خسته از افت

1) پیش‌بینی بازار ...

سایه اصغری - بورس24 : در شرایطی به مصاف معاملات آخرین روز کاری هفته می‌رویم که بازار سه‌شنبه به چند دلیل با فضای بهتری آغاز کرد. اول اینکه جمع‌آوری صف فروش در برخی سهام و همچنین رنج دقایق پایانی در صندوق‌های اهرمی را در بازار دوشنبه دیده بود. دوم اینکه از عصر روز دوشنبه نامه‌ای با مضنون کاهش نرخ سود سپرده در فضای مجازی دست به دست می‌شد و لذا این امیدواری ایجاد شد که بانک مرکزی مقداری از مواضع خود عقب نشسته و احتمالا مداخله بازارساز در اوراق خزانه را داشته باشیم. و سوم اینکه بازار پس از یک دوره افت سخت، انرژی خود برای ریزش بیشتر را از دست داده بود. البته که چند گزارش خوب ماهانه و رسیدن چند خبر یا وعده و وعید مثبت هم بی‌تاثیر نبود و لذا بازار دیروز تا حدی به آرامش و تعادل رسید. هر چند که هنوز هم ترس وجود دارد و کماکان بسیاری از معامله‌گران ترجیح می‌دهند برگشت به بازار را به‌روزهای بعد از انتخابات و یا روشن شدن نامزدهای تائید صلاحیت‌شده توسط شورای نگهبان موکول کنند و لذا به همین دلیل می‌بینیم که حجم معاملات تعریف چندانی ندارد و پول جدیدی به دل بازار نمی‌زند.

برخی معتقدند اینکه بازار در از یکساعت پایانی معاملات روز دوشنبه فرمان را کمی چرخانده ناشی از مذاکرات فشرده سازمان با رئیس‌جمهور موقت است. طی روزهای اخیر خبری مبنی بر مذاکره ده‌بندی مشکلات بازار با جناب مخبر دست به دست می‌شد و گفته می‌شد که در صدر این نامه، درخواست برای اصلاح سیاست‌های پولی و ارزی بانک مرکزی و فرمول پالایشی‌ها قرار دارد. در واقع این تلاش‌ها زمانی آغاز شد که سازمان با تاخیر جدی متوجه شد که بازار وارد یک بحران بزرگ شده و حالا در پی رفع این بحران برآمده است. بحرانی که برگرفته از یک بی‌اعتمادی گسترده بین فعالین بازار است. در گذشته، بسیاری از افرادی که در سالهای 98 - 99 وارد بازار شده بودند، بواسطه بی‌اعتمادی به سیاست‌ها مسیر خروج و حرکت به سمت بازارهای موازی را در پیش گرفتند. اما حالا کار به جایی رسیده که حتی افراد استخوان خردکرده و قدیمی بازار هم کلافه شده و طی روزهای اخیر بخشی از نقدینگی خود را خارج کردند.

بارها در این خصوص به سازمان هشدار داده شد اما متاسفانه زمانی این پیگیری و تغییر رویکرد آغاز شد که بازار وارد فاز بحرانی شد و از طرف دیگر دولت مستقر به زودی باید زمین بازی را تحویل فرد دیگر و کابینه جدید بدهد. و لذا شاید یکی از دلایلی که معامله‌گران خیلی حاضر به خرج کردن جسارت و پذیرش ریسک نیستند این است که نمی‌دانند طی یکی دو ماه آینده چه کسانی قرار است برای فضای اقتصادی کشور تصمیم‌گیری و تصمیم‌سازی کنند.

اما اگر بخواهیم جور دیگری به ماجرا نگاه کنیم، می‌توان به این نتیجه رسید که بحرانی که مدت‌هاست فعالان بازار نسبت به آن هشدار می‌دادند، حالا دقیقا به هسته تاثیرگذار دولت رسیده و دامن او را گرفته است. و لذا روز گذشته دیدیم که وزیر اقتصاد پشت تریبون حاضر شد و گفت: با توجه به نارضایتی‌هایی که از بازار سرمایه وجود داشت، در جلسه ستاد اقتصادی پیشنهاداتی برای بهبود چشم‌انداز سوداوری بورس به آقای مخبر اعلام شد ! چه عجیب !

در همین راستا ۴ تصمیم جدید اتخاذ شد که اولین آن، نظارت بیشتر برای کنترل‌های قانونی نرخ سود بانکی بود که قرار شد رییس بانک‌مرکزی در ابلاغیه جدیدی این موضوع را پیگیری کند. نکته دوم، برخی معافیت‌های مالیاتی بود که دولت در بخش دوم لایحه خود به مجلس ارسال کرد و سازمان برنامه موظف شد پذیرش بار مالی مصوبه مجلس را به شورای نگهبان اعلام کند. سوم موضوع مربوط به نارضایتی ابلاغیه نرخ پالایشگاهی بود که دستور داده شد وزارت نفت بررسی و تجدیدنظری در این زمینه داشته باشد. محور چهارم هم مسئله خودروسازی بود که با موافقت وزارت صمت مقرر شد در راستای رسیدن وضعیت دو خودوساز بزرگ کشور به ثبات در بازار سرمایه، تجدید ارزیابی آنها در دستور کار قرار گیرد.

بنابراین این امید می‌رود که در روزهای پایانی دولت فعلی، چنانچه برخی از مشاورین دانشمند دست از تجویزهای نابخردانه خود بردارند، شاهد برگشت از برخی تصمیمات غلط باشیم. انصافا با لیست بلند و بالایی از مشکلات مواجهیم و وقتی با خود فکر می‌کنیم به این نتیجه می‌رسیم که در این فرصت کوتاه، امکان اصلاح تمامی موارد یاد شده نیست. دولت در یکسال گذشته همه پل‌ها را پشت سر خود خراب کرد و ابتدا باید آواربرداری کرده و سپس در مسیر ساخت‌وساز قرار بگیرد. به نظر در این 30 روز حتی اگر همه افراد کابینه هم خبردار و گوش به فرمان رئیس‌جمهور شوند، برگشت به روز اول میسر نباشد اما همانطور که قبلا هم اشاره شد، بهتر است در روزهای پایانی دولت سیزدهم، برخی از تصمیمات اصلاح شده تا دست‌کم در دولت جدید درگیر اصلاحات و بروکراسی اداری برای برگشت به شرایط گذشته نباشیم.

نکته مهم دیگر اینکه، بواسطه آرام شدن فضای سیاسی خارجی و رکود در بازارهای موازی، بخش سیال نقدینگی یعنی «پول»، مدتی است که به دنبال یک بازار مساعد برای حضور و چرخش است و چه بازاری بهتر و جذاب‌تر از بازار سرمایه ! البته این جذابیت صرفا در قیمت‌ سهم‌هاست، نه در سیاستگذاری‌ها ! بنابراین اگر تغییرات و تصمیماتی در دیدگاه دولتها ایجاد شود، هیچ بازاری به اندازه بازار سرمایه پتانسیل جذب و تقویت فضای تولید نقدینگی ندارد. مشروط بر اینکه برخی از افرادی که اخیرا به ایجاد التهاب در فضای بازار دامن زدند، از راس کار خارج شوند ! ضمنا از آنجا که طی روزهای اخیر افت سود اخزا شتاب گرفته، بسیار مهم است که سازمان بورس با صندوق‌های درآمد ثابت که این روزها در کورس تبلیغات پرداخت سود بیش از 30 درصدی برای جذب نقدینگی قرار گرفته‌اند، مخالفت و در برابر آنها ایستادگی کند. نکته بسیار ظریف اینکه، صندوق‌ها به جای سپرده‌گذاری در بانکها می‌توانند اوراق دولتی را خریداری کرده و با این رویکرد، نرخ اوراق خزانه هم اصلاح شود.

و اما موضوع آخر مربوط به انتخابات پیش روست. موضوع مهمی که بازار از هفته گذشته درگیر آن شده و این درگیری تا یک ماه دیگر ادامه خواهد داشت. طی دو روز گذشته بطور مفصل درخصوص انتخابات و حتی برخی سناریوها بحث شد. امروز در مورد یک نکته خاص صحبت خواهیم کرد. برخی معتقدند حاکمیت خیلی تمایل به ایجاد تغییرات اساسی ندارد و لذا این پیش‌زمینه فکری باعث خواهد شد حتی خبرهای مثبت احتمالی تا انتخابات هم زمینه‌ساز شکل‌گیری موج صعودی قوی در بازار نشود. در واقع با فضای فعلی سیاسی، انتظار بازار حرکت حاکمیت در مسیر تفکر قبل اما با حضور فرد جدید است و لذا این مسیر چندان خوشایند بازار نیست.

اما هر تغییری در نگرش بازار می‌تواند فضا را تغییر دهد. دیروز هم نوشتیم که: "رویداد سوم، اظهارنظر شورای نگهبان و روشن شدن تائیدیه‌ها و اسامی نهایی نامزدهایی است که قرار است در مناظره‌های انتخاباتی با ارائه برنامه‌های گوناگون یک‌خم یکدیگر را گرفته و خود برای جامعه شو کنند ! به نظر در کوتاه‌مدت، روشن شدن نامزدهای تعیین صلاحیت‌شده، مهمترین قسمت ماجرا است که طبق برنامه زمانبندی قرار است در تاریخ 22 خرداد (7 روز کاری دیگر) بصورت رسمی اعلام شود. بسیاری منتظر این روز خاص و تعیین‌کننده هستند. در انتخابات دوره قبل وقتی اسامی نامزدها را اعلام شد، بسیاری به این نتیجه رسیدند که حاکمیت اجماع بیشتری برای ریاست جمهوری آیت‌الله رئیسی دارد و لذا پیش‌بینی نتیجه انتخابات چندان هم سخت و دشوار نبود اما به نظر در مقطع فعلی با توجه در پیش بودن انتخابات آمریکا (پیش افتادن انتخابات آمریکا نسبت به ایران) و فضای اقتصادی کشور، کمی اوضاع (البته امیدواریم) فرق داشته باشد."

این دقیقا همان چیزی است که طی روزهای کاری پیش رو مشخص می‌شود و بازار می‌تواند سناریوهای دقیقی از آن داشته باشد ولی تا روز 22 خرداد فرض بازار بر این است که قرار به ایجاد تغییرات اساسی نیست اما هر تغییری که به این موضوع کمک کند، منجر به تحرکات بهتر بازار خواهد شد.

اما به سراغ بازار برویم. بازاری که در تقابل دو دیدگاه «جذابیت برای خرید و کسب نوسان کوتاه‌مدتی» و «اصرار به فروش و فرار از تله زیاندهی» آغاز کرد و تقریبا با همین فرمان و جدال بین این دو تفکر تا پایان ساعت معاملات پیش رفت. اما بطور کل فضا کمی آرام شد و لذا شاخص کل با جبران 12 هزار واحد از افت روزهای اخیر، در ارتفاع دو میلیون و 70 هزار واحدی ایستاد. ارزش معاملات یک پله دیگر تقویت شد و به مرز کانال 3 همت رسید و رقمی بالغ بر 160 میلیارد تومان از پولهای خارج شده، به چرخه بازار بازگشت. برای امروز بازاری نوسانی مشابه با بازار روز گذشته را انتظار داریم و البته شاید اگر وزن اخبار مثبت جدی‌تر شود، برخی ریسک خرید سهام در روزهای پایانی هفته را به جان بخرند ... !!

2) جدول بررسی آخرین وضعیت شاخص‌ها، بازار، نوسانات بازارهای جهانی و منحنی ارزش معاملات :

3) سر تیتر خبرهای سیاسی و اقتصادی – اخبار و شایعات بازار :  

* آمریکا با پیش‌نویس قطعنامه ضد ایرانی تدوین شده توسط فرانسه و انگلیس در شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی (IAEA) مخالفت کرد. (عجیب اما واقعی !!)

* آژانس انرژی اتمی اعلام کرد مطابق با تخمین‌ها ذخایر اورانیوم غنی‌سازی شده ایران با افزایشی ۶۷۵.۸ کیلوگرمی از زمان گزارش قبلی به ۶۲۰۱.۳ کیلوگرم رسیده است. آژانس اتمی در این گزارش آورده مسائل پادمانی مرتبط با پیدا شدن ذرات اورانیوم در برخی سایت‌های اعلام نشده همچنان حل‌وفصل نشده است. گروسی در این گزارش مدعی شده که از سال گذشته هیچ پیشرفتی در راستای اجرای «بیانیه مشترک» ایران و آژانس چهارم مارس ۲۰۲۳ حاصل نشده است.

* یک منبع نزدیک به دولت بایدن می‌گوید کاخ ‌سفید قصد دارد بروی توافقی جدید با ایران برای احیای برجام تلاش کند. امیرسعید ایروانی، نماینده ایران در سازمان ملل در نیویورک، مذاکراتی را با طرف‌های آمریکایی پی گرفته که اگرچه طیفی از موضوعات مختلف به‌خصوص با محوریت بحران غزه را شامل می‌شود، اما گفت‌وگوهایی هم درباره احیای برجام صورت گرفته که نشان می‌دهد مذاکرات برجامی، نه توسط علی باقری‌کنی، بلکه توسط نماینده ایران در حال پیگیری است. گزارشی تایید نشده حاکی از این‌است که مسئولیت پرونده مذاکرات برعهده علی شمخانی مشاور سیاسی رهبر ایران است.

* محمدباقر قالیباف، با کسب ۱۹۸ رأی در مقام ریاست مجلس شورای اسلامی ابقا شد. مجتبی ذوالنوری و منوچهر متکی دیگر نامزدهای ریاست مجلس بودند که به ترتیب توانستند ۶۰ و  ۵ رای از آرا را به خود اختصاص دهند. گفتنی است، نیکزاد و حاجی بابایی نواب رئیس مجلس شدند.

* رئیس بانک مرکزی گفت: در شرایط تحریم به دلایل محدودیت‌ها، امکان تک نرخی کردن ارز وجود ندارد. فاصله میان نرخ ارزها باید به حداقل برسد چون ایجاد فاصله در نرخ‌ها بسترساز رانت است ! عجب ! امیدواریم در تقسیم‌بندی جدیدی که در حال ایجاد آن هستیم، بتوانیم اقتصاد را کنترل کنیم. (کدام تقسیم‌بندی ؟!)

* روز گذشته بعد از جلسه ستاد اقتصادی دولت و به پیشنهاد رییس سازمان بورس جلسه‌ای بین روسای بانک مرکزی و سازمان بورس تشکیل گردید که حدود یکساعت به‌طول انجامید. در این جلسه مجید عشقی به بیان دغدغه‌ها و نگرانی های خود در خصوص آثار سیاست‌های بانک مرکزی بر بازار سرمایه و همچنین راهکارهای پیشنهادی برای خروج از وضعیت موجود پرداخت. رییس بانک مرکزی نیز ضمن سازنده مطرح نمودن جلسه و مباحث مطرح شده، اطمینان‌خاطر دادند که ضمن تذکرات جدی به‌شبکه بانکی جهت رعایت سقف نرخ سود، برخوردهای انضباطی موثری را با اعضای هیات مدیره بانکهای خاطی بعمل آورده و مراتب را به نحو مقتضی اطلاع‌رسانی نمایند. همچنین تفاهم شد بانک مرکزی تدابیر لازم در خصوص افزایش میزان ریپو اوراق خزانه خریداری شده توسط نهادهای مالی بازار سرمایه در شبکه بانکی را اتخاذ نماید. در سوی دیگر مقرر شد توسط سازمان بورس و اوراق بهادار تذکرات لازم به مدیران برخی صندوق‌هایی که تبلیغات گمراه‌کننده در نحوه اعلام نرخ‌ها دارند داده شود. در این جلسه موضوعات مهم دیگری نیز مورد بحث قرار گرفت که متعاقبا اطلاع‌رسانی خواهد شد.

* در بازدید فعالان بازار از ایران‌خودرو نکات مهمی مطرح شد. مدیران ایران‌خودرو گفتند: بزودی وارد بحث افزایش سرمایه و تجدید ارزیابی خواهیم شد. از سال 97 تاکنون 363 همت منافعی بود که به دلیل قیمت‌گذاری دستوری در ایران‌خودرو از دست رفت. بازار مصرف ایران در بهترین حالت یک میلیون دستگاه در سال بوده که ۶۰۰ هزار دستگاه سهم ایران‌خودرو از این بازار است. بازار کاذبی که ایجاد شده به دلیل حاشیه بازار است. طرح جایگزین برای خروج از زیان را طراحی کردیم و امیدواریم با این فعالیت در سال جاری در وضعیت سودآوری قرار بگیریم و منتظر حل و فصل قیمت‌گذاری نمی‌مانیم.

* طبق آمار شرکت ملی پالایش و پخش، پالایشگاه اصفهان با تولید روزانه ۱۱.۱ میلیون لیتر بنزین یورو ۵ و ۱۶.۴ میلیون لیتر گازوئیل یورو ۵، سهم ۷۰ درصدی از کل تولیدات یورو ۵ کشور را دارد. ۸۸ درصد بنزین تولیدی و ۶۵ درصد گازوئیل تولیدی این پالایشگاه دارای استاندارد یورو ۵ هستند.

* کارخانه گندله‌سازی شرکت معدنی و صنعتی گهرزمین با کسب رکورد کشوری تولید گندله به میزان روزانه ۲۴ هزار و ۴۰۴ تن موفق به ثبت رکورد جدیدی شد که از آن به عنوان تحولی مهم در این بخش یاد می‌شود.

4) بررسی صنایع :

* در گروه فولادی، هرمز که به دلیل حجم مبنای 1 درصدی طی روزهای اخیر روند کاهشی حداکثری را تجربه کرده بود، به کمک گزارش خوب ماهانه برگشت. هرمز سال 1401 به فروش 22.721 میلیارد تومانی (میانگین درآمد هر ماه 1.893 میلیارد تومان) رسید. فروش در سال 1402 رو به جلو بود و شرکت به درآمد 29.466 میلیارد تومانی رسید. بنابراین میانگین فروش هر ماه 2.464 میلیارد تومان بوده است. هرمز سال 1403 را با فروش 1.751 میلیارد تومانی در فروردین آغاز کرد و در اردیبهشت به درآمد قوی‌تر 3.239 میلیارد تومانی رسید. درآمد اردیبهشت 85 درصد بیشتر از فروش فروردین، 6 درصد بیشتر از فروش اردیبهشت 1402 و 31 درصد بالاتر از میانگین فروش ماهانه سال گذشته بوده است. محصول اصلی شرکت اسلب است. میانگین نرخ فروش اسلب برای سال گذشته 19.485 تومان به ازای هر کیلو و در فروردین و اردیبهشت 1403 به ترتیب 23.185 و 22.036 تومان بوده است. در تحلیلی که قبلا ارائه شد، درآمد هرمز برای سال 1403 رقمی بالغ بر 36.241 میلیارد تومان برآورد شده و شرکت تا به این جای کار 14 درصد این درآمد را پوشش داده است. به نظر عملکرد شرکت با فضای سختی که دولت برای صنایع بزرگ ایجاد کرده قابل قبول بوده است.

* در گروه پالایشی بالاخره تعادل برقرار شد و حتی در نیمه دوم بازار برخی از نمادها سبزپوش دند. دلیل بهبود تقاضا در پالایشی‌ها، اظهارنظر وزیر اقتصاد است. خاندوزی روز گذشته در نشست خبری گفت: دکتر مخبر دستور دادند که مسئله نرخ خوراک پالایشگاه‌ها که تاثیر زیادی روی سودآوری شرکت‌ها دارد، بررسی شود. تا جایی که ذهن سهامداران یاری می‌کند، مخبر در بهمن ماه چنین دستوری داده بود. بنابراین از دو حال خارج نیست. یا دستور قبلی دستور نبوده و در حد وعده و وعید و شوآف برای بستن دهن سهامدار بوده یا شما دستور معاون اسبق و رئیس جدید را به کتف خود گرفته‌اید. البته یک حالت سومی هم وجود دارد و آن هم اینکه این بار هم در حال فیلم بازی کردن باشید !! پالایشی‌ها از دی ماه سال گذشته بواسطه سیاست‌های غلط دولت، آسیب بزرگی به اعتماد بازار زدند و لذا هر تغییر مثبتی در سیاست‌ها می‌تواند موجی از تقاضا را نه‌تنها برای این گروه که برای کلیت بازار به همراه داشته باشد.

* در گروه تایرسازی، پتایر که طی مدت اخیر به شدت در حق‌اش اجحاف شده بود، روز گذشته به سرعت مورد توجه قرار گرفت. سهمی که در گزارش 12 ماهه خوش درخشید و در ادامه عملکرد خوبی از تولید و فروش در اردیبهشت را به نمایش گذاشت. پتایر سال 1401 به فروش 2.048 میلیارد تومانی (میانگین درآمد هر ماه 171 میلیارد تومان) رسید. شرکت در سال 1402 فروش قوی‌تری به ویژه در 6 ماه دوم سال داشت. جمع درآمد پتایر در این سال 3.110 میلیارد تومان (میانگین ماهانه 259 میلیارد تومان) بوده است. پتایر سال 1403 را با فروش 278 میلیارد تومانی در فروردین آغاز کرد و در اردیبهشت رکورد جدید 347 میلیارد تومانی را ثبت کرد. این درآمد 25 درصد بیشتر از فروش فروردین، 42 درصد بیشتر از فروش اردیبهشت 1402 و 34 درصد بیشتر از میانگین فروش ماهانه سال گذشته است. میانگین نرخ فروش تایر رادیال و تایر بایاس در سال 1402 به ترتیب 101 و 137 میلیون تومان به ازای هر تن و در 2 ماه نخست امسال 118 و 166 میلیون تومان بوده است. به نظر پتایر و پارتا را بیشتر باید زیر نظر گرفت.