یک سناریوی نگران کننده درباره آینده

بورس24 : امروز در بورس های بزرگ آسیا و اروپا و در بورس آمریکا تابلوها عموما سبز بوده اند. در بازار نفت قیمت ها حدود 3 درصد کاهش یافته و نوسان قیمت ها در بازار فلزات پایه و بازار فلزات گرانبها محدود است. البته قیمت مس رشد بیش از 200 دلاری داشته و در مرز 9600 دلار در هر تن قرار گرفته است. ارزش دلار در برابر یورو و پوند امروز کاهش یافته است. خبرهایی که از اعمال تعرفه از سوی آمریکا بر کالاهای صادراتی کانادا، مکزیک و چین منتشر شده سبب نگرانی عمیق تر سرمایه گذاران شده است.

این هفته وضعیت بخش تولید کارخانه ای و خدمات اقتصادهای بزرگ در ماه قبل مشخص شد. در گزارش ها آمده بود در چین و آمریکا شاخص فعالیت های کارخانه ای کمی بالاتر از 50 است و این یعنی فعالیت ها در حال رشد است اما در منطقه یورو شاخص ها زیر 50 است. از سوی دیگر داده های تورم در آمریکا از شروع رشد فشارهای تورمی حکایت دارند و این یک سیگنال بسیار نگران کننده است زیرا درحالیکه نرخ های بهره بالاست تورم در حال رشد است و بانک مرکزی فعلا کاری جز حفظ نرخ های بهره در سطوح کنونی نمی تواند انجام دهد. شاید اقتصاد دچار رکود تورمی شود.

موضوع تعرفه ها موضوع روز اقتصاد جهان است و اثرات آن را بر بازارهای مختلف مشاهده می کنیم. ترامپ برای عمل به وعده های دوران تبلیغات انتخابات ریاست جمهوری اقداماتی را شروع کرده و سبب بی ثباتی در بازارها شده است. درباره وضعیت کنونی پرسش های مختلف مطرح است و یکی از مهم ترین پرسش ها این است که چرا ترامپ در مسیر اعمال تعرفه حرکت می کند.

برخی تحلیلگران خوشبین معتقدند تعرفه ها صرفا ابزار دست ترامپ برای وادار کردن شرکای تجاری آمریکا به انجام خواست او و تامین منافع آمریکاست در نتیجه هنگامیکه شرکای تجاری به درخواست ترامپ عمل کنند یا توافقی حاصل شود تعرفه ها لغو خواهد شد و نباید وحشت زده بود.

اما به نظر می رسد این تحلیلگران برخی واقعیت ها را نادیده گرفته اند. یک واقعیت بسیار مهم میزان بالای کسری بودجه آمریکاست. در واقع آمریکا به شدت به پول نقد نیاز دارد و باید بدهی ها کاهش یابد. در حال حاضر کسری بودجه آمریکا بالاترین میزان در چند دهه اخیر است. از سوی دیگر در چند دهه آینده میزان بدهی ها به دو برابر تولید ناخالص داخلی کشور افزایش خواهد یافت و این درحالیستکه ترامپ وعده داده مالیات ها را کم می کند. این یعنی ترامپ قصد دارد یک منبع بزرگ درآمد دولت را تضعیف کند.

کارشناسان می گویند تعرفه ها نه تنها عاملی برای اعمال فشار بر شرکای تجاری آمریکاست بلکه ترامپ از آنها برای کسب درآمد استفاده می کند. در واقع افزایش تعرفه ها به ترامپ اجازه می دهد مالیات ها را کم کند. بدین ترتیب تعرفه ها باقی خواهند ماند. ترامپ گفته است: "بجای گرفتن مالیات از شهروندان آمریکایی برای ثروتمند کردن خارجی ها از آنها تعرفه می گیریم تا شهروندان آمریکایی ثروتمند شوند. تعرفه ها باعث می شود میزان بالا پول وارد خزانه شود."

تعرفه ها بخشی مهم از برنامه کاهش مالیات هاست. بسیاری از تحلیلگران می گویند تعرفه ها باقی می مانند و هم موارد اعمال تعرفه و هم میزان تعرفه ها افزایش خواهد یافت. کسری بودجه آمریکا به 6.2 درصد تولید ناخالص داخلی رسیده و این رقم در سال های آینده در همنی محدوده خواهد بود البته کاهش مالیات ها سبب رشد این کسری می شود. بدهی ها هم رشد می کند.

نتایج

حال اگر این سناریو تحقق یابد یعنی ترامپ به علل مختلف تعرفه ها را گسترده تر و بیشتر کند چه رویدادهایی رخ خواهند داد؟

مسلما اکثر رویدادها مثبت نخواهند بود. بانک های مرکزی، دولت ها، سرمایه گذاران در بورس ها، بازار مواد خام و بازار ارزهای معتبر، مصرف کنندگان و شرکت ها همگی بر برنامه های ترامپ تمرکز کرده اند. بازارها نسبت به این اقدامات حساس هستند و شاهد نوسان های بزرگ هستیم. یک نتیجه قطعی تعرفه ها، کاهش رشد اقتصاد جهان است. از پیش نرخ رشد پایین تر از سال گذشته پیش بینی شده و حالا باید اقدامات ترامپ را هم به چالش های پیشین اضافه کرد. سال جاری میلادی تاکنون عملکرد بورس آمریکا منفی است. عملکرد بازار نفت هم منفی است و شاخص دلار هم کاهش یافته است. در بازار طلا قیمت ها به شدت رشد کرده اما این رشد حاصل نگرانی درباره آینده است.

ضعف اقتصاد جهان سبب افت قیمت مواد خام و کاهش ریسک پذیری سرمایه گذاران خواهد شد. این یعنی عملکرد بورس ها منفی خواهد بود. سال جاری همه دست روی دست خواهند گذاشت و مبادلات تجاری و فعالیت های اقتصادی کاهش می یابد. انتظار کشیدن یک واکنش طبیعی در دوران های مبهم است. این دوران مبهم احتمالا طولانی خواهد بود. سرمایه گذاران باید برای هر رویدادی آماده شوند.