بگیریم. البته در این شرایط، چنین درخواستی حق آنهاست.
وی تصریح کرد: بنابراین دولت باید به سرعت تحرک لازم را از خود نشان داده و به هر نحو، حذف ثروتمندان از دریافت یارانه را کلید بزند و از تبعات احتمالی آن هراس نداشته باشد.
نمی دانیم چرا اجرا نمیکند
در همین حال، عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس با بیان اینکه دولت باید هر چه زودتر قانون حذف دهکهای برخوردار از دریافت یارانه را اجرا کند، گفت: توصیه میشود مسئولان با تمکین به قانون بسترهای ایجاد تنش بین دولت و مجلس را از بین ببرند؛ زیرا در صورت اجرا نشدن این قانون، نمایندگان از اهرمهایی نظیر تذکر و سوال استفاده خواهند کرد.
جعفر قادری افزود: در صورتی که دولت احساس میکند که در زمان فعلی نمیتواند قانون بودجه را اجرا کند، باید طرحی در این خصوص به مجلس ارائه کند تا به تصویب نمایندگان برسد.
وی ادامه داد: اما اگر طرحی به مجلس ارائه نشود، به منزله الزام دولت به اجرای مصوبه مجلس در زمان قانونی است.
عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس در پاسخ به این پرسش که آیا تاکنون دولت در خصوص اجرا نشدن حذف یارانه افراد ثروتمند با مجلس مذاکراتی داشته است، تصریح کرد: تاکنون دولت در خصوص اجرا نکردن حذف یارانه افراد ثروتمند با مجلس مذاکره و رایزنی نداشته است.
قادری گفت: دولت ابرازهای مناسبی در خصوص جمعآوری میزان درآمد خانوارها دارد و میتواند افرادی که نیازمند یارانه نیستند را بخوبی شناسایی و حذف کند. براین اساس این تاخیر قابل قبول نیست.
عضوکمیسیون برنامه و بودجه مجلس با بیان اینکه دولت در زمان تصویب بودجه 93 در خصوص حذف یارانه افراد برخوردار با نمایندگان همفکر بود، تصریح کرد: دولت باید هرچه زودتر میزان درآمد حذف یارانه خانوارها را مشخص و سپس به حذف افراد غیرنیازمند اقدام کند.
پرداخت یارانه به شیوه فعلی، عامل رکود تورمی
استاد اقتصاد دانشگاه علامه طباطبایی نیز بابیان اینکه ادامه پرداخت یارانه به شیوه فعلی سبب تشدید رکود تورمی در کشور میشود، گفت: نمایندگان مجلس باید دولت را موظف به اجرای قانون بودجه 93 در خصوص حذف یارانه دهکهای برخوردار کنند.
دکتر مهدی تقوی افزود: درصورتی که دولت همچنان بر ادامه شیوه فعلی یارانه اصرار کند نمایندگان مجلس هم باید از اهرمهای قاطع نظارتی برای اجرای دقیق قانون بودجه 93 استفاده کنند.
وی تصریح کرد: شیوه فعلی پرداخت یارانه در هیچ کشوری مرسوم نبوده و فقط به رکود تورمی دامن میزند. از این رو این شیوه باید هرچه زودتر اصلاح شود.
این اقتصاددان در پاسخ به این پرسش که چرا با وجود ایرادات وارده به شیوه فعلی پرداخت یارانه به همه، دولت در حذف یارانه پردرآمدها وقتکشی میکند، گفت: به نظر میرسد ارزیابیهای دولت از درآمدهای خانوارها از زمان ثبتنام یارانهها تاکنون به جمعبندی نهایی نرسیده و از آنجا که دولت اعتقاد دارد نباید در این موضوع شتابزده عمل کرد، میخواهد تا زمان نهایی شدن مسائل کارشناسی شیوه فعلی را ادامه دهد.
وی با بیان اینکه در کشورهای توسعه یافته اخذ مالیات بیشتر از افراد ثروتمند و حمایت از اقشار ضعیف متداول است، خاطرنشان کرد: ما نیز باید به سمتی برویم که یارانه نقدی بیشتر به اقشار نیازمند اختصاص یابد.
تقوی ادامه داد: البته وجود مشکلاتی درباره استخراج درآمد خانوارها و شناسایی افرادی که به یارانه نقدی نیاز ندارند و همچنین مقاومت منفی بخشی از جامعه در برابر این اقدامات، قابل انکار نیست، اما جراحی بدون درد و خونریزی امکانپذیر نیست.
استاد اقتصاد دانشگاه علامه طباطبایی با بیان اینکه پرداخت یارانه نقدی به همه مانند انداختن سنگی به داخل چاه بود، تصریح کرد: حال که پرداخت یارانه نقدی سبب تشدید تورم و رکود در کشور شده، باید کارشناسان زیادی همفکری کنند تا این سنگ را از چاه اقتصاد کشور بیرون بیاورند.
نظرات :
شما می توانید اولین نفری باشید که برای این مطلب نظر می دهید.