هر روز که می گذرد ترامپ برگی جدید رو می کند و تازه ترین اقدام او که به واکنش بسیار منفی بورس آمریکا منجر شده اعمال فشار بر بانک مرکزی برای کاستن از نرخ های بهره است. سرمایه گذاران وحشت زده هستند و وضعیت بازارها خوب نیست. ترامپ حالا که می بیند سیاست های تجاری اش موفق نبوده تلاش می کند فردی را مقصر جلوه دهد و انتخاب او آقای جروم پاول رییس بانک مرکزی است. در مطلب حاضر به سه دوره تحولات بازارها در نه ماه اخیر و تحولاتی که ممکن است رخ دهد اشاره شده است.
بورس24 : وضعیت بازارها در حال بدتر شدن است و امروز شاهد افول شاخص های مالی در بورس های بزرگ جهان بویژه بورس آمریکا بوده ایم. امروز در ساعات نخست فعالیت بازارها قیمت نفت هم کاهش یافت و به دلیل تشدید تنش های تجاری و غیرتجاری شاهد رکوردشکنی مجدد قیمت طلا هستیم. قیمت آتی هر اونس فلز زرد به بالاتر از 3430 دلار رسیده و همزمان، شاخص دلار کاهش یافته است. امروز شاخص های مالی در بورس آمریکا به شدت کاهش یافته اند و بر بدبینی سرمایه گذاران درباره آینده افزوده شده است. برای درک بهتر وضعیت کنونی بازارها بهتر است نگاهی کنیم به تحولات 9 ماه اخیر یعنی از اواسط سال گذشته تاکنون.
بیستم ژانویه یعنی سه ماه پیش ترامپ وارد کاخ سفید شد و از همان روز نخست، صدور فرمان های اجرایی را شروع کرد. این فرمان ها عموما به روابط تجاری آمریکا با دیگر کشورها مربوط بوده و طی این سه ماه وضعیت اکثر بازارها بدتر شده است.
تحولات در بازارها از اواسط سال پیش تاکنون را می توان به سه دوره یعنی دوره سرخوشی، دوره بیداری و دوره وحشت تقسیم کرد. در ادامه توضیحاتی درباره این دوره ها ارائه می کنیم.
دوره سرخوشی
نیمه دوم سال گذشته میلادی دوران تبلیغات انتخابات ریاست جمهوری آمریکا و انتشار وعده های ترامپ بود و وقتی مشخص شد او در انتخابات پیروز می شود شاخص های مالی رشد کردند. در واقع از اواسط سال پیش به دلیل شروع کاهش نرخ های بهره در آمریکا و پیش بینی پیروزی ترامپ، رشد شاخص های مالی شروع شد و تا کمی مانده به آغاز سال جاری این رشد ادامه پیدا کرد.
پنجم ماه نوامبر یعنی حدود شش ماه قبل، ترامپ در انتخابات ریاست جمهوری پیروز شد و برنامه ریزی برای دوره ریاست جمهوری را آغاز کرد. در آن دوره همه تصور می کردند ترامپ اقداماتی برای تقویت اقتصاد، کاهش مالیات ها، ارتقاء رفاه خانوارها و جبران کاستی های دوره بایدن انجام خواهد داد بنابراین طبیعی بود که جو بازارها مثبت باشد و شاخص ها رشد کند. در واقع نیمه دوم سال گذشته، کاهش نرخ های بهره و امیدواری به رونق شدید اقتصاد سبب عملکرد مثبت بورس آمریکا و برخی بورس های دیگر شد.
دوره بیداری
سه ماهه نخست سال جاری میلادی یعنی تا سه هفته پیش، به تدریج سرمایه گذاران با واقعیت های حضور ترامپ در کاخ سفید آشنا شدند و تصورات مثبت از میان رفت. ترامپ به بهانه وجود کسری تجاری، اعمال تعرفه بر کالاهای صادراتی کشورها به آمریکا را شروع کرد و شرکای تجاری بزرگ آمریکا یعنی کانادا، مکزیک، چین و اروپا را هدف قرار داد. البته او بر کالاهای وارداتی همه کشورها به آمریکا تعرفه اعمال کرد اما چند روز بعد، تعرفه ها را برای سه ماه به حالت تعلیق درآورد.
همه می دانند که تنش های تجاری زیان های بزرگ به اقتصاد کشورها وارد می کند. ترامپ پیوسته ادعا می کند سیاست اعمال فشار تعرفه ای بر کشورهای دیگر موفق خواهد شد و میزان بالا سود نصیب آمریکا می شود. اما سرمایه گذاران، شرکت ها و مصرف کنندگان به این ادعاها باور ندارند و به همین دلیل در نظرسنجی های اخیر مشخص شده میزان رضایت از ترامپ به سرعت در حال کاهش است و ریسک رکود افزایش یافته است. یک نکته مهم این است که ترامپ نمی تواند برای همیشه وعده دهد. نشانه هایی از ضعف در اقتصاد آمریکا نمایان شده و این تازه ابتدای ماجراست. در آینده اثرات منفی تعرفه ها و تنش های تجاری بیشتر نمایان خواهد شد و وضعیت بسیار بدتر می شود.
دوره وحشت
روزهای اخیر وضعیت بازارها بدتر شده و میزان کاهش شاخص های بورس چشمگیر بوده زیرا از یک سو سرنوشت تنش های تجاری مشخص نیست و بر شدت تنش ها بین آمریکا و چین افزوده شده و از سوی دیگر ترامپ آشکارا رییس بانک مرکزی را هدف حملات خود قرار داده و از او خواسته فورا نرخ های بهره را پایین آورد. در واقع ترامپ حالا که می بیند سیاست اعمال تعرفه موفق نبوده و اقتصاد دچار ضعف شده تلاش می کند یک مقصر پیدا کند و او رییس بانک مرکزی را انتخاب کرده است.
ترکیب این عوامل یعنی تشدید تنش های تجاری، فشار ترامپ بر بانک مرکزی برای اقدامی که این نهاد به صلاح نمی داند و انتشار گزارش های منفی از شاخص های اقتصادی سبب وحشت سرمایه گذاران شده است. اقتصاددان ها درباره تبعات این وضعیت هشدار داده اند و ریسک رکود در اقتصاد افزایش یافته است. چین که رقیب اصلی آمریکا در حوزه های مختلف است در حال انجام اقدامات فراگیر در واکنش به تعرفه های ترامپ است و قصد ندارد در برابر فشارهای آمریکا تسلیم شود. اروپایی ها نیز تسلیم آمریکا نمی شوند و شرایط در حال بدتر شدن است. ممکن است کنترل اوضاع از دست دولت آمریکا و بانک مرکزی این کشور خارج شود. این یک سناریوی منفی است و تحقق آن بعید نیست. سرمایه گذاران ترجیح داده اند صبر کنند و ریسک نپذیرند.
عملکرد بازار نفت
در سال جاری میلادی تاکنون یعنی حدود چهار ماه اخیر عملکرد بازار نفت منفی است یعنی ابتدای سال جاری قیمت هر بشکه نفت برنت و نفت آمریکا به ترتیب در سطح 75 دلار و 72 دلار قرار داشت و حالا این ارقام به ترتیب 66 دلار و 63 دلار است. ضعف بازار نفت حاصل تنش های تجاری و رشد عرضه است. بازار نفت حتی قبل از شروع تنش های تجاری بین آمریکا و دیگر کشورها چندان پررونق نبود اما تنش ها سبب کاهش شدید قیمت ها و منفی شدن دیدگاه ها درباره آینده بازار شده است. وضعیت بازار نفت سال جاری منفی است زیرا نرخ رشد اقتصادهای بزرگ سال جاری پایین تر از سال قبل است و عرضه چه از سوی اوپک پلاس و چه کشورهایی نظیر آمریکا و کانادا در حال افزایش است.
نظرات :
شما می توانید اولین نفری باشید که برای این مطلب نظر می دهید.