سود بورس در سال ٩٣ چقدر است؟/مسکن هم جهش دارد

بورس24 :در گفتگویی با دکتر حیدر مستخدمین حسینی،رییس اسبق هیات مدیره بورس برخی مسایل جاری بازار سهام از جمله چشم انداز رشد و بازدهی آن را پرسیده ایم. او به طور علنی از قضاوت در خصوص برخی شائبه ها در ماجرای افت اخیر شاخص خودداری کرد.او نسبت به برخی جریانات در بازار سهام که انگیزه ای برای هدایت نقدینگی این بازار به بازار هایی همچون مسکن دارند، به سهامداران هشدار داد. او همچنان از حقوقی ها خواست تا صبور تر باشند. به گفته وی به جایی نرسیده ایم که سهامدار حقوقی از سهامش دفاع کند.او برای نرخ مسکن در سال آینده قدری جهش پیش بینی می کند.

وضعیت بورس را پس از نوروز چگونه می بینید؟ در شرایطی که برخی سهامداران خرد انتقادات زیادی را علنی می کنند و انتظار دارند تا شرایط بهتری را برای گردش اطلاعات و بهره مندی از مزایای بازار دریافت کنند و در شرایطی این چنین گرفتار نشوند، در راستای شفافیت بیشتر بازار سهام بحث حاکمیت شرکتی (corporate governance ) را تا چه اندازه موثر ارزیابی می کنید؟

در بحث بهبود فضای کسب و کار یکی از مهمترین بحث ها نیز همین بحث حاکمیت شرکتی است.از زمانی که دولت ها شروع به مداخله در بازار می کنند در واقع این ساز و کار را برهم می زنند.سهامداران خرد باید مورد حمایت واقع بشوند.وضعیت بورس ما بعد از 6 ماه که از روی کار آمدن دولت جدید می گذرد،کیفیتی به لحاظ مقدار و میزان در واقع شاهد نیست.شاخص ها در این بازار خود را به واسطه کاهش ارزش پول ملی برابر کرده است.تا هنوز به آن از حد مورد انتظار در این تعادل نیز دست نیافته است.

پس از این مرحله تازه رفتار ،سیاست گذاری و مسایل قیمتی آن ،بحث کیفیت،صادرات،افزایش شیفت در شرکت های تولیدی،قیمت های تمام شده و امثال این ها؛ تازه باید پس از این تعادل مطرح شود و آثار خودرا تازه آن زمان بر شرکتهای بورسی خواهد گذاشت. که با توجه به زمینه هایی که ما دربودجه 93 به عنوان بودجه ای شفاف بدون ردیف های پنهان تدوین شده که پس از سالیان سال دارد این اتفاق پیش می آید.درست است که بودجه ای انقباضی است اما در جاهایی پیش بینی شده حمایت هایی برای تولید در نظر گرفته شود ،تقویت صندوق توسعه ملی و سرمایه گذاری های زیر بنایی مد نظر قرار گرفته شده که 3.5 میلیارد دلار برای حمایت از تولید در اختیار بانک های تخصصی قرار بگیرد.این ها نشان می دهد که در بودجه سال آینده تحرک برای تولید در بودجه دیده شده و دولت و مجلس تصویر روشنی از حمایت از تولید را ایجاد کرده اند.این حمایت آثار خود را در وهله اول بر شرکت های بزرگ که اغلب آن ها نیز در بورس متمرکز هستند نیز خواهد داشت. بحث تحریم ها برای صنایع پتروشمی و خودرو برداشته می شود.این ها هم اشتغال را بالا می برند و هم سهم بالایی را در بورس دارند تاثیر گذار در شاخص ها هم هستند.پتروشیمی ها اگر بتوانند دوباره محصولات خود را صادر کنند و ارز وارد کنند کسب درآمد آن ها بر شاخص موثر است.به نظرم با توجه به شرایطی که دولت و مجلس حرف های خود را در بودجه زده اند که همان حمایت از تولید و به ویژه شرکت های بزرگی است که در بازار سهام حضور دارند ،وضعیت این شرکت ها بهتر خواهد شد وتولید افزایش خواهد یافت.

شرایطی که اخیرا برای بازار سهام اتفاق افتاده را چطور می بینید؟ می تواند ادامه داشته باشد؟

خیر گذرا است.ببینید شما با یک گروهی مواجه بودید که تلاش می کردند که بگویند این شاخص حباب دارد.وقتی به عقبه فکری برخی از آن ها نگاه کنیم می بینیم که تلاش داشتند تا صنایعی دیگر رونق بگیرد.به همین دلیل در تلاش بوده اند تا سرمایه ها از بازار سهام را به سمتی غیر از این بازار منحرف کنند و نقدینگی ها به سمت بازار سرمایه حرکت نکند و سر ریز بشود در یک بازار کاملا غیر شفاف.شرکت های بزرگ باید این ها را مد نظر قرار دهند. بعد این که در بورس هم هنوز ما در جایگاهی قرار نگرفته ایم که سهامدار عمده از سهمش دفاع کند.نگذارد سهمش روی میز بماند.از سهامدار خرد انتظار زیادی نیست اما از سهامدار درشت حقوقی انتظار می رود که صبوری بکند و در زمانی که سهام خرد آن عرضه می شود این سهام را جمع کند و از سهم خودش دفاع کند. در صندوقی که به این منظور درست شده این چنین اشکالاتی نیز به آن وارد است.سختگیری هایی که بعضا خود سازمان بورس انجام داده و مدیریت بورس هم بدون اشکال نبوده است.اینها دست به دست همدیگر داده و اشکالاتی را این چنین به وجود آورده که به نظر می آید مقطعی باشد.

دوستان در بورس24 پیشنهاد داده اند تا بخشی از وجوهی که در قالب انتشار اوراق مشارکت 23 درصدی جذب شد را به نوعی در قالب وام در اختیار برخی شرکت ها قرار دهند تا به واسطه آن بتوان بازارگردانی کرد . از بازار در مواقع نیاز حمایت کرد.اتفاقی که گاهی در دولت قبل از طریق سیستم بانکی نیز حمایت هایی شده بود...

ببینید اوراق مشارکت دو دسته هستند. یک دسته هست که دولت منتشر می کند برای خودش ،برای شرکت های دولتی ،برای شهر داری ها و همه این ها را ما تحت عنوان دولت تلقی می کنیم.این ها برای اجرای پروژه ها است.به طور خاص تعریف می شود و آن را منتشر می کنند.منابع را در آن پروژه می برند و به عبارتی پول از سمت مردم گرفته می شود و بلافاصله توزیع می شود. نوع دیگر اوراق مشارکت بانک مرکزی است که فلسفه آن جلوگیری از تورم و کاهش نقدینگی جامعه است که بتواند آثار منفی را روی تورم بگذارد.اوراقی که اخیرا بانک مرکزی با نرخ 23 درصدی منتشر کرده از این دسته است.بانک مرکزی درآمدی ازاین محل ندارد .پول را باید جمع کند و کنار بگذارد و اخلاقا موظف نیست که این وجوه را دوباره به گردش دربیاورد و به جامعه تزریق بکند.البته قبلا گاهی این کار را کرده، اما نباید این کار انجام بشود.

آقای دکتر ؛برخی معتقدند که بخش اعظمی از این نقدینگی از بازار سرمایه بیرون کشیده شده است که بازار سهام را به طور شفاف تحت تاثیر قرار داده است.

ببینید اگر اوراق را با نرخ بالاتر منتشر کرده اند باید در سر رسید سود آن را پرداخت کنند.اگرسود اوراق 6 ماهه را در دو مرحله 3 ماهه پرداخت می کنند،به نظر می رسد که مانع از فروش گواهی سپرده بانک ها بشود.نقدینگی تجمیع شده با فروش این اوراق باید بلوکه شود و خروج مجدد این ها کار درستی نیست.اگر چه دردوره قبل این اتفاق افتاده که کاردرستی نبوده است.

تا 15دی ماه رقم شاخص به دلیل خوش بینی های زیاد از روی کار آمدن دولت جدید به شدت افزایش یافت و تا مرز 90 هزار رسید. بازدهی سالانه به رکورد 138 درصد هم رسید.از آن زمان به بعد این رویه بر هم خورده و شاخص رو به کاهش دارد.این کاهش قیمت ها و افت شاخص به نظر می رسد خیلی فراتر از تاثیر برخی پارامترها واقعی باشد.شائبه مداخله برخی جریان ها آن قدری در این روزها بیشتر احساس می شود.شما نظری در این زمینه دارید؟

(....سکوت و لبخند...)

سهام عدالت قرار است ETFبشود.تبدیل به صندوقی بشود و افراد دارنده سهام آن به نوعی دارنده یونیت آن باشند.آیا ریسک صف فروش برای آن ایجاد نمی شود؟

ببینید چاره ای ندارند واقعیت این است که از شکل فعلی باید دربیاید.چراکه سازو کار آن درست تهیه نشده بود.در واقع آمده اند گفته اند که فلان قدر از سهام این شرکتها را فعلا بگذارید کنار این برگه ها را نیز دست مردم بدهید.سودهایی نیز که یکی دوباره به مردم پرداخت شد ازمکانیسم سود آوری این شرکتها به دست نیامده بود،منابعی را از جای دیگر برای این کار برداشته اند.یک تصمیم گیری فردی بوده که مثلا فلان قدر سود را به افراد پرداخت کنند.این باید سازوکار پیدا بکند.مبنا پیدا بکند اگر متعلق به مردم است،به مردم داده بشود.نه اینکه بیاییم 40 درصد سهام را نگهداری بکنیم،مثل سهام برخی بانکها که می گویند ما خصوصی شده ایم؛ چه خصوصی؟ 20 درصد که خود دولت دارد بعلاوه 40 درصد سهام عدالت که 60 درصد سهام دراختیار دولت است و خصوصی نیست.چرا واژگان را این شکلی به کار می بریم و دوست داریم واقعیتها را کتمان بکنیم.این اتفاق افتاده و به نظر می آید که راهکاری که انتخاب شده نزدیکترین راه برای برون رفت از بلاتکلیفی بوده است.البته اگر بتوانند خوب مدیریت کنند نتایج خوبی دارد. سهامی که در اختیار این سهام عدالت قرار گرفته گوشت های لخمی بوده که حبس شده که اکنون استخوانهایش مانده است.اگر خوب مدیریت شود و بازدهی خوبی داشته باشد تا دلیلی برای عرضه آن به وجود نیاید و صف فروشی برایش نباشد.همانطور که گفتم شرکتهای موجود در این طرح از میان بهترین شرکت های بورسی آن زمان انتخاب شدند اما معلوم نیست که سهمی که به یک نفر داده شده ،از چه شرکتی است.یک نفر دارنده سهام چند شرکت ازاین مجموعه است؟

چشم انداز بورس 93 دوباره مطرح شده والبته این بار یک عدد مطرح هست و آن این که گفته اند که حداکثر سود در سال آینده نهایتا 30 درصد خواهد بود.به نظر می رسد که این عدد با توجه به نرخ احتمالی 25 درصدی تورم تعیین شده است.به نظر حضرت عالی این عدد می تواند قابل اعتنا باشد؟

نرخ متوسط را اعلام کرده اند؟

بله

البته رشدهایی مانند سال قبل نخواهیم داشت چراکه بازار به دلیل اتخاذ سیاستهای کلان اقتصادی داشت خودش را تخلیه می کرد اما در سال آینده باید مکانیسم های واقعی اقتصادی ،شاخص و بازدهی را نشان دهد. اول این که اگر تحریک برداشته بشود یا کاهش یابد،شرایط حمایت از تولید کننده ها فراهم بشود،تسهیلات بانکی به سمت تولید و صادرات کالاهای صنعتی و غیر نفتی سوق پیدا بکند،به نظر من حد بازدهی بورس بالا تر از 30 درصد خواهد بود.

مسکن را چه طور می بینید؟

من فکر میکنم مسکن درسال 93 جهشی به خود خواهد دید.به خصوص از خرداد ماه به بعد.ببینید علت دارد.اقتصاد ما نفتی است .پس از نفت اقتصاد ما اقتصاد مسکن است.اگر ما می خواهیم که اقتصاد ما از رکود خارج بشود باید به اقتصاد مسکن توجه بکنیم.تحرک مسکن موجب می شود که حداقل 500 شاخص صنعتی را به دنبال خود بکشد.دولت ما چاره ای ندارد که شرایط افزایشی بخش مسکن را فراهم بیاورد که این جهش اتفاق بیافتد.اگر به وجود نیاید صنایع ما کالاهای خود را کجا باید مصرف کنند.

صادرات که فعلا امکان پذیر نیست در داخل هم که برای مصرف آن محدودیت وجود دارد.به نظر من دولت زمینه ای را فراهم می کند که قیمت مسکن قدری برای تحرک واحدهای صنعتی جهش بیابد.

قدرت خرید مردم چه می شود؟ وام مثلا 35 میلیونی چند درصد قیمت خرید را فراهم می کند؟آیا پیش بینی می کنید که برای افزایش قدرت خرید اتفاق بیافتد؟

ببینید دولت حرکتهایی را در این زمینه انجام خواهد داد. در بخش های خصوصی زمینه هایی را به وجود می آورد.اگر دولت بخواهد این رکود را سرو سامان بدهد بانکها نیز باید همراستا با این موضوع باشد.وام را ممکن است قدری تغییر بدهند .دولت و اقتصاد به این تحرک نیاز دارد.ساختار اقتصاد ما اینگونه است . شاید در کشوری دیگر این طور نباشد.

نکته ای دیگر هم که هست از تهران که بیرون می روید کوه ها را آماده کرده اند و برای ساخت و ساز قطعه بندی کرده اند.این اتفاق در دو 3 ماهه اخیر اتفاق افتاده است.این نشان می دهد که بازار مسکن همچنان آماده تحرک بیشتری است.