بحران دریای سرخ با اقتصاد جهان چه می کند؟

بورس24 : بحران در دریای سرخ سبب شده حمل و نقل کالاهای مختلف از خودرو گرفته تا انرژی مختل شود و این یعنی اقتصاد جهان در معرض یک ریسک جدید قرار دارد. اگر وضعیت کنونی ادامه یابد یا تنش ها شدت یابد اثرات منفی آن بر بازارهای مختلف، شرکت ها و ... نمایان تر خواهد شد. واقعیت این است که هزینه حمل و نقل و مدت زمان رسیدن کالا به بازارهای مقصد افزایش یافته است. تعدادی از شرکت ها از پیش درباره این اثرات هشدار داده اند.

در چند هفته اخیر اختلال در عبور و مرور کشتی ها سبب نگرانی بوده است. طی این مدت بیش از 2500 کشتی مجبور شده اند مسیر جایگزین که بسیار طولانی تر است را برای حمل کالاها به مقصد انتخاب کنند. در این میان بانک های مرکزی درباره تاثیر اختلال در زنجیره های عرضه در جهان بر تورم و سیاست های پولی هشدار داده اند. حدود 15 درصد تجارت دریایی جهان از دریای سرخ و کانال سوئز انجام می شود و طبیعی است که این سهم بزرگ آبراه یاد شده بر اهمیت آن می افزاید.

برای بسیاری از شرکت ها بویژه شرکت های اروپایی هزینه حمل و نقل کالا و مدت آن بیشتر شده است. برای تولیدکنندگان کالا این یک اتفاق بد و برای شرکت های حمل و نقل دریایی و بیمه، یک اتفاق خوب است زیرا هزینه حمل و نقل و بیمه افزایش یافته است. برخی شرکت های تولیدکننده کالا پیش بینی سود خود را کم کرده اند و بسیاری از سرمایه گذاران سهام این شرکت ها را فروخته اند زیرا افق سوددهی آنها مشخص نیست. در مقابل، وضعیت شرکت های حمل و نقل و بیمه خوب است.

اگر وضعیت کنونی در دریای سرخ دو ماه دیگر ادامه یابد تاثیر آن بر وضعیت شرکت ها و اقتصاد جهان بیشتر می شود. در ادامه به برخی بخش ها که از تحولات کنونی تاثیر می پذیرند اشاره شده است.

بخش نخست، کشتیرانی و بیمه است. محاسبات بلومبرگ نشان می دهد اگر وضعیت هزینه حمل و نقل دریایی این منطقه به همین شکل باقی بماند نرخ تورم در انگلستان و منطقه یورو از اواخر سال جاری میلادی بالا می رود اما شرکت های فعال در حوزه حمل و نقل و بیمه از این شرایط بهره می برند. طولانی شدن دوره سفر کشتی های مختلف و ناامنی بر درآمد شرکت هاش کشتیرانی و بیمه می افزاید در نتیجه اگر وضعیت کنونی ادامه پیدا کند شاهد تغییراتی در ترکیب سبد دارایی سرمایه گذاران، وضعیت سوددهی شرکت ها و عملکرد بورس ها خواهیم بود یعنی شرکت های تولیدکننده کالا جذابیت کمتری خواهند داشت و شرکت های حمل و نقل و بیمه وضعیت بهتری پیدا خواهند کرد.

دومین بخش، خرده فروشی است. شرکت هایی که از آسیا کالاهای مصرفی را تامین و در اروپا به فروش می رسانند درباره بحران کنونی در دریای سرخ هشدار داده اند زیرا تداوم اختلال در حمل و نقل بر قیمت ها می افزاید و قیمت سهام شرکت های بزرگ نظیر آدیداس را کم می کند. یک نکته مهم این است که به دلیل وضعیت خاص اقتصاد جهان این شرکت ها نمی توانند افزایش هزینه ها را به مصرف کنندگان منتقل کنند در نتیجه سودشان کم می شود.

سومین بخش، خودرو است. تاکنون شرکت های تسلا و ولوو تنها شرکت هایی هستند که برای مدتی کوتاه تولید را متوقف کرده اند زیرا در تامین قطعات اختلال پدید آمده است. اگر بحران در دریای سرخ ادامه یابد تاثیر آن بر دیگر شرکت ها نیز مشاهده خواهد شد. البته اختلال های کنونی به اندازه اختلال ها در دوران همه گیری کرونا نیست. هزینه بالاتر حمل و نقل و بیمه، قیمت بالاتر سوخت و تعویق در تحویل کالا بر شرکت ها و مصرف کنندگان تاثیر می گذارد اما هزینه حمل و نقل اکنون 57 درصد پایین تر از دوران همه گیری است.

بخش بعدی، انرژی است. تاثیر بحران در دریای سرخ بر قیمت نفت خیلی بزرگ نبوده اما این وضعیت می تواند تغییر کند. اگر درگیری ها بر تولید و صادرات نفت از خاورمیانه تاثیر گذارد آنگاه قیمت ها رشد خواهد کرد و ریسک رکود بالا خواهد رفت. برای اقتصاد اروپا که به رکود نزدیک است اختلال حمل و نقل کالا یک اتفاق منفی است و رشد قیمت انرژی می تواند رکود را بر اقتصاد حاکم کند. تاثیر تحولات دریای سرخ بر اقتصاد اروپا هنوز بزرگ نیست. هفته پیش وزیر اقتصاد آلمان و نخست وزیر انگلستان اعلام کردند که این تاثیر هنوز چشمگیر نیست اما ممکن است اوضاع از کنترل خارج شود.

موسسه آکسفورد اکانامیکس می گوید تداوم اختلال ها در حمل و نقل کالا در دریای سرخ می تواند نرخ تورم را در مقیاس سالانه 0.5 درصد بالا ببرد. این یک رقم بزرگ نیست اما رشد تورم بر سیاست های پولی بانک های مرکزی تاثیر دارد و ریسک رکود را بالا می برد. در هفته ها و ماه های آینده تحولاتی جدید می تواند بر بازارها تاثیرات غیرمنتظره بگذارند. اگر طرف های درگیر عاقلانه تصمیم بگیرند بحرانی رخ نخواهد داد.