یکی از مهم ترین عواملی که بر بازارهای مختلف تاثیر می گذارد تغییرات شاخص دلار است. با تمرکز بر این تغییرات می توان افق بازارهای مختلف را با دقت مناسب پیش بینی کرد. در ماه های اخیر همزمان با افزایش نرخ های بهره در آمریکا شاخص دلار رشد چشمگیر داشته و از پیش شاهد اثرات منفی این رشد بر اقتصاد جهان هستیم. در مطلب حاضر به وضعیت شاخص دلار، لطمات آن به اقتصاد جهان و دیدگاه ها درباره آینده اشاره شده است. بسیار ضروری است ..
بورس24 : سال جاری میلادی شاخص دلار یعنی ارزش این ارز در برابر سبدی از شش ارز معتبر رشدی سریع و قابل ملاحظه داشته و تحلیلگران معتقدند عملکرد مثبت شاخص دلار، کاهش نرخ رشد اقتصاد جهان را تشدید می‌کند و بر بانک های مرکزی کشورهای دیگر فشار وارد می‌کند تا مثل بانک مرکزی آمریکا، نرخ‌های بهره را بالا ببرند. رشد ارزش دلار بر بازارهای مختلف نیز اثر خواهد گذاشت. دلار ارز اصلی در مبادلات تجاری جهان و حوزه تامین مالی است و این یعنی بی ثباتی ارزش آن اثرات بزرگ بر بازارها دارد. افزایش ارزش دلار به اقتصادهای در حال توسعه که بدهی‌های دلاری دارند لطمات بزرگ وارد می کند زیرا ارزش ارزهای ملی در آن اقتصادها کاهش می یابد و دولت ها نمی‌توانند بدهی‌های خارجی خود را پرداخت کنند.
از سوی دیگر رشد ارزش دلار سبب می شود نرخ تورم در اقتصادهای دیگر بالا رود زیرا واردات برای آنها گران تر خواهد شد در نتیجه بانک‌های مرکزی مجبور می شوند نرخ‌های بهره را بالا ببرند تا از تورم وارداتی جلوگیری کنند. بانک مرکزی آمریکا تلاش می‌کند تورم را به نزدیکی دو درصد کاهش دهد اما انجام این کار اصلا آسان نیست و مستلزم افزایش مکرر نرخ‌های بهره است. بانک مرکزی با تاکیدی که بر افزایش نرخ‌های بهره داشته زمینه رشد شاخص دلار را فراهم کرده و تلاش های بانک های مرکزی اروپا، انگلستان و .. برای دفاع از ارزش پول ملی خود بی‌نتیجه بوده است.
عملکرد شاخص دلار سال جاری بهترین عملکرد از سال ۱۹۸۵ است و همزمان شاهد افت ارزش یورو، پوند و ین در برابر دلار به پایین‌ترین میزان در چند دهه اخیر هستیم. ارزش ارز ملی در اقتصادهای نوظهور نیز به شدت کاهش یافته است. ارزش پوند مصر و راند آفریقای جنوبی به ترتیب ۱۸ درصد و 9.4 درصد کاهش یافته است. ضعف اقتصادهای دیگر بر ارزش ارز ملی در آن اقتصادها فشار وارد می‌کند و سبب رشد ارزش دلار می شود.
برای آمریکا افزایش ارزش دلار سبب رشد قدرت خرید و کاهش نرخ تورم می شود اما دیگر اقتصادها از افزایش ارزش دلار آسیب می بینند. از پیش رشد ارزش دلار سبب شده اقتصادهایی نظیر سریلانکا و پاکستان دچار مشکلات مالی شوند و برای دریافت کمک مالی به صندوق بین‌المللی پول رجوع کنند. صربستان تازه‌ترین مورد از این وضعیت است. میزان بدهی دلاری اقتصادهای نوظهور که پایان سال سررسید آن است ۸۳ میلیارد دلار است. رشد ارزش دلار سبب می شود این بدهی گران تر شود یعنی بازپرداخت آن دشوارتر خواهد شد.
دولت ها سال جاری شاهد سقوط ۳۰ درصدی ارزش ارز ملی شان در برابری دلار بوده اند و مجبور هستند از بودجه بهداشت، آموزش و .. بکاهند تا بتواند بدهی خارجی خود را پرداخت کنند. بانک های مرکزی در اقتصادهای در حال توسعه و نوظهور برای مهار تورم و جلوگیری از سقوط ارزش پول ملی، نرخ های بهره را بالا برده‌اند اما این اقدامات چندان موثر نبوده است. یک موضوع دیگر این است که مشکل کاهش ارزش پول ملی به اقتصادهای در حال توسعه محدود نیست. در منطقه یورو کاهش ارزش یورو شدید بوده و بانک مرکزی اروپا بالا بردن نرخ های بهره را شروع کرده است. بحران انرژی در اروپا سبب وخیم شدن شرایط اقتصادی شده است.
درباره لطمات رشد شاخص دلار تردیدی وجود ندارد به همین دلیل ممکن است اقدام جمعی از سوی برخی اقتصادهای بزرگ برای کاستن از ارزش دلار انجام شود. سال ۱۹۸۵ آمریکا، انگلستان، آلمان غربی، فرانسه و ژاپن برنامه ای برای پایین آوردن ارزش دلار اجرا کردند. خارج از آمریکا بالا رفتن ارزش دلار به یک دردسر برای بانک‌های مرکزی تبدیل شده است. با توجه به تحولات اخیر و برنامه‌های بانک مرکزی، سرمایه گذاران در بازارهای مختلف باید برای تحولات بزرگ در بازار ارزها و دیگر بازارها آماده باشند. در ماه های آینده در حوزه‌های گوناگون شاهد بی‌ثباتی خواهیم بود و روندهای جدید شکل می گیرد.
در زیر نمودار تغییرات شاخص دلار در دوازده ماه اخیر نشان داده شده است:
نظرات :
شما می توانید اولین نفری باشید که برای این مطلب نظر می دهید.