دومینوی ریزش بازار چه بود...؟

یکی از کاربران بورس24 با ارسال مطلبی به بررسی دلایل افت اخیر بورس تهران پرداخته و نوشته است:در تاریخ 21 دی ماه اطلاعیه ای از سوی مدیریت فرابورس منتشر شد مبنی بر انتقال تعدادی از نمادهای معاملاتی بازار پایه عادی به بازار پایه توافقی ؛ دو اطلاعیه به فاصله 18 دقیقه .

در اطلاعیه اول 11 شرکت و در اطلاعیه دوم 14 شرکت برای انتقال از بازار پایه عادی به بازار پایه توافقی معرفی شدند.

اما نکته ای که هیچ وقت به آن اشاره نشد دلیل اصلی این تصمیم بود .البته در تاریخ 24 دی ماه مدیرعامل فرابورس دلایلی را برای انتقال ۱۴ شرکت از بازار پایه به توافقی فرابورس تشریح کرد.

https://www.farsnews.com/newstext.php?nn=13921024001020))

هامونی با اشاره به روند غیرمتعارف برخی شرکت‌های حاضر در بازار پایه فرابورس گفت: بررسی‌ها نشان می‌دهد که نماد تعدادی از شرکت‌های حاضر در این بازار که هنوز به بهره‌برداری نرسیده‌اند، به‌صورت غیرمنطقی در حال افزایش است.

به عقیده وی،شرکت‌های هم گروه این گونه شرکت‌ها (که در حال تولید و فعالیت هستند ) در هفته‌های اخیر با افزایش قیمت روبرو نبوده‌، اما شرکت‌های بازار پایه فرابورس روند صعودی زیادی داشتند.

واقعیت این است که این سخنان در واقع چیزی نبود جز ذکر دو دلیل و سپس تعریف و تمجید از بازار توافقی.

اما بررسی این دو دلیل و یا به عبارتی یک دلیل ذکر شده یعنی رشد قیمت سهام شرکت هایی که هنوز به بهره برداری نرسیده اند این سوال را به ذهن متبادر می کند که آیا در زمان فرستادن این شرکت ها به بازار پایه عادی از عدم بهره برداری طرح های آنان اطلاعی وجود نداشته است ؟ چرا که قاعدتا در غیر این صورت تنها دلیل مطرح شدن این سخنان عدم موافقت مسئولان با افزایش قیمت این شرکت ها خواهد بود.

در گروه شرکت های اخراجی به بازار توافقی شرکت هایی که منظور نظر مدیرعامل فرابورس هستند عبارتند از :

1-پتروشیمی دهدشت 2-پتروشیمی کازرون 3-کود شیمیایی و اوره لردگان 4-پتروشیمی ممسنی 5- پتروشیمی زنجان

سوالی که باید پرسید این است که دلیل اخراج 9 شرکت و به عنوان نمونه شرکت صنعتی دریایی ایران که درسال 1347 تاسیس شده است و یا شركت مجتمع صنایع و معادن احیاء سپاهان که در سال 1374 تاسیس شده است و به صورت مستقیم و غیر مستقیم مالک بیش از 100 شرکت سوده و فعال است، چیست؟

اما در 5 بهمن ماه علی صالح آبادی مدیرعامل بورس و اوراق بهادار نظر دیگری را در مورد انتقال14 شرکت به بازار توافقی اعلام کرد.

صالح آبادی گفت: در مورد انتقال نماد معاملاتی برخی شرکت ها از بازار پایه به بازار توافقی که از اواخر این ماه انجام می شود معتقدیم که به بازار کمک می کند.

به عقیده وی، فرابورس تصمیم گرفت شرکت هایی که شناور آزاد لازم را ندارند از حالت حراج به معاملات توافقی هدایت کندتا امکان دستکاری معاملات توسط عده ایی فراهم نشود.

و اما ضوابط محاسبه سهام شناور آزاد مصوب 89.5.11 شورای عالی بورس :

سهام شناور آزاد عبارت است از حاصلضرب ضریب شناوری در مجموع سهام سهامداران غیرمدیریتی و سهامدار غیر مدیریتی عبارت است از سهامداری که مجموع سهام آن زیر 5 درصد سهام ناشر باشد.

میزان سهام شناور آزاد برای بورس و نه بازار پایه فرابورس 20 درصد است ولی در عمل درصد قابل ملاحظه ای از شرکت های بورسی همین 20 درصد را هم رعایت نکرده و نمی کنند.

و اما در مورد گروه انتقالی نه بهتر است بگوییم گروه اخراجی:

1- مجتمع صنایع و معادن احیاء سپاهان که بیش از 39 درصد سهام آن متعلق به حدود 63 هزار سهامدار غیر مدیریتی است.

2- تکادو که بیش از 49 درصد سهام آن در اختیار سهامداران غیر مدیریتی است.

با این شرایط به نظر می رسد در همه این شرکت های انتقالی ،موضوع سهام شناور آزاد ، دلیل غیر موجهی است که باید مسئولان پاسخ مناسبی برای آن پیدا کنند.

...و کلام آخر این که از روزی که این تصمیم توسط مدیران سازمان بورس گرفته شده است ،سهامداران این 14 شرکت تا به امروز بیش از 50 درصد ضرر را متحمل شده اند که نه شرع و نه عرف و نه قانون آن را تایید می کند.