تنگه اشباع

 1) پیش‌بینی بازار ...

سایه اصغری - بورس24 : در شرایطی به مصاف معاملات سومین روز کاری هفته می‌رویم که ترمز ریزش سنگین قیمت‌ها در بازار روز گذشته به کمک ابزاری به‌ نام کاهش دامنه نوسان گرفته شد. و البته این تصمیمی بود که پس از وقوع حادثه بامداد روز چهارشنبه و پیش از پنیک شدن بازار می‌بایست اتخاذ میشد؛ نه اینکه مسئولین و مدیران سازمان بعد از 12 درصد افت قیمت تازه یاد برگزاری جلسه و تنگ کردن دامنه نوسان بیفتند ! و البته کماکان می‌بینیم که باگ قضیه برقرار است و تغییری در حجم مبنای نمادهایی که دارنده حجم مبنای یک هستند، ایجاد نشده است !! واقعا نمی‌دانید که باید در این حوزه هم اصلاحاتی صورت گیرد یا خود را کوچه علی‌چپ زده‌اید ؟!؟!

به‌هر جهت بازار پس از دو روز افت جدی و خروج حدود 3 همت نقدینگی توسط سهامداران حقیقی کمی از زیر فشار فروش (نه به‌طور کامل) خارج شد. البته محدود شدن دامنه نوسان به 1+- درصد علاوه بر اثر منفی بر حجم و ارزش معاملات، قدرت مانور در بازار را بشدت کاهش می‌دهد و بحث نقدشوندگی را به چالش می‌کشد اما واقعیت این است که در بازار ما هیجان حرف اول و آخر را می‌زند و در شرایطی که اعتماد و اتحادی به لطف عملکرد زیبای دولت سیزدهم و کم‌کاری‌های نهاد ناظر در بازار نیست و از ابتدای سال آب خوش از گلوی سهامداران پائین نرفته، یا باید بازار تعطیل میشد یا از ابزاری که قبلا امتحانش را پس داده، استفاده می‌گردید که به‌هر طریق سازمان بورس مسیر دوم را با تاخیر 2 روزه و پس از آسیبی که به دارایی سهامداران وارد شد، انتخاب کرد ... !

بدون تعارف معتقدیم طی سالهای اخیر، در اکثر موارد نهاد ناظر به بحران‌هایی که دولت ایجاد کرده و یا در مقاطعی که اتفاق خارجی و یا ریسک سیاسی به بازار تحمیل می‌‎شده، دامن زده است. انصافا همه می‌دانستند که ترور "اسماعیل هنیه" و حمله به خاک ایران بازار را در مسیر پنیک قرار می‌دهد. اما متولیان بازار یا چنین درکی نداشتند و یا قدرت تصمیم‌گیری نداشتند ! در یکسال گذشته این چندمین باری است که بازار سهام با شرایط اشباع فروش مواجه می‌شود و البته از نظر سرعت و شتاب، ریزش اخیر که آغاز آن از پس‌فردای انتخاب پزشکیان به عنوان رئیس‌جمهور کلید خورد، یکی از سریع‌ترین و تلخ‌ترین ریزش‌های تاریخ بورس ایران بوده و این در شرایطی است که بازار امید زیادی به‌اتفاقات مثبت پس از انتخابات داشت اما متاسفانه امیدها بواسطه سیراب کردن خریداران در شنبه بعد از انتخابات و رفتار صندوق‌های اهرمی و در ادامه افزایش تنش‌های نظامی نقش بر آب شد. گویی دستی نامرئی در حال ادب کردن و انتقام گرفتن از اهالی بازار بعد از انتخابات است ... !!

متاسفانه این روزها کار به جایی رسیده که فروش‌ و عرضه سهام نه از سر اعتقاد به عدم جذابیت قیمت‌ها و حتی ریسک‌های سیاسی که به دلیل نفرتی است که به بازار و بی‌تفاوتی مدیرانش ایجاد شده. پس از 4 سال رکود که بخش بحرانی آن در یکسال و نیم گذشته اتفاق افتاده، قیمت 90 درصد سهام بین 30 تا 70 درصد پائین‌تر از مرداد 99 است اما شاخص تقریبا همان محدوده است ! از طرف دیگر ارزش بازار (مجموع بورس و فرابورس) به 124 میلیارد دلار رسیده که نسبت به ارزش 417 میلیارد دلار مرداد سال 99 یعنی نقطه اوج بازار، 70 درصد پائین‌تر است و این دقیقا عمق فاجعه و شاخص‌سازی را نشان می‌دهد. بنابراین اینچنین می‌توان گفت که بازار سهام در تمامی این 4 سال در قیاس با سایر دارایی‌ها بازنده بوده و هیچ فروشنده‌ای پشیمان نبوده است !

در مورد کاهش دامنه نوسان باید گفت که این تصمیم قطعا مخالفانی دارد، به‌خصوص که این بار دامنه قیمت‌ها تنگ‌تر هم شده است. این تصمیم در خرداد امسال هم گرفته شد و به نظر فارغ از چالش در نقدشوندگی بازار و ایجاد برخی مشکلات، اما نتیجه بدی نداشت و دست‌کم بازار را از رفتارهای هیجانی دور کرد. بنابراین از آنجا که این سیاست، در گذشته نه‌چندان دور امتحانش را پس داده و از طرف دیگر زنگ خطر برای قرار گرفتن صندوق‌ها به ویژه صندوق‌های اهرمی در مسیر فرایند ابطال به صدا درآمده، اگر چنین رویکردی اتخاذ نمی‌شد، قطعا بحران بازار به شکل دومینواری تشدید می‌گردید. و البته از دید ما، مدیران فعلی باید جسارت و قاطعیت برای تعطیل کردن بازار را داشته باشند تا صدای خرد شدن استخوان سهامداران به گوش سیاستمداران برسد. حداقل ای کاش این دم آخر اندک خدا بیامرزی برای خود بخرند و کمی عاقلانه‌تر رفتار کنند ... !

موضوع دیگر اینکه، زمان در نظر گرفته شده برای اجرای تنگه مذکور تا پایان هفته است و به گفته عشقی، تصمیمات لازم درخصوص تغییر دامنه نوسان برای هفته آینده با توجه به شرایط بازار اتخاذ خواهد شد. از دید ما برگشت سرعتی به شرایط سابق نمی‌تواند نتیجه مناسبی داشته باشد. به نظر بهتر است دامنه نوسان یک درصدی تا پایان هفته بعد پابرجا باشد. یعنی بازار حدود 9 روز کاری چنین فضایی را تجربه کند. اگر نتیجه مثبت بود، در گام بعدی، سمت مثبت قضیه یک درصد دیگر (2+ و 1-) باز شود. یعنی دامنه نوسان شکل نامتقارن بگیرد. این تصمیم عملا این سیگنال را به فعالین بازار و سهامداران می‌فرستد که هیچگونه بازدارندگی در برابر رشد قیمت‌ها نیست. این رویکرد می‌تواند به مدت دو هفته اجرا گردد و بنا به اثرگذاری و مطالعه روی نتیجه کار، به همین شکل، به مرور شاهد بازتر شدن دامنه نوسان باشیم. البته طبیعتا در برخی از گام‌ها که سمت مثبت باز می‌شود (بصورت یکی در میان) بهتر است دامنه منفی هم از تنگی خارج شود تا بازار به یک تعادل کلی برسد. (فراموش نکنیم که مشکل اصلی بازار ترس از جنگ نیست ! بازار بواسطه بلاهایی که طی سالهای اخیر بر سرش نازل شده، صرفا به دنبال بهانه برای ریزش است !)

و موضوع آخر مربوط به فضای پیچیده کشور در برابر تحولات سیاسی است. اینکه سپاه پاسداران در اطلاعیه‌ای اسرائیل را تهدید به پاسخ سخت می‌کند اما زمان و مکان و کیفیت آن را مشخص نمی‌کند، نشان می‌دهد که احتمالا در کوتاه‌مدت پاسخی داده نمی‌شود اما هر آن ممکن است حملاتی چه به شکل مستقیم و یا بصورت نیابتی صورت بگیرد. برخی معتقدند از آنجا که تا به امروز یک قوه عاقله با وجود پاسخ به تهدیدها، کشور را از ریسک جنگ دور نگه داشته، این بار هم با استناد به تجربیات گذشته، اتفاق تلخی رخ نخواهد داد. اما برخی دیگر معتقدند هر بار قرار نیست درگیری‌ها به همین شکل باشد و یک لغزش و یا عملکرد خارج از تصور می‌تواند کشور را در مسیر جنگ و تحولات نظامی رو در رو قرار دهد. بنابراین در چنین شرایطی طبیعی است که دست‌کم سمت تقاضا خیلی جسارت به خرج ندهد و ریسک تحولات احتمالی را به جان نخرد.

به نظر سازمان باید از همین امروز، برنامه‌ریزی مشخصی برای سناریوی دوم داشته باشد. هر چند که سازمان برای سناریوی اول هم برنامه‌ای نداشت ... ! ولی هرچه که هست در حال حاضر این لنگ در هوا بودن و یک شب زدن و شب دیگر نزدن دودش بیش از هر چیز به چشم فعالان بازار و سهامداران می‌رود و البته معتقدیم اعتمادی که این روزها از بازار سرمایه سلب می‌شود از هر چیزی تلخ‌تر است.

اما بحث را کوتاه کنیم و به سراغ بازار برویم. بازاری که با افت 3 – 4 هزار واحدی شاخص آغاز کرد و در آستانه از دست دادن اَبَرکانال 2 میلیون واحد، کمی فرمان را چرخاند و بخشی از این افت را جبران کرد. ارزش معاملات نیز بواسطه کاهش هیجانات منفی از یکسو و از سوی دیگر تنگ شدن دامنه نوسان کاهشی بود و به کمتر از 2 همت رسید و از شدت خروج پول از بازار (120 میلیارد تومان در بازار دیروز) کاسته شد. برای امروز نیز بازاری شبیه به بازار روز گذشته با مقداری تقاضای بهتر اما باز هم کم‌رمق و ضعیف مورد انتظار است.

2) جدول بررسی آخرین وضعیت شاخص‌ها، بازار، نوسانات بازارهای جهانی و منحنی ارزش معاملات :

3) سر تیتر خبرهای سیاسی و اقتصادی – اخبار و شایعات بازار :  

* ژنرال «مایکل کوریلا»، رئیس ستاد فرماندهی مرکزی ایالات متحده آمریکا (سنتکام) برای ایجاد ائتلاف منطقه‌ای و اقدامات لازم علیه حمله احتمالی ایران به اسرائیل، وارد منطقه خاورمیانه شد.

* رئیس‌جمهور با صدور حکمی علی طیب‌نیا را به عنوان مشاور عالی خود منصوب کرد. پزشکیان همچنین، «شهرام دبیری» را به عنوان معاون امور مجلس رئیس‌جمهور منصوب کرد.

* رئیس‌جمهور طی حکمی «سیدحمید پورمحمدی» را به سمت معاون رئیس‌جمهور و رئیس سازمان برنامه و بودجه منصوب کرد. پورمحمدی متولد ۱۳۴۶، دارای دکترای علوم اقتصادی از دانشگاه تهران بوده و معاون امور اقتصادی و هماهنگی برنامه و بودجه و معاون امور تولیدی سازمان برنامه و بودجه، قائم مقام بانک مرکزی، معاون امور بانکی وزارت اقتصاد و معاون برنامه‌ریزی و اداری استان چهارمحال و بختیاری از جمله سوابق او بوده است.

* نادری، عضو هیات رئیسه مجلس گفت‌: مجلس شورای اسلامی جدول زمان‌بندی خود را برای بررسی صلاحیت و برنامه‌های وزرای پیشنهادی دولت مشخص کرده و هر زمان که اسامی وزرای پیشنهادی به مجلس ارائه شود، یک هفته صلاحیت و برنامه‌های آنان در کمیسیون‌ها بررسی خواهد شد و سپس جلسات رأی اعتماد در صحن مجلس برگزار می‌شود. شنیده‌ها حاکی از آن است که رئیس‌جمهور هنوز درباره برخی از اعضای کابینه به جمع‌بندی نرسیده اما امیدواریم سه‌شنبه یا چهارشنبه هفته جاری لیست وزرای پیشنهادی دولت چهاردهم به مجلس ارائه شود.

* صندوق‌های اهرمی از ماه آینده میزان سود سالانه واحدهای عادی را اصلاح کرده و کاهش می‌دهند.

* تپکو بالاخره گزارش افزایش سرمایه را منتشر کرد. این شرکت در نظر دارد سرمایه خود را از سطوح 21,121 میلیارد ریال به 90,188 میلیارد ریال (معادل 324 درصد) از محل مازاد تجدید ارزیابی دارایی‌ها به منظور اصلاح ساختار مالی افزایش دهد.

* ناظران مجلس در شورای عالی بورس مشخص شدند ! انتخاب دو نفر از نمایندگان از کمیسیون اقتصادی به عنوان ناظر در شورای عالی بورس و اوراق بهادار در دستور جلسه علنی مجلس قرار داشت. هادی محمدپور با ۱۸۵ رای و آرا شاوردیان با ۱۸۶ به عنوان ناظر در شورای عالی بورس انتخاب شدند. متاسفانه اعضای جدید هیچ ارتباطی با بورس و اقتصاد ندارند !

4) بررسی صنایع :

* در گروه فولادی، ذوب چراغ اول را روشن کرد و با چرخش خوب از محدوده 1 درصد منفی به صف خرید جدی رسید. ذوب اخیرا حمایت کلیدی 39 تومانی را با قدرت از دست داده است اما در محدوده 35 تومان به حمایت دیگری رسیده است. از آنجا که شتاب ریزش بالا بود، ذوب برای تغییر مسیر نیاز به برگشت به کانال 40 تومانی دارد. 

* در گروه برقی، بترانس شرایط خوبی دارد. او که از سه‌شنبه هفته گذشته با افزایش حجم معاملات گارد صعود گرفته بود، در روزهای چهارشنبه و شنبه زیر فشار عرضه ناشی از وضعیت کلی بازار رفت. بترانس از نظر بنیادی در مسیر تحولات مثبت قرار گرفته و از این رو توصیه می‌شود این سهم را با توجه به گزارش خوب 3 ماهه بیشتر زیر نظر داشته باشید.

* در گروه غذایی، مدتی است که برخی از حقوقی‌ها در حال جمع‌کردن غبشهر از بازارند. شایعاتی مبنی بر واگذاری بلوک 80 درصدی شرکت توسط صافولا بهشهر (سهامدار عرب) به گوش می‌رسد که اگر صحت داشته باشد، تاثیر مثبتی در روند حرکتی سهم خواهد گذاشت. غبشهر از نظر تکنیکی همچون بسیاری از سهام دیگر شرایط مطلوبی ندارد و فعلا نیاز به پس گرفتن حمایت از دست‌‎رفته 190 تومانی دارد.

* در گروه بانکی وبملت به محدوده حمایتی 189 - 190 تومانی واکنش مثبت نشان داد و با تقاضای بهتری همراه شد. همچنین در ونوین که انصافا از نظر بنیادی تحولات خوبی را تجربه کرده، معاملات رونق بیشتری گرفت. ونوین مدتی است که در باند 260 - 310 تومانی در نوسان است. لذا تا مادامی که این دو سطح برقرار است، نگرانی خاصی نیست اما از دست رفتن احتمالی حمایت 260 تومانی، ونوین را بالاجبار و ناخواسته در مسیر افت قیمت قرار می‌دهد.

* در گروه عرضه برق و گاز، دو نماد مبین و بفجر مثبت شدند و در مابقی نمادها خبری از تقاضا نبود. در گزارش‌های اخیر به این نکته اشاره شد که بحث ناترازی برق، ممکن است دولت جدید را در مسیر برخی اصلاحات قرار دهد، از این رو روند معاملات در این گروه را بیشتر باید زیر نظر داشت. به نظر در نیمه دوم سال نوسانات جالبی در این گروه شکل بگیرد.