باید نگران بود، خیلی!

بورس24 : جنگ تجاری که ترامپ راه انداخته به همه بازیگران اقتصاد اعم از سرمایه گذاران، شرکت ها و مصرف کنندگان لطمه می زند. عملکرد بورس آمریکا فصل نخست امسال منفی بود و به دلایلی که در ادامه بیان می شود باید بسیار نگران افق اقتصاد و بورس این کشور بود.

هفت موضوع مهم عوامل نگرانی هستند. نخستین عامل، تعرفه هاست که قطعا بر فشارهای تورمی می افزاید، نرخ رشد اقتصاد را پایین می آورد و سبب کاهش ریسک پذیری می شود. ترامپ در هفته های اخیر بر برخی کالاهای وارداتی به آمریکا تعرفه اعمال کرده و قرار است امروز مجموعه ای جدید از تعرفه ها را معرفی کند که فورا عملیاتی می شوند. هشدارهای اقتصاددان ها سبب تغییر رویه دولت نشده و انتظار می رود این مسیر همچنان طی شود.

دومین عامل، بی اعتمادی سرمایه گذاران و مصرف کنندگان است. مردم شاهد اقدامات ترامپ هستند و شاخص اعتماد اقتصادی در آمریکا کاهش یافته است. این کاهش به افت مصرف و ضعف اقتصاد منجر خواهد شد و برای مدت طولانی تاثیر آن را بر اقتصاد مشاهده خواهیم کرد. ماه پیش اعتماد مصرف کنندگان برای چهارمین ماه پی در پی کاهش یافت. نظرسنجی ها از نارضایتی مردم از عملکرد اقتصادی ترامپ حکایت دارند. مدیران شرکت ها نیز از وضعیت کنونی رضایت ندارند. برخی تحلیلگران معتقدند اقتصاد آمریکا با بحران اعتماد مواجه شده است.

سومین عامل، صعف بازار کار است. نگرانی شرکت ها سبب کاهش فعالیت های اقتصادی و ضعف بازار کار می شود. روز جمعه گزارش جدید از وضعیت بازار کار آمریکا در ماه قبل منتشر می شود. رشد بیکاری به شرکت ها و بورس لطمه وارد می کند.

چهارمین عامل، کاهش رونق در بخش هوش مصنوعی است. این بخش در سال های پیش رشد بسیار سریع و امیدوارکننده داشت اما سال جاری افول اعتماد سرمایه گذاران به شرکت های این بخش هم به شدت لطمه زده است. البته حتی قبل از شروع اعمال تعرفه ها، سرمایه گذاران نسبت به تداوم رشد سریع قیمت سهام شرکت های یاد شده تردید کرده بودند. تنش های تجاری به شرکت های این بخش لطمه مضاعف وارد خواهد کرد.

پنجمین عامل، تداوم فشارهای تورمی است. داده های جدید از قیمت ها نشان می دهد تورم هنوز بطور مطمئن مهار نشده و ممکن است در آینده سرعت رشد قیمت ها زیاد شود. این نگرانی سبب بالا باقی ماندن نرخ های بهره می شود و این نیز به زیان شرکت ها و اقتصاد است. افزایش فشارهای تورمی هم از کاهش نرخ های بهره جلوگیری می کند و هم سبب هراس درباره رخ دادن رکود تورمی می شود. رکود تورمی بدترین سناریو برای افق اقتصاد است.

ششمین موضوع مهم این است که اقدامات تجاری و غیرتجاری ترامپ سبب تغییرات بزرگ و فراگیر در روابط شرکت های آمریکا با شرکت های خارجی می شود و این یعنی برای مدتی طولانی سرمایه گذاران باید در انتظار رویدادهای غیرمنتظره باشند. تغییر روابط تجاری اقتصادهای بزرگ شاید در نهایت یک تحول مثبت برای شرکت ها باشد اما بی ثباتی و ابهام حاصل از آن، در کوتاه مدت به زیان بورس هاست.

و هفتمین موضوع تغییر سیاست های پولی بانک های مرکزی جهان به دلیل تحولات اخیر است که به اقتصاد جهان لطمه می زند و سبب عملکرد منفی بورس ها می شود. بالا باقی ماندن نرخ های بهره در آمریکا اثرات بسیار بزرگ بر اقتصاد جهان دارد و بانک های مرکزی باید به این وضعیت واکنش نشان دهند. بی ثباتی و ابهام اکثر فعالیت های اقتصادی را مختل می کند و سبب نگرانی مصرف کنندگان می شود. در واقع برنامه های ترامپ ساختار اقتصاد جهان را دگرگون خواهد کرد. در آینده نه چندان دور شاهد تشکیل ائتلاف های تجاری و اقتصادی جدید بودون حضور آمریکا در گوشه و کنار جهان خواهیم بود.

یک سناریوی مثبت

درباره دوره اعمال تعرفه بر کالاهای وارداتی به آمریکا و استفاده ترامپ از این ابزار قطعیت وجود ندارد. یک سناریوی مثبت این است که دوره یاد شده کوتاه باشد یعنی ترامپ و تیم اقتصادی دولت او خیلی زود به این نتیجه برسند که زیان های این روش بیش از فواید آن است. درک این موضوع می تواند سبب توقف تعرفه ها شود. از سوی دیگر مذاکرات تجاری بین آمریکا و شرکای تجاری آن در جریان است و شاید توافق هایی حاصل شود. این بهترین حالت است. فشارهای آمریکا تغییراتی در روابط تجاری این کشور با شرکای تجاری ایجاد خواهد کرد اما مهم ترین موضوع میزان سود این تحولات در مقایسه با زیان های آن است.

بدترین سناریو

شروع اقدامات تلافی جویانه تجاری از سوی چین، اروپا و .. که سبب یک جنگ تجاری تام عیار شود و بر روابط غیرتجاری آمریکا و دیگر اقتصادها تاثیرات منفی بگذارد بدترین سناریو است. شرکت ها و کشورهایی که هدف تعرفه های ترامپ قرار می گیرند دست روی دست نمی گذارند و تا جایی که ممکن باشد اقداماتی در واکنش به این رویه دولت آمریکا انجام می دهند. هر چه این تقابل تجاری بیشتر طول بکشد و فراگیرتر باشد زیان آن برای اقتصاد جهان و تمامی بازیگران آن بیشتر است.

در ابتدای فصل دوم سال جاری میلادی و درحالیکه فصل اول را سرمایه گذاران با هراس سپری کردند توجه به دو سناریوی بالا و تاثیرات تحولات اخیر بسیار ضروری است.