معرفی صندوقی که به شاخص نگاه می کند

صندوق شاخصی از ابتدای سال ٩٢ تقریبا ١٠٨ درصد بازدهی کسب کرده که در همین مدت بازدهی شاخص کل حدود ١٢٠ درصد بوده است. این در حالی است که سایر صندوق های سهمی توانایی حضور در بازار فرابورس را دارند و همچنین می توانند هر سهمی از بورس تهران را در پرتفوی خود داشته باشند در حالی که صندوق شاخصی طبق دستورالعمل مصوب سازمان بورس در مورد نحوه انتخاب و بازبینی صندوق شاخصی نمی تواند هر شرکتی را در پرتفوی خود بگنجاند...

صندوق سرمایه گذاری بورس بیمه در حالی روز گذشته توانست از دو صندوق تدبیرگران فردا و رضوی سبقت گیرد و بازدهی ماهانه 27.3 درصدی را به نمایش گذارد که که دو صندوق مزبور با اختلاف اندکی از آن در رتبه های بعدی جای گرفتند.

به گزارش پایگاه اطلاع رسانی و تحلیلی بورس24 ،صندوق سرمایه گذاری بورس بیمه در دوره یک ماهه منتهی به 11 آذرماه با ثبت بازدهی 27.3 درصدی صدرنشین دیگر صندوق ها شد و صندوق تدبیرگران فردا ، رضوی و بانک مسکن نیز هر کدام به ترتیب با بازدهی 24.9، 23.7 و 23.5 درصدی در رتبه های دوم تا چهارم قرار گرفتند.

در ادامه صندوق های ایساتیس، سینا، دماسنج، کارگزاری بانک تجارت و توسعه فردا هر کدام بازدهی در محدوده 20 درصد را به ثبت رساندند.این در حالی است که صندوق های تدبیرگر سرمایه، فیروزه، توسعه ملی، امید ایرانیان، بانک توسعه تعاون، توسعه بازار سرمایه، رفاه کارآفرینان برتر و مهر شریعه به عنوان کم بازده ترین صندوق ها در دوره مزبور شناخته شده و صندوق نواندیشان نیز با زیان 1.2 درصدی به کار خود پایان داد.

صندوق شاخصی چیست؟

آن چه که در متون علمی و تجربه کشورهای پیشرو در ارائه خدمات مالی آورده شده این است که صندوق های سرمایه گذاری شاخصی در واقع نوعی از صندوق های سرمایه گذاری است که در آن مدیران صندوق در تلاش هستند تا سبدی از اوراق بهادار با ترکیب و اوزان متناسب با یک شاخص مبنا را تشکیل دهند تا بر این اساس عملکردی مشابه با عملکرد شاخص داشته باشند. بنابراین در این نوع از صندوق ها نقش مدیریت یک نقش غیر فعال است و تنها تلاش در راستای انطباق ترکیب و وزن اوراق موجود در سبد با شاخص مبناست.

«صندوق شاخصی کارآفرین» تنها صندوق شاخصی موفق

عزت اله صیادنیا طیبی مدیر سرمایه گذاری صندوق شاخصی کارآفرین در گفت و گو با خبرنگار بورس24 به ارایه جزئیات بیشتر در خصوص عملکرد تنها صندوق شاخصی فعال در بورس تهران پرداخت و گفت: صندوق شاخصی کارآفرین از نوع صندوق های سهمی در اندازه بزرگ است که در حال حاضر به عنوان اولین و تنها صندوق شاخصی بازار سرمایه کشور در حال فعالیت است؛ این صندوق از ابتدای سال 1390 فعالیت خود تحت مدیریت کارگزاری بانک کارآفرین و ضمانت نقد شوندگی بانک کارآفرین طبق یک رویه مصوب سازمان بورس اوراق بهادار شروع کرده و در حال حاضر دارای تجربیات مناسبی از این حیث است. از نظر مدیریت سرمایه گذاری این صندوق با وجود کاستی های موجود، دارای عملکرد مناسبی بوده است.

وی تنها صندوق شاخصی بودن را مساله ای دشوار دانست و گفت: چون صندوق شاخصی کارآفرین تنها صندوق فعال شاخصی است، لذا عملکرد آن با شاخص کلی مقایسه می شود. این در حالی است که تنها 45 شرکت از 330 شرکت عضو بورس تهران را در پرتفوی خود داریم ، بنابراین باید به این نکته توجه کرد که صندوق شاخصی یک وضعیت خاصی دارد و باید با شاخص مبتنی بر خودش سنجیده شود. مثلا اگر سازمان بورس شاخص 50 شرکت بزرگ را منتشر کند آن وقت می توان مدیریت این صندوق را نقد کرد و یا اگر در عملکرد صندوق ها ریسک را هم دخیل کرد باز می تواند ملاک بهتری از صرفا بازدهی باشد؛ لذا انتشار شاخص مناسب و عملکرد مبتنی بر ریسک صندوق ها می تواند راه را برای ورود سایر صندوق های شاخصی هموار نماید. چرا که سرمایه گذاران آن وقت استقبال بهتری از صندوق شاخصی خواهند داشت.

وی ادامه داد: به عنوان مثال صندوق های شاخصی بر مبنای S&P500 تمامی 500 شرکت عضو شاخص مذکور را در پرتفوی خود نگه می دارند در حالیکه با توجه به وضعیت بورس ما تمامی 330 شرکت عضو بورس تهران قابل انتخاب شدن در پرتفوی نیست. مسائلی مثل نقد شوندگی، بسته شدن طولانی مدت نمادها، نحوه محاسبه شاخص بورس، ارزش دارایی صندوق شاخصی باعث شدند که ما در این صندوق تقریبا شرکت هایی را در پرتفوی داشته باشیم که تقریبا حدود 85 درصد ارزش کل بورس تهران را دارا هستند.

وی خاطر نشان کرد: یعنی ما عملا از 15درصد تاثیرگذار در بورس تهران چشم پوشی کردیم و افزون بر این از حدود 40 صنعت بورس تهران تنها از 15 صنعت شرکت های دارای نقد شوندگی و دارای ارزش بازاری بالاتر را انتخاب کردیم.

بنا به گفته طیبی، صندوق شاخصی از ابتدای سال 92 تقریبا 108 درصد بازدهی کسب کرده که در همین مدت بازدهی شاخص کل حدود 120 درصد بوده است. این در حالی است که سایر صندوق های سهمی توانایی حضور در بازار فرابورس را دارند و همچنین می توانند هر سهمی از بورس تهران را در پرتفوی خود داشته باشند در حالی که صندوق شاخصی طبق دستورالعمل مصوب سازمان بورس در مورد نحوه انتخاب و بازبینی صندوق شاخصی نمی تواند هر شرکتی را در پرتفوی خود بگنجاند.

وی در ادامه اظهاراتش عدم تاثیرگذاری تنزیل سود نقدی شرکت ها در شاخص کل را یکی از دلایل عقب ماندگی صندوق شاخصی نسبت به شاخص عنوان کرد و افزود: فصل مجامع روزهای خوبی برای صندوق ها نیست،چرا که با وجود تنزیل سود نقدی در صندوق ها، در شاخص کل این سود تاثیر خود را در روز بازگشایی می گذارد؛ تنزیل سود سهام حاضر در پرتفوی صندوق شاخصی حدود 2% سالیانه از بازدهی صندوق می کاهد.

طیبی ادامه داد: رشد همه جانبه و اکثریت شرکت ها در بورس تهران در اکثر مواقع در سال جاری باعث شده است تا شرکت ها و صنایعی که در صندوق شاخصی نیستند در روند شاخص تاثیر گذار باشند که در این راستا یک برآورد ساده نشان می دهد که بیش از 12درصد از رشد شاخص در سال جاری متکی به شرکت هایی بوده که در صندوق شاخصی نبوده اند.

مدیر سرمایه گذاری صندوق شاخصی کارآفرین ، بازگشایی برخی نمادها و تاثیر یک باره در شاخص را علت دیگر این موضوع دانست و افزود: به طور مثال بازگشایی شرکت کشتیرانی در یک روز حدود 2درصد بین صندوق شاخصی و شاخص کل اختلاف ایجاد کرده و در این در حالی است که سهم کشتیرانی به دلیل ارزش بازاری کم و نقدشوندگی بسیار پایین خود قبل از بازگشایی در پرتفوی صندوق شاخصی وجود نداشت.

طیبی در ادامه سخنانش به بررسی وضعیت بازدهی صندوق شاخصی در بین شاخص های بورس تهران اشاره کرد و گفت:بر اساس جدول زیر بازدهی این صندوق نشان می دهد که از بازدهی شاخص 30 شرکت بزرگ بیشتر بوده و شاید با محاسبه شاخص 50 شرکت بزرگ به جای 50 شرکت فعال تر بتواند عملکرد این صندوق را بیشتر مقایسه کرد.

اما در مجموع عملکرد صندوق شاخصی کارآفرین بسیار موفقیت آمیزی بوده، به طوری که تنها با 45 شرکت بزرگ بورس تهران و آن هم با یک مدیریت غیر فعال، توانسته این عملکرد را به ثبت برساند و در مقایسه بازدهی های 3 ماهه، 6 ماهه و یک ساله ما در بین صندوق های سهمی عملکردی مطلوب را شاهد باشد.

بنا به عقیده طیبی، تنها بازدهی ملاک مناسبی برای تشخیص عملکرد نیست و باید شاخص های ریسک صندوق ها را محاسبه کرد،به طوری که همبستگی صندوق شاخصی کارآفرین با شاخص بورس 99 درصد و بتای پرتفوی این صندوق نیز حدود 1.01 است و در نتیجه در صورت ترکیب بازدهی و ریسک مطمئن، وضعیت عملکردی به مراتب مناسب تر را نسبت به خیلی از صندوق های سهمی خواهد داشت.

طیبی در ادامه به سخنانش ارزش واحد های صندوق را در حال حاضر حدود 292 هزار تومان عنوان کرد و گفت: البته با مجوز سازمان بورس مجمع این صندوق جهت بررسی برخی از تغییرات از جمله کاهش حداقل واحدهای سرمایه گذاری از 10 واحد به یک واحد و همچنین جریمه ابطال تنها یک درصد ،آن هم برای سرمایه گذارانی که زودتر از 10 روز از تاریخ صدور اقدام به ابطال کنند،برگزار می شود.

و اما توصیه شما....

طیبی در ادامه سخنانش به سرمایه گذاران و فعالان بازار سرمایه توصیه کرد:

•       در بسیاری از بورس های مورد مطالعه در دنیا مبنای عملکرد بازار بورس شاخص قیمت بر مبنای شناور آزاد است و نه شاخص بازده نقدی و قیمت. لذا توصیه می شود در کنار شاخص بازده نقدی و قیمت، شاخص قیمت نیز منتشر شود. در بورسی که مبنای محاسبه آن ارزش بازاری شرکت ها می باشد و نه ملاک شناور آزادی و نقد شوندگی . این باعث ایجاد تناقض بین بینش مدیران پرتفو و شاخص بورس می شود.

•       شرکت های با ماهیت سرمایه گذاری در بورس در هیچ کدام از شاخص بورس های مورد مطالعه تاثیرگذار نیستند و در محاسبه شاخص مبنا دخالت داده نمی شوند و این نوع شرکت ها نیز طبق دستورالعمل بازبینی و انتخاب سهام صندوق شاخصی مصوب سازمان بورس ، قابلیت انتخاب در پرتفوی صندوق شاخصی را ندارند. لذا این امر باعث می شود که با وجود تاثیر 2.5 درصدی این شرکت ها بر شاخص کل، اختلاف بازدهی صندوق شاخصی و شاخص کل بیشتر شود. لذا توصیه می شود تاثیر چندباره این نوع شرکت ها در شاخص کل حذف شود و محاسبه شاخص کل بدون شرکت های سرمایه گذاری باشد.

•       با توجه به بازدهی کسب شده در صندوق شاخصی و همبستگی آن با شاخص کل و همچنین دلایل اختلاف صندوق شاخصی از شاخص کل، شاید محاسبه TEPIX 50 مطابق دستورالعمل نحوه انتخاب پرتفوی صندوق شاخصی کارآفرین مصوب سازمان بورس بتواند ملاک مناسبتری نسبت به سایر شاخص های فعلی باشد. در حال حاضر 50 شرکت بیش از 85درصد ارزش کل بورس تهران را در اختیار دارند. 

•       طراحی نرم افزارهای مناسب طبق یک الگوریتم جهت همسان نمودن آنی وزن شرکت ها در صندوق شاخصی با شاخص کل

•       متاسفانه با وجود این که نظر سنجی ها نشان می دهد بیش از 80درصد سرمایه گذاران نمی توانند بازدهی بالاتری از شاخص داشته باشند، ولی هنوز این ذهنیت در بین سرمایه گذاران وجود دارد که خودشان بهتر می توانند پولشان را مدیریت کنند. شاید آموزش پرسنل کارگزاری ها و همسو نمودن منافع کارگزاران با صندوق های سرمایه گذاری بتواند به این امر کمک نماید. چرا که سرمایه گذاران اولین بار معمولا به شرکت های کارگزاری مراجعه می کنند و این کارگزاران هستند که باید مشاوره خوبی را به سرمایه گذاران بدهند.

 

 

 

 

جدول بر اساس بازدهی ماهانه مرتب شده است

نام صندوق سرمایه گذاری	عمر صندوق (روز تقویمی)	درصد بازدهی					ارزش خالص هر واحد سرمایه گذاری (NAV)(ریال)	خالص ارزش دارایی های صندوق(م ر)
		ماه اخیر	سه ماه اخیر	شش ماه اخیر	سال اخیر	از آغاز فعالیت
بورس بیمه	1662	27.3	41.6	70.6	90.3	36.5	4,128,642	26,056
تدبیرگران فردا	1099	24.9	64.6	96.7	154.3	66	4,616,175	67,244
رضوی	1528	23.7	30.2	59.6	91.8	34.1	3,416,420	18,667
بانک مسکن	1367	23.5	41.8	80.3	129.3	62.7	6,186,862	35,779
ایساتیس	1385	22	45.5	81.4	100.6	45.5	4,152,363	22,356
سینا	1037	20.7	46.4	106.9	228.8	101.4	7,312,754	465,289
دماسنج	52	20.3	—	—	—	24	1,282,764	128,276
کارگزاری بانک تجارت	1940	20.2	46.8	54.1	112.2	44.4	7,046,571	53,857
توسعه فردا	906	20	35.6	56	70.1	35.1	2,110,781	11,115
نوین	1357	19.8	45.2	92	157.1	59	5,611,550	25,482
توسعه صادرات	934	19	52.1	105.4	219.9	85.1	4,835,626	144,914
امین آوید	90	17.6	53.3	—	—	53.3	1,533,418	67,417
پیشتاز	2034	17.3	41.1	66.9	105.8	56.3	12,040,500	107,329
پیشرو	958	17.2	40.5	65.4	108.2	53.7	3,092,595	280,582
صنعت و معدن	1617	17.2	37.4	71.8	104.4	46.6	5,442,212	32,082
کارگزاری بانک ملت	758	17.2	32.5	44.8	73	43.7	2,121,809	12,364
ممتاز	1386	17	40.4	65.3	110.4	59.9	5,950,594	295,655
پویا	2080	16.8	48.4	86.9	177.7	58.1	13,614,377	124,844
امید توسعه	282	16.4	37.2	59.8	—	82	1,819,651	190,075
کارگزاری بانک صادرات ایران	2074	16	34.8	66.6	122.3	42.5	7,496,536	113,902
فارابی	1472	15.6	40.6	106.2	203	75.1	9,585,426	363,125
کارگزاری بانک ملی ایران	2033	15.6	47.3	79.1	160.2	68.1	18,054,009	221,667
پیشگام	1598	15.2	32.4	75.5	133.9	39.9	4,352,928	53,532
نقش جهان	1148	14.8	38.5	73.9	112.3	51	3,652,491	26,685
خوارزمی	841	14.6	39.9	80	149.1	61.2	3,005,721	53,838
البرز	219	14.4	40.4	77.9	—	78.1	1,781,423	31,300
تدبیرگران آگاه	975	14.4	41.6	79.6	149.9	46.2	2,757,113	18,842
آگاه	1944	14.3	38.1	93.5	211.9	75.2	19,842,514	701,234
نیکان پارس	301	14.3	29.8	69.5	—	120.8	2,208,259	17,735
کارگزاری پارسیان	961	14	14.3	15.6	18.8	8.5	1,240,845	40,715
یکم سهام گستران شرق	152	13.7	36.8	—	—	32.2	1,321,868	16,365
امین کارآفرین	1479	13.6	42.4	67.5	99.3	48	4,890,142	25,365
عقیق	1011	13.5	40.8	92.1	197.7	82.2	5,270,713	524,520
خبرگان	2048	13.3	41.5	80.1	135.8	40.5	6,753,120	48,987
مشترک آسمان یکم	467	13.2	40.4	86.1	191.6	191.4	3,917,007	194,287
صبا	1359	12.5	42.4	68.5	122.6	37.7	3,294,177	17,980
بانک کشاورزی	1246	12.3	40.1	53.4	81.9	43.8	3,453,750	21,638
شاخصی کارآفرین	996	12.2	39.4	75	133.8	47.3	2,878,238	104,020
بانک دی	904	12	34.3	77	116.5	46.4	2,571,586	242,483
حافظ	2080	11.9	43.8	79.9	156.6	42.2	7,410,687	104,165
سپهر اول صادرات	945	11.9	29.8	45.7	62.8	35.4	2,189,556	313,413
سبحـان	188	11.3	39.8	56.7	—	56.7	1,566,942	21,425
کاریزما	427	11.3	39.5	90.8	191.6	184.5	3,397,756	169,477
یکم دانا	510	10.6	33.6	57.8	134.5	146.7	3,531,971	75,941
یکم سامان	896	10.6	32.7	61.1	115.7	50.3	2,720,621	113,314
بانک اقتصاد نوین	1807	10.5	35.7	75.8	119.1	41.6	5,604,476	64,026
راهنما	1070	10.5	31.5	67.6	111	53.2	3,494,344	17,797
كارگزاری کاسپین مهر ایرانیان	1956	10.5	29.4	46.8	65.8	23.8	3,135,196	13,039
بورسیران	1599	10.4	35.9	73.4	198	86.9	15,486,363	1,530,533
گنجینه بهمن	1324	10.4	31.4	66.6	92.7	53.5	4,729,717	43,083
بیمه دی	1241	10.2	33.7	48.8	87.2	44.8	3,523,438	16,493
تدبیرگر سرمایه	1002	9.5	28	62.6	81	31	2,097,479	21,153
فیروزه	1206	8.7	22.9	64.4	87.5	47.8	3,634,059	40,585
توسعه ملی	57	8.4	—	—	—	8.3	1,082,908	149,558
امید ایرانیان	1226	7.7	24.6	44.2	69.5	37.1	2,883,812	21,184
بانک توسعه تعاون	573	7.4	26	55.9	201.7	125.4	3,580,547	96,156
توسعه بازار سرمایه	297	5.8	21.7	26.6	—	35.7	1,357,464	407,239
رفاه	1246	5.5	22.9	52.7	198.3	56.9	4,654,574	214,106
کارآفرینان برتر	954	3.1	15.9	55.3	87.6	15.1	1,443,830	21,318
مهر شریعه	945	0.1	25.9	40.8	70.4	33.8	2,125,945	12,211
نواندیشان	1310	-1.2	8.5	19.6	40.9	24.7	2,207,916	11,170