بازگشایی و توقف نماد ها به بورس تهران سپرده نمی شود

امیر حمزه مالمیر پیش از این رییس اداره نظارت بر ناشران بورسی بود و سال ها در سازمان بورس کلید دار قفل نمادهای بازار سرمایه.توقف و بازگشایی نمادهای بازار سرمایه و گزارش دهی شرکت های بورسی تحت نظارت این مقام مسئول انجام می شد. اما در سال جاری و به دنبال تغییر و تحولات مدیریتی در سازمان بورس تصمیم بر آن شد تا این مدیر جوان سازمان بورس به ساختمان حافظ برود تا در مقام معاونت امور ناشران، تحولاتی را نیز در این بخش از شرکت بورس ایجاد کند.

با گذشت بیش از دو ماه از حضور وی در بخش ناشران شرکت بورس ، خبرنگار بورس24 تصمیم گرفت تا در گفت و گویی با مالمیر از آخرین تحولات این بخش مطلع شود.

- جناب مالمیر با توجه به اشراف شما به شرکت های بازار سرمایه انتظار می رود با حضورتان در بخش ناشران این حوزه با تحولات گسترده ای مواجه شود و فعالیت بورس برای جذب شرکت ها افزایش یابد. در حال حاضر نزدیک به 2ماه است که مدیریت این بخش را برعهده گرفته اید. تا به حال چه اقداماتی انجام دادید؟

من حدود 2 ماه است که این مسئولیت را پذیرفته‌ام و به محض حضور در شرکت بورس و باتوجه به شرایط فعلی بازار سرمایه ، ضرورت عرضه‌ سهام شرکت‌های جدید و همچنین پیگیری عرضه‌ بیشتر سهام شرکت‌های موجود در بازار سرمایه یکی از اصلی‌ترین برنامه‌های مدنظرم قرار گرفته است و برای تحقق این امر برخی از اقداماتی که توسط شرکت در حال انجام بود با جدیت بیشتری پیگیری شد از جمله انجام مکاتبات با شرکت‌های موجود و سهامداران عمده‌ آن ها در جهت احراز شرط سهام شناور آزاد تابلوی حاضر در آن ها و تشویق آن ها به افزایش سهام شناور به بیش از 20 درصد و امکان استفاده از معافیت مالیاتی بیشتر و همچنین برگزاری جلسه با سهامداران عمده‌ شرکت‌های موجود.

ضمنا پیشنهادی در جهت رفع دغدغه‌ سهامداران عمده‌ای که به دلیل از دست دادن مدیریت اهتمام به عرضه‌ سهام نمی‌کنند در حال بررسی‌ است که به محض نهایی شدن اطلاع رسانی خواهد شد. از طرفی همکاران واحد پذیرش موظف شده‌اند پرونده‌هایی که در مرحله‌ اقدام است را با جدیت پیشتری پیگیری کنند و با برگزاری جلسه‌ با سهامداران، مدیران و مشاوران پذیرش این امر محقق شد و عرضه‌ سهام شرکت‌های جدید طی چند روز آینده و شرکت‌های پذیرش‌شده طی این مدت گویای همین امر است. همچنین شرکت‌های تابعه‌ شرکت‌های بورسی مورد دقت بیشتری قرار گرفته و شرکت‌های قابل پذیرش در بورس و فرابورس تا حدی مشخص شده که با برگزاری جلسه با سهامداران این شرکت‌ها، امیدواریم شرکت‌های مناسبی را پذیرش کنیم و از طرفی بازارهای هدف دیگری از جمله تامین اجتماعی، بنیاد مستضعفان و سایر نهادها مشخص شده و برای جذب شرکت‌های خصوصی به بازار نیازمند دریافت اطلاعات هستیم که سعی خواهیم کرد از مجاری متفاوت این اطلاعات را به دست آوریم و پس از مشخص کردن شرکت‌های مناسب برای پذیرش در بورس و فرابورس از تمام ظرفیت‌ها استفاده کنیم. لازم به ذکر است که در این فرایند استفاده از ظرفیت‌های کارگزاری های دارای مجوز پذیرش و شرکت‌های تامین سرمایه نیز استفاده خواهد شد.

- بر اساس آمار اعلام شده است که در کشور حدود 300هزار شرکت ثبت شده وجود دارد که یک سوم آن ها قابلیت پذیرش در بورس یا فرابورس را دارند. آیا شما چنین آماری را تایید می کنید؟

تعداد شرکت‌های موجود در کشور بسیار زیاد است و ممکن است تعداد آن ها بیش از 300 هزار شرکت باشد ولی متاسفانه تعداد زیادی از این شرکت‌ها کاغذی بوده و هیچ‌گونه فعالیت اقتصادی نداشته و حتی صورت‌های مالی تهیه نمی‌کنند. ولی این‌که عنوان شود بیش از یک سوم از این شرکت‌ها قابلیت پذیرش در بورس و فرابورس دارند، یک فرضیه است که نیاز به بررسی و وجود اطلاعات دارد و به نظر می‌رسد که این آمار خیلی خوش بینانه باشد.

- پذیرش در بورس چه مزیت هایی برای شرکت ها دارد؟ به نظر می رسد مشوق های پذیرش در بورس کم است و پیشنهادهایی مثل افزایش معافیت مالیاتی مطرح می شود. نظر شما در این رابطه چیست؟

به‌نظر من شرکت‌ها و سهامداران عمده‌ی آن‌ها از مزایای حضور در بورس اطلاع چندانی ندارند و عمدتاً بر این باورند که مزیت اصلی حضور در بورس امکان استفاده از معافیت مالیاتی است و از آنجا که سیستم دریافت مالیات طی سال‌های گذشته بسیار ضعیف بوده است بنابراین سهامداران شرکت‌های خصوصی تمایل چندانی به شفافیت و اعلام سود و زیان واقعی ندارند لذا از انتخاب موسسات حسابرسی معتمد و ارائه‌ اطلاعات شفاف گریزانند. ولی باتوجه به بهبود سیستم‌های مالیات ستانی و تنگ‌تر شدن حلقه‌های فرار مالیاتی و افزایش هزینه‌های مترتب بر فرار مالیاتی و اهداف بودجه‌ای کل کشور در خصوص کاهش وابستگی درآمد دولت به نفت و جایگزینی آن با افزایش مالیات، مالکان بنگاه‌های اقتصادی به سمت شفافیت سوق داده خواهند شد.

در این شرایط انتخاب حسابرس و بازرس قانونی از بین موسسات حسابرسی معتمد سازمان بورس افزایش خواهد یافت و باتوجه به افزایش شفافیت و پرداخت این هزینه توسط بنگاه‌های اقتصادی، تمایل به حضور در بورس افزایش می یابد. ضمن آن‌که می‌بایست سایر مزایای حضور در بورس از جمله امکان تامین مالی مناسب در جهت توسعه و بهبود بنگاه‌های اقتصادی، امکان نقدشوندگی بالا، ارزیابی لحظه به لحظه دارایی، تقویت برند و تبلیغ رایگان و لزوم تفکیک مدیریت و مالکیت و اطمینان مالکان از عملکرد مدیران باتوجه به نظارت واحدهایی مستقل همچون سازمان بورس و شرکت بورس و افزایش شفافیت و همچنین استفاده از معافیت مالیاتی بیست درصد در صورت وجود سهام شناور آزاد بیست‌درصدی برای سهامداران را فراموش نکرد و مطمئن هستم که در صورت شناخت کامل مزایای بورسی‌شدن توسط مالکان بخش خصوصی، تمایل برای حضور در بورس بیشتر خواهد شد.

از طرفی این سهامداران و مالکان خواهند بود که تلاش خواهند کرد که از فهرست شرکت‌های پذیرفته‌شده حذف نشوند. همچنین به‌دنبال مزیت‌های مالیاتی بیشتر، ارائه‌ تسهیلات بیشتر با نرخ کمتر و پذیرش سهام به عنوان وثیقه برای شرکت‌های بورسی هستیم.

- چرا شرکت ها تمایلی برای ورود به بورس ندارند؟

همان‌طور که در بالا هم گفتم ، در حال حاضر عدم شفافیت شرکت‌ها موجبات فرار مالیاتی را فراهم کرده است و از طرفی حضور در بورس میزان دارایی اشخاص را شفاف‌تر می کند و از نظر فرهنگی، تعداد زیادی از مالکان خصوصاً برخی که مشخص نیست اموال خود را چگونه جمع‌آوری کرده اند علاقه‌ چندانی به مشخص شدن قیمت دارایی‌های خود ندارند و احساس می‌کنند که با عدم شفافیت در حاشیه‌ امن بیشتری قرار می‌گیرند و بیشتر به خرید اوراق مشارکت بی‌نام، تشکیل شرکت‌های با مسئولیت محدود و یا تشکیل شرکت‌های سهامی بی‌نام روی می‌آورند.

اما باتوجه به قوی‌تر شدن مکانیزم‌های مالیات‌ستانی از یک سو و تقویت موسسات حسابرسی عضو جامعه حسابداران رسمی و نظارت مناسب‌تر بر عملکرد حسابرسان و همچنین اعتبار بخشی به اطلاعات و صورت‌های مالی شرکت‌های پذیرفته‌شده در بورس توسط بانک‌ها جهت اعطای تسهیلات بانکی و سایر مراجع نظارتی، میل به پذیرش در بورس در آینده افزایش خواهد یافت.

ضمنا همچنان اعتقاددارم که از نظر فرهنگی معرفی مزایای حضور در بورس برای صاحبان سرمایه، اصلی‌ترین عامل برای حضور در بورس است. همچنین در نگاه اول باتوجه به نظارت بر شرکت‌های پذیرفته‌شده در بورس و شفافیت اطلاعات و عملکرد مالی و گریزپذیری انسان‌ها از نظارت، این‌گونه به‌نظر می‌رسد که هزینه‌های حضور در بورس بالاست و همین امر باعث عدم تمایل مالکان به پذیرش شرکت‌های خود در بورس است ، اما با عمیق‌تر نگاه‌کردن به این موضوع، این هزینه (نظارت) باعث جلوگیری از هزینه‌های دیگری است و در مجموع منافع حضور در بورس به مراتب بیش از هزینه‌های آن است و کافیست این موضوع برای شرکت‌ها و مالکان آن‌ها تشریح شود.

- حداقل شرایط بورس برای پذیرش در هر کدام از بازارها چیست ؟

سهامی‌عام بودن، سودآور بودن، انتخاب بازرس و حسابرس از بین موسسات حسابرسی معتمد سازمان بورس، وجود اظهارنظر حسابرس مقبول و یا حداقل مشروط حسابرس نسبت به آخرین صورت‌های مالی و داشتن جریان مثبت نقد حاصل از فعالیت‌های عملیاتی از جمله شرایط عام برای پذیرش بوده و داشتن حداقل سرمایه و تعهد سهامدار عمده برای عرضه‌ سهام در بورس اصلی‌ترین محدودیت‌های برای حضور یک شرکت در بازارهای اول و دوم بورس و پذیرش در فرابورس است.

همانگونه که ملاحظه می کنید محدودیت‌های چندانی نبوده و شرکت‌ها به راحتی می‌توانند شرایط لازم را احرازکنند و با عرضه سهام در بورس و پذیرش شرکای جدید در کنار خود ، از برند بورسی و سایر مزایای حضور در بورس استفاده کنند.

- از شرکت های مهم در آستانه پذیرش چه خبر؟ وضعیت پذیرش شرکت دخانیات به کجا رسیده است؟

شرکت‌های پاکشو و سرمایه‌گذاری توسعه‌ معین خردمندان و نفت جی پذیرش شده و مراحل نهایی برای درج این شرکت‌ها در دست اقدام است. ضمنا پذیرش شرکت‌هایی از زیرمجموعه صندوق بازنشستگی کارکنان نفت و بانک سپه در جریان است. همچنین در خصوص امکان پذیرش سهام شرکت دخانیات ایران در بورس نیز در حال بررسی هستیم.

- شما تجربه حضور بیش از 10 ساله در اداره نظارت بر ناشران بورسی را دارید. عملکرد خودتان را در این بخش چگونه ارزیابی می کنید؟

من نزدیک به 16 سال در مدیریت نظارت بر ناشران مشغول به فعالیت بوده‌ام و از کارشناسی تا نهایتاً مدیریت نظارت بر ناشران را برعهده داشتم.

نام این واحد از ابتدای ایجاد تاکنون تغییراتی را به خود داشته است. اگر منصفانه قضاوت کنیم عملکرد مدیریت نظارت بر ناشران اوراق بهادار طی سالیان اخیر عملکردی مناسب و درخور تقدیر بوده است. من به همراه کلیه‌ همکارانم و مدیران ارشد سازمان و با همراهی مدیران و همکارانم در شرکت رایان بورس تلاش‌های زیادی را در جهت اعتلای شفافیت بازار سرمایه داشته‌ایم و هر سال نسبت به سال‌های قبل‌تر، پویاتر و از شفافیت مناسب‌تری برخوردار شده‌ایم و امکانات و ابزارهای مناسبت ری را برای تحلیل شرکت‌ها فراهم کردیم.

البته در این راه با ناملایمات و بی‌مهری‌ها نیز روبرو بوده ایم. در جهت ارتقای وضعیت نقدشوندگی سهام تلاش های زیادی کردیم اما در این مسیر با موانعی خارج از کنترل خود روبرو بودیم و گاهی اوقات رفع این موانع متاسفانه به طول انجامید که ناشی از کم کاری همکاران نبود بلکه ناشی از خارج بودن رفع موانع از حیطه کاری بوده است.

در تمام این مدت، یکی از سخت‌ترین تصمیماتی که با آن روبرو بوده‌ایم، توقف نماد معاملاتی شرکت‌ها بوده است و سعی شد که این توقف‌ها به صورت کوتاه‌مدت باشد ولیکن در پاره‌ای اوقات به ناچار طولانی شد. قصد ندارم که بگویم در این مسیر هیچ‌گونه تصمیم اشتباهی نیز نگرفتم، چراکه گاهی اوقات ممکن است به‌دلیل شرایط و امکانات، بشر اشتباه کند ولی آن‌چه مسلم است این است که هیچ‌گاه در جهت منافع شخصی خود و یا دیگران و یا برای خوشایند دیگران تصمیمی نگرفتم، اگرچه ممکن است در این راه با فشارهای نابرابر و ناعادلانه‌ای نیز روبرو شده باشم. در مجموع به عملکرد صادقانه خود در بازار سرمایه و در مدت حضورم در مدیریت نظارت بر ناشران نمره‌ی خوبی می‌دهم.

- جناب مالمیر شنیده شده است که قرار است توقف و بازگشایی نمادها به شرکت بورس سپرده شود.آیا صحت دارد؟

فعلا قرار نیست که توقف و بازگشایی نمادهای معاملاتی به شرکت بورس واگذار شود اگرچه در حال حاضر نیز با فرمولی که در سامانه‌ کدال تعبیه شده است، به محض ارسال اطلاعات توسط ناشر و در صورت لزوم توقف، سامانه دستور توقف را برای ناظر بورس ارسال می کند و می‌توان گفت که بیش از 95 درصد توقف نمادهای معاملاتی در خصوص اطلاعات بااهمیت بر همین اساس صورت می‌گیرد،بر همین اساس عملاً اعلام توقف نماد معاملاتی به سازمان بورس نیز وابستگی چندانی ندارد ولی زمان بازگشایی را مدیریت نظارت بر ناشران سازمان اعلام می کند. ضمناً بر اساس دستورالعمل نحوه‌ انجام معاملات علاوه بر مواردی که سازمان بورس توقف نماد معاملاتی را اعلام می کند، شرکت بورس نیز می‌تواند راساً اقدام به توقف نماد معاملاتی کند.

در هر حال یکی از مواردی‌که در حال پیگیری در مدیریت نظارت بر ناشران بودیم، استقرار فرم‌های جدید ارائه‌ اطلاعات پیش‌بینی در سامانه‌ی کدال بود که می‌توان برخی از کنترل‌های لازم را در سامانه تعبیه کرد و در صورت عدم وجود اشکالات موردنظر، اطلاعات پیش‌بینی حسابرسی‌نشده نیز به صورت مستقیم به بازار انعکاس یابد که در این صورت ضمن انعکاس اطلاعات با سرعت بیشتر به بازار، سامانه در صورت لزوم دستور توقف نماد معاملاتی را صادر و باتوجه به انعکاس اطلاعات به بازار، بازگشایی نمادها نیز با سرعت بیشتری صورت خواهد گرفت.

- به عنوان کارشناس نظرتان درباره بازار سرمایه چیست؟ رشد بازار از ابتدای سال جاری و افت روزهای اخیر را چگونه ارزیابی می کنید؟

در خصوص بازار سرمایه و رشد آن از ابتدای سال تاکنون باید بگویم که طی سال جاری روح امید در مردم دمیده شده است و از طرفی باتوجه به رکود سایر بازارها از جمله مسکن، ارز و سکه، استقبال مناسبی روانه بازار سرمایه شده است . علاوه بر این ها توافقات صورت‌گرفته در موضوعات هسته‌ای نیز امیدواری را چندبرابر کرده است . بنابراین باید به نحو مناسب از این فرصت استفاده کرد و این سرازیری نقدینگی به سمت بازار سرمایه را به سمت بنگاه‌های اقتصادی و تامین مالی برای اجرای پروژه‌های سودآور سوق داد، در غیر این‌صورت با ارائه‌ عملکردهای ضعیف و عدم برآورده‌شدن انتظارات سرمایه‌گذاران، ممکن است مشکلات فراورانی را پیش‌رو داشته باشیم.