نگاه یورومانیتور به اقتصاد جهان در سال جاری

بورس24 : در دو سال اخیر اقتصاد جهان تاب آوری بالایی در برابر ریسک ها و چالش های مختلف و نیز نرخ های بالای بهره داشته اما به نظر می رسد شرایط در حال تغییر است. در دو سال اخیر بانک های مرکزی در دو سوی اقیانوس اطلس برای مهار تورم نرخ های بهره را ابتدا بسیار بالا بردند و سپس به دلیل مهار شدن تورم، سیاست های پولی آنها معکوس شد یعنی در ماه های پایانی سال گذشته بانک مرکزی آمریکا سه بار و بانک مرکزی اروپا بارها نرخ های بهره را پایین آوردند. در آمریکا وضعیت شاخص های اقتصاد بهتر از اروپاست.

حالا به دلیل حضور مجدد ترامپ در کاخ سفید نگرانی درباره آینده بسیار بیشتر شده و عده زیادی از تحلیلگران از جمله برخی اقتصاددان های مشهور و برنده جایزه نوبل اقتصاد نسبت به رخ دادن رکود یا فروپاشی اقتصاد آمریکا و وارد شدن لطماتی به اقتصاد جهان هشدار داده اند. تحولاتی که ترامپ در آمریکا و جهان ایجاد می کند اثرات فراگیر و عمیق دارد و آنچه در چند هفته اخیر مشاهده شده تازه ابتدای داستان است.

رشد بالاتر از انتظار. در دو سال گذشته با آنکه درباره تورم و تنش های ژئوپلیتیک نگرانی وجود داشت نرخ رشد اقتصا جهان بالاتر از انتظار بود و به 2.8 درصد رسید. این رشد عموما حاصل تقاضای بالا در اقتصاد آمریکا و رشد بالای اقتصادی در برخی اقتصادهای نوظهور بود. البته باید به این واقعیت توجه داشت که همه کشورها وضعیت خوبی نداشتند. بسیاری از اقتصادهای کم درآمد هنوز از اثرات دوران همه گیری کرونا رنج می برند. سال جاری میلادی و سال آینده نرخ رشد اقتصاد جهان همچنان پایین تر از دوره قبل از همه گیری کرونا خواهد بود. به تدریج نرخ تورم در اقتصادهای مختلف کاهش می یابد اما ریسک ها باقی هستند و نیز ریسک های جدید ایجاد شده اند: تنش های تجاری، حوادث آب و هوایی و تنش های ژئوپلیتیک برخی از مهم ترین ریسک ها هستند.

بحران بدهی، یک نگرانی رو به رشد است. دولت ها به بدهی به اندازه ای که باید توجه نمی کنند و رشد بدهی ها در تمامی اقتصادها عاملی زیانبار است و هرچه می گذرد بر شدت این زیان افزوده خواهد شد. در اقتصادهای نوظهور و در حال توسعه بدهی یک مشکل فوری و بزرگ است. تحولات در بازار ارزهای معتبر و رشد ارزش دلار به شدت به این اقتصادها لطمه وارد می کند. در حال حاضر تعدادی از دولت ها بخشی بزرگ از درآمدهای خود را صرف پرداخت بدهی های شان می کنند و این یعنی منابع کمتری برای ارتقاء رفاه باقی می ماند.

وضعیت بازارها خوب نیست

در هفته های اخیر برخی بازارها از جمله بورس های بزرگ، بازار روی و نیکل عملکرد مثبت نداشته اند البته برخی بازارها از جمله بازار طلا به سرعت رشد کرده اند. سوال مهم برای سرمایه گذاران این است که افق اقتصاد جهان و بازارها به چه شکل خواهد بود. واقعیت این است که در محیط کنونی، پاسخ دادن به این سوال و حتی اظهارنظر درباره آینده، کار بسیار دشواری است.

یورومانیتور درباره وضعیت اقتصاد جهان گزارشی منتشر کرده که در ادامه به بخش هایی از آن اشاره می شود.

پیش بینی می شود در منطقه یورو رشد تولید ناخالص داخلی سال جاری میلادی به 1.2 درصد افزایش یابد. بهبود وضعیت در این منطقه شکننده خواهد بود. ضعف اقتصاد آلمان به اقتصاد منطقه یورو لطمه وارد می کند. یک عامل مهم نگرانی برای اقتصادهای این منطقه و جهان، سیاست های حمایت گرایانه ترامپ است. نکته دیگر این است که عدم قطعیت سیاسی در آلمان و فرانسه سبب کاهش سرمایه گذاری می شود و جو بازارها را منفی می کند.

سال جاری اقتصاد انگلستان وضعیت بهتری خواهد داشت زیرا دستمزدها رشد بالاتری دارد، سرمایه گذاری بیشتر می شود و دولت بودجه بیشتری برای هزینه ها اختصاص داده است.

سال جاری اقتصاد ژاپن رشد بالاتری خواهد داشت البته ممکن است بانک مرکزی این کشور نرخ های بهره را بالاتر ببرد.

در اقتصادهای در حال توسعه و نوظهور وضعیت عموما خوب است. در هند، فیلیپین و ویتنام نرخ رشد بالاتر از دیگر اقتصادها خواهد بود. در این اقتصادها نیز، رشد سرمایه گذاری، افزایش هزینه عمومی و رشد مصرف داخلی عامل رونق هستند.

در چین امسال نرخ رشد 4.5 درصد پیش بینی شده که 0.5 درصد کمتر از سال قبل است. تداوم بحران در بخش مسکن، ضعف مصرف داخلی و تنش های تجاری سبب محدود شدن رشد اقتصاد می شود. بعید نیست بانک مرکزی چین نرخ های بهره را پایین آورد و دولت اقداماتی برای حمایت از اقتصاد انجام دهد. ماه آینده رهبران چین نرخ هدف برای رشد اقتصاد در سال جاری را تعیین می کنند و انتظار می رود رقم 5 درصد برای نرخ رشد تعیین شود.

انتظار می رود سال جاری نیز نرخ تورم در جهان کاهش یابد و به 4.1 درصد برسد. البته به دلیل تنش های تجاری و برخی ریسک های دیگر نمی توان مطمئن بود فشارهای تورمی کاهش می یابد. ابهام ها که حاصل برنامه های ترامپ است بزرگ ترین ریسک برای افق اقتصاد جهان محسوب می شود.

سرمایه گذاران در بازارهای مختلف در هفته های اخیر شاهد نوسان های بزرگ بوده اند و باید برای تداوم این روند و حتی شدت پیدا کردن آن آماده باشند. هنوز مشخص نیست ترامپ برای اجاری برنامه هایش تا کجا پیش خواهد رفت و چه اقداماتی انجام خواهد داد. این ابهام بسیار مضر است. سناریوهای منفی نباید به فراموشی سپرده شود.