دلار از 50 هزار تومان دل نمی‌کند

بورس24 : نرخ دلار و سکه در هفته گذشته با تغییر محسوس روند قیمت ها، با افزایش روبرو بودند؛ به نحوی که دلار در بازار آزاد دوباره به بالای 50 هزارتومان بازگشت. سکه امامی نیز از 29 میلیون و 500 هزار تومان فراتر رفت و بهای هر گرم طلای 18 عیار نیز 2.5 میلیون تومان شد. بهای دلار هرات در این هفته با کاهش روبرو بود اما دلار سلیمانیه تغییرات زیادی نداشت و عمدتا با نرخ دلار آزاد هماهنگی بیشتری داشت. نرخ طلا در بازارهای جهانی در بالاترین سطح به 2088 دلار نیز رسید اما دوباره تا 2075 دلار تا بعد از ظهر پنج‌شنبه تعدیل شد.

نرخ دلار به عنوان مهمترین شاخص در اقتصاد ایران همچنان به دلیل عدم ثبات اقتصاد سیاسی با نرخ‌های متفاوت روبرو است و تاثیرگذاری نرخ‌های مبادلاتی منطقه‌ای از جمله در هرات و سلیمانیه عراق و همچنین نرخ حواله درهم امارات بر آن غیر قابل انکار است. با این حال نوسان هفته پیشین و ریزش نرخ آن به کانال 49 هزار تومان و بازگشت دوباره به بالای 50 هزارتومان نشان داد که این سطح به عنوان سطح مقاومتی این نرخ و کف حداقل قیمتی مورد پذیرش همه فعالان اقتصادی است. اتفاقات ماه‌های گذشته در عدم توانایی دسترسی کشور به دارایی‌های ارزی بلوکه شده تحریمی و همچنین بیانیه‌های رنگ و وارنگ غربی‌ها علیه مقامات و سازمان‌های داخلی، اگرچه به مانند سال قبل، حساسیتی در بازار ایجاد نمی‌کند اما هنوز موجب نگرانی است.

در این میان برخی مسائل مهم همچنان به عنوان مساله محوری در تعیین نرخ ارز را نباید نادیده گرفت. واقعیت‌های تراز تجاری کشور که از سوی گمرک 12.5 میلیارد دلار منفی و از سوی وزیر اقتصاد با احتساب نفت و میعانات گازی 12.5 میلیارد دلار ثبت اعلام می‌شود، در حالی است که ورود و خروج ارز به کشور هنوز به دلایل تحریمی با نرخ تسعیر مضاعفی در بازرگانی کشور و محاسبات فعالان اقتصادی و تولیدی روبرو است.

اعلام موضع قدرتمند بانک مرکزی در ماه‌های اخیر برای تامین ارز در حالی است که هنوز زمزمه تامین شیرخشک و واردات خودرو و حتی دارو با حرف و حدیث‌هایی روبرو است. داستان حیف و میل 3.7 میلیارد دلار واردات چای بی کیفیت دبش در حالی هنوز بر سر زبان‌ها است که مسئولان انتظار دارند باور عمومی تشدید مالیات ستانی از مردم و کسبه را به پای کمبود درآمدهای ارزی ننویسند. در این میان تقاضا برای اسکناس دلار در حالی به کمترین حد خود در بازار داخلی رسیده که در آخرین رقم اعلام شده برای حساب سرمایه اعلامی از سوی بانک مرکزی در شش ماهه سال 1401، این میزان بیشتری سطح خود به به منفی  12.85 میلیارد دلار رسیده است.

طبیعی است که آمار سال 1402 آن به دلیل استفاده از تکنیک رمز ارز و خرید و فروش تتر در نرم‌افزارهای جورواجور برای خروج نخبگان،  متخصصان و دانشجویان و دانش‌آموزان از کشور شفاف نخواهد بود. در این روزها کسی برای دانشجویان دیگر دنبال اسکناس ارز در بازار نیست. کسی برای تجارت خرد و مهاجرت دیگر سراغی از صرافان نمی‌گیرد.

در این میان مدیرعامل مرکز مبادله ارز و طلای ایران گفت: در موضوع ارزهای مسافرتی برنامه‌ریزی کردیم که ارز کشورهای همسایه و مقصد را در اختیار مسافران قرار دهیم. برای مثال در سفرهای زیارتی به عراق دینار، برای عربستان و اعمال حج ریال عربستان، مسافران ترکیه لیر و امارات درهم دریافت کنند و در این زمینه مطالعات لازم انجام و اقدامات اجرایی پیگیری شده است. از سوی دیگر با همه این کشورها در عمل مبادلات تجاری داشته و قراردادهای پیمان های پولی دوجانبه با برخی از آنها داریم. با برخی دیگر که پیمان‌ نداریم هم بانک مرکزی در تلاش برای از سرگیری پیمان پولی دوجانبه است.

بانک مرکزی البته در گزارشی اعلام کرده است که «در راستای تثبیت بازار ارز مقرر شد تا در بازار حواله ارز، نرخی متناسب با شرایط و واقعیت‌های اقتصادی کشور تعیین گردد و برای یک دوره مشخص نیازهای واقعی اقتصاد در حوزه تولید و سرمایه‌گذاری بنگاه‌های داخلی و نیز کالاهای مصرفی و ضروری مورد نیاز خانوارها با این نرخ پاسخ داده شود. بر این اساس تلاش بانک مرکزی در چارچوب سیاست‌های تثبیت اقتصادی به سه حوزه عمده کنترل مصارف ارزی، افزایش منابع ارزی قابل دسترس در قالب استفاده از ظرفیت دیپلماسی اقتصادی و بهبود انتظارات آحاد جامعه از طریق پیش‌بینی پذیر نمودن وضعیت اقتصادی معطوف گردید؛ که به واسطه سیاست‌های تثبیت اقتصاد کلان قریب به هشت ماه شاهد برقراری ثبات در بازار رسمی و غیررسمی ارز هستیم.اجرای موفق سیاست‌های تثبیت در چند ماه اخیر سبب شده تا ضریب تغییرات نرخ دلار در بازار غیررسمی (نسبت انحراف معیار به میانگین) در هفت‌ماهه ۱۴۰۲ در سطح ۳.۱ درصد قرار بگیرد؛ این در حالی است که میزان ضریب تغییرات در سال ۱۴۰۱ معادل ۱۹.۵ درصد بوده و این نشان‌دهنده افزایش ثبات بازار ارز در مدت زمان سپری شده از سال جاری است. همچنین نرخ ارز در بازار رسمی (شامل حواله و اسکناس) که تامین‌کننده نیازهای اساسی و واقعی اقتصاد است، به ثبات و آرامش رسید به نحوی که ضریب تغییرات نرخ فروش حواله دلار در سامانه معاملات الکترونیک ارز از ابتدای سال ۱۴۰۱ تا ۹ اسفند همان سال برابر ۶ درصد بود و پس از راه‌اندازی مرکز مبادله ارز و طلای ایران در اسفندماه و بخش‌بندی بازار ارز و اعمال نرخ‌های متفاوت برای واردات کالاهای اساسی و غیراساسی و تقاضاهای اسکناس، ضریب تغییرات نرخ فروش حواله دلار در سامانه معاملات الکترونیک ارز در بازه زمانی ۹ اسفند سال ۱۴۰۱ تا پایان مهر ۱۴۰۲ به ۱.۴درصد کاهش یافت و نرخ فروش حواله برای واردات کالاهای غیراساسی نیز حول و حوش ۳۷۷ هزار ریال تثبیت شد.»

در پایان هفته گذشته اعلام شد سه کشور اروپایی در بیانیه‌ای مشترک به گزارش اخیر آژانس بین‌المللی انرژی اتمی درباره افزایش تولید اورانیوم غنی‌شده 60 درصدی واکنش نشان دادند. سخنگوهای وزارت خارجه کشورهای فرانسه، آلمان و انگلیس آنچه به گفته آنها «افزایش نرخ تولید اورانیوم 60 درصدی در سایت‌های نطنز و فردو» خوانده شده را محکوم کرده‌اند. آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در گزارش جدیدی روز سه شنبه مدعی شده بود که ایران سیاست کاهش در سرعت تولید اورانیوم 60 درصدی خود را کنار گذاشته و  تولید اورانیوم با غنای بالای خود را افزایش داده است. سه کشور اروپایی در بیانیه مشترک امروز خود مدعی شده‌اند: «این یافته‌ها نشان‌دهنده گام رو به عقب از سوی ایران هستند و موجب خواهند شد ایران نرخ ماهانه تولید اورانیوم 60 درصدی خود را تا سه برابر افزایش دهد.»

در بازارهای جهانی

توقف روند افزایش نرخ بهره و افت قابل انتظار نرخ اوراق قرضه تقاضا برای طلا را بالا برده است. بهای جهانی طلا این هفته تا 2088 دلار هم اوج گرفت و دوباره تا محدوده 2075 دلار در بعد از ظهر پنج‌شنبه و 2065 دلار تا بعد از ظهر جمعه اصلاح شد. در هفته گذشته بهای طلا بیش از یک درصد افزایش ثبت کرد.

جدول نرخ‌های بسته شده مختلف ارز در هفته منتهی به 7 دی  ماه 1402 (تومان)

نرخ اسکناس دلار و ارزهای عمده

نرخ ارز صرافی‌ بانک‌ها (10 صبح)  (تومان)

نرخ فروش سکه و اونس  (میلیون تومان)