زیان بزرگ بازار نفت؛ آینده چه می شود؟

بورس24 : هفته گذشته وضعیت بازارهای مختلف عموما بسیار منفی بود و قیمت نفت هم به شدت کاهش یافت. روز جمعه در پایان معاملات هفته، قیمت هر بشکه نفت برنت و نفت آمریکا به ترتیب در سطح 65.5 دلار و 62.5 دلار قرار گرفت. عوامل منفی که سبب کاهش قیمت نفت می شوند افزایش یافته اند.

نخستین مورد نگران کننده برای سرمایه گذاران در بازار نفت، ضعف اقتصاد چین است. از دو سال پیش وضعیت اقتصاد چین نگران کننده بوده و بخش های مختلف این اقتصاد دچار ضعف هستند. پس از همه گیری کرونا دولت چین اقدامات کافی برای حمایت از اقتصاد انجام نداد و چالش های بزرگ شدت پیدا کردند از جمله بحران در بخش مسکن، بدهی ها، نرخ بالای بیکاری و بی اعتمادی مردم به آینده که سبب ضعف مصرف و اقتصاد شده است.

سال قبل نرخ رشد اقتصاد چین بنا به اعلام دولت این کشور 5 درصد بود. برای رشد اقتصاد در سال جاری، نرخ هدف "حدود 5 درصد" تعیین شده است که پایین است و شاید تحقق نیابد. در غیاب برنامه های حمایتی کافی بعید است رونق رخ دهد. هنوز دولت چین برنامه ای به اندازه کافی بزرگ برای کمک به اقتصاد معرفی نکرده است.

دومین عامل ضعف بازار نفت، رشد عرضه است. از سال 2022 اوپک پلاس برای بالا بردن قیمت ها و ایجاد تعادل در بازار، میلیون ها بشکه از تولید خود کم کرده است. اما در این مدت آمریکا و چند کشور دیگر پیوسته بر تولید خود افزوده اند و این روند ادامه می یابد.

سومین علت وضعیت بازار نفت، ضعف تقاضاست. حرکت به سمت انرژی های تجدیدپذیر، نرخ پایین تر رشد در اقتصادهای بزرگ و عوامل دیگر سبب رشد محدود تقاضای جهانی برای نفت شده است. آژانس بین المللی انرژی و اوپک پیش بینی خود از رشد تقاضا برای نفت در سال جاری را بارها پایین آورده اند.

تصمیم اوپک پلاس برای شروع افزودن بر عرضه از ماه آینده میلادی عامل دیگر فشار بر قیمت هاست. هفته پیش هشت عضو این ائتلاف تصمیم گرفتند عرضه روزانه را از ابتدای ماه آینده 411 هزار بشکه بالا ببرند و این درحالیستکه وضعیت بازار خوب نیست و میزان کافی نفت در بازار وجود دارد.

پنجمین عامل کاهش قیمت ها، تشدید تنش های تجاری در اثر اقدامات هفته پیش ترامپ است. ترامپ چهارشنبه گذشته بر کالاهای وارداتی از بیش از 180 کشور تعرفه 10 تا 50 درصد اعمال کرد. بدون شک این تعرفه ها اگر لغو نشوند به کاهش نرخ رشد اقتصاد جهان منجر می شوند و ریسک رکود را بالا می برند.

پیش بینی ها

هفته پیش بانک گلدمن ساکس پیش بینی خود از قیمت نفت در سال جاری میلادی را 5 دلار پایین آورد. از دید این نهاد متوسط قیمت نفت برنت و نفت آمریکا امسال به ترتیب 66 دلار و 62 دلار خواهد بود. در گزارش این بانک آمده علت تغییر پیش بینی، تحقق دو عامل منفی است: تشدید تنش های تجاری و شروع افزایش عرضه نفت اوپک پلاس.

دلیل اقدام اوپک پلاس چیست؟

نخستین دلیل این است که این ائتلاف به رشد تقاضای جهانی برای نفت در تابستان خوشبین است.

دومین دلیل درخواست های مکرر ترامپ است. ترامپ برای کاستن از قیمت نفت و جبران تاثیرات تورم زای تعرفه ها از اوپک خواسته تولید را بالا ببرد تا قیمت انرژی کاهش یابد.

سومین دلیل دیدگاه اوپک پلاس درباره تنش های تجاری است. از دید این ائتلاف تنش ها کاهش خواهد یافت و تاثیر آن بر اقتصاد جهان آن میزان که اکنون تصور می شود زیاد نخواهد بود.

افق بازار نفت به سرنوشت جنگ تجاری وابسته است. هراس درباره رخ دادن رکود به بازار مواد خام از جمله نفت لطمه زده است. اوپک اعلام کرده اگر اقتصاد جهان دچار ضعف شود برنامه افزایش عرضه متوقف یا معکوس خواهد شد. این یعنی قیمت نفت سقوط نخواهد کرد.

دیدگاه ها درباره افق قیمت نفت عموما منفی است. برخی تحلیلگران به احتمال تنش فراگیر در خاومیانه و رشد قیمت نفت اشاره کرده اند. در این زمینه باید گفت همواره احتمال رخ دادن رویدادها وجود دارد اما بر مبنای شرایط کنونی اقتصاد جهان و وضعیت بازار نفت احتمال رشد پایدار قیمت این ماده خام بسیار اندک است.

نکته مهم این است که حتی اگر تنش های تجاری شدت نیابد و تاثیر خیلی بزرگ بر اقتصاد جهان نداشته باشد رشد تقاضای جهانی برای نفت سال جاری و سال های آینده اندک خواهد بود. در واقع حتی قبل از شروع دوره ریاست جمهوری ترامپ و مطرح شدن موضوع تعرفه ها دیدگاه ها درباره افق تقاضای جهانی برای نفت منفی بود. میزان عرضه کافی است و تقاضا رشد چشمگیر نخواهد داشت. همین دو عامل کافی است تا بازار زیر فشار باقی بماند.

مانند همه سال ها، در آستانه تابستان و فصل مسافرت ها مصرف نفت بالا می رود. همچنین در زمستان بر مصرف افزوده می شود و بطور طبیعی قیمت ها رشد می کند.