واکنش دلار به اولتیماتوم بانک مرکزی برای نگهداری ارز در خانه

طاها حشمتی - بهای دلار در چهار روز کاری این هفته در کانال 28 هزارتومان باقی ماند و بانک مرکزی نیز ترجیح داد بهای ارز نیمایی و صرافی را نیز  در محدوده 25 هزار تومان تثبیت کند. بهای سکه امامی اما با توجه به نوسان قیمت جهانی طلا با افزایش تقریبا 128 هزارتومانی روبرو شد.

بانک مرکزی سه ماه به دارندگان ارزهای خانگی مهلت داده تا ارزهای خود را بفروشند یا در بانک‌ها سپرده‌گذاری کنند. در بازارهای جهانی بهای طلا نزدیک به 50 دلار نوسان داشت و همراستا با افزایش نیم درصدی نرخ بهره توسط کمیته بازار باز فدرال رزرو و تقویت دلار،  بهای طلا هم بالا رفت.

چالش خروج سپاه از فهرست ویژه وزارت خارجه آمریکا با تصویب یک قانون غیر الزام آور توسط سنای آمریکا وارد فاز تازه‌ای شده و سخنگوی وزارت خارجه این کشور در تازه‌ترین اظهارات خود اعلام کرد که آمریکا برای هر دو شرایط توافق یا عدم توافق با ایران آماده است.

دلار و سایر ارزها  به غیر از دینار عراقی، تقریبا علامتی از جهش در چهار روز کاری این هفته به خود ندیدند.  در واقع در هفته‌های اخیر دلار در کانال 28 هزارتومان ایستاده  و تمایلی برای افزایش دیده نشده است. با وجود بازگشت بخش‌هایی از ارزهای صادراتی به نیما، فنر قیمت دلار با کنترل محسوس بانک مرکزی در حفظ فاصله تقریبا 3 هزارتومانی دلار صرافی و دلار آزاد نگاه داشته شده است.

برداشته شدن دلار 4200 تومانی در حالی موجی از نگرانی را متوجه قیمت نان وماکارونی کرده که اذهان عمومی و حتی برخی تریبون‌ها نیز از دولت انتقاد کرده‌اند. در واقع دولت در حالی قیمت ارز را در کنترل گرفته که انتظارات تورمی به شکل افزایش قیمت نان و دارو، خودرو، منزل  و نگرانی از افزایش قیمت غلات به دلیل تشدید جنگ اوکراین و برخی اعتراضات به نحوه افزایش حقوق، همچنان بالا است.

در تازه‌ترین تحریم‌ها، مجلس سنای آمریکا طرحی را برای حفظ تحریم‌ها علیه بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران با هدف محدودکردن همکاری‌ها با چین تصویب کرد.

این طرح با هدف حفظ تحریم‌های مرتبط با تروریسم علیه جمهوری اسلامی ایران و با  پیشنهاد «تد کروز» سناتور تندروی جمهوری‌خواه با 86 رأی مثبت و 12 رأی منفی تصویب شد. تد کروز با این ادعا که  چین و ایران از خطرناک‌ترین دشمنان آمریکا هستند، گفت: متأسفانه دولت جو بایدن با این دو کشور از موضع ضعف برخورد کرده است.

در اوایل این هفته اعام شد که دارندگان ارز تا سه ماه فرصت دارند تا ارزهای خود را بفروشند یا در بانک‌ها سپرده کنند. ایراد به نرخ خرید کمتر از قیمت بازار ازاد اولین ایراد این طرح است که امکان عملیاتی شدن آن را کاهش داده است.

صدور این دستورات طی 12 سال گذشته به کرات اتفاق افتاده و البته هیچگاه نتایج عملیاتی و درستی بجز افزایش تنش و بی اعتمادی در اقتصاد را به همراه نداشته است.

در بندی از قانون جدید مبارزه با قاچاق کالا و ارز، انجام معامله ارزی درکشور تحت هر عنوان نظیر خرید و فروش، حواله، معاوضه یا صلح، قاچاق ارز محسوب می شود، مگر آنکه حداقل یکی از طرفین معامله صرافی مجاز، بانک یا موسسه مالی و اعتباری دارای مجوز از بانک مرکزی باشد.

در این میان تبصره ای هم برای این موضوع در نظر گرفته شده که بر مبنای آن، حکم این بند شامل معاملاتی است که در زمان انجام معامله حداقل یکی از طرفین در کشور باشند. گفته شده که هر گونه معامله ارز توسط صرافی یا غیر آن که تحویل ارز و مابه ازای آن به روز یا روزهای آینده موکول شده ولی منجر به تحویل ارز نمی شود و یا از ابتدا قصد تحویل ارز وجود نداشته است و قصد طرفین تنها تسویه تفاوت قیمت ارز بوده است نیز مشمول قاچاق ارز می شود.

به گفته کارشناسان، در بند ۱۲ قانون اصلاحی قانون مبارزه با قاچاق کالا و ارز، ضوابط خرید و فروش ارز میان صادرکننده و واردکننده مورد توجه قرار گرفته و عملا بدون ضوابط بانک مرکزی، خرید و فروش مستقیم ارز مستقیم بین صادرکننده و واردکننده را به رسمیت نشناخته است؛ این در حالی است که بیم آن وجود دارد که بر اساس نظر بانک مرکزی، واسطه ای تحت عنوان صراف یا موسسه اعتباری میان صادرکننده و واردکننده همچون گذشته قرار گیرد که این امر، مطابق با تجربیات کنونی، هزینه مبادله را بالا می برد و مغایر قانون بهبود مستمر فضای کسب و کار است.

در کشور اما نرخ رشد نقدینگی و تورم در حالی تند شده که در عرصه دیپلماتیک با غربی‌ها شرایط مثبتی دیده نمی‌ شود.

نرخ رشد نقدینگی همچنان در مرز 40 درصد و پایه پولی در سطحی بیشتر از 31 درصد است. تورم همچنان در مرز بالای 40 درصد باقی مانده و ضریب فزاینده نقدینگی به عنوان معیاری از وام دهی بانک ها در پایان سال گذشته به ۸.۰۱ واحد رسیده است که بالاترین میزان از زمان انتشار داده های پولی بانک مرکزی به حساب می‌آید و ریال همچنان داغ خواهد ماند از این رو دلار با وجود برخی گشایش‌های قبلی، همچنان منتظر یه محرک قوی برای کسب کانال‌های بالاتر خواهد ماند.

در بازارهای جهانی

بهای طلا از روز چهارشنبه به دنبال افزایش نرخ بهره توسط فدرال رزرو به میزان نیم درصد که در 22 سال گذشته بی سابقه بوده، افزایش یافت. نرخ بهره در پی این تصمیم بین 0.7 تا یک درصد تعیین شد. گفته شده انتظار می رود  47.5 میلیارد دلار از تراز تجاری آمریکا کاسته شده و تولید ناخالص داخی این کشور نیز در پی جنگ روسیه و با اوکراین در سه ماهه اول 2022 به میزان 1.4 درصد کاهش یابد. انتظار برای افزایش بیشتر نرخ بهره در سال 2022 وجود خواهد داشت.

 افزایش تورم بالای 8 درصدی در آمریکا موجی از تقاضا برای دارایی‌های امن را افزایش داده و افزایش قیمت انرژی در پی جنگ روسیه و اوکراین فشار زیادی بر اروپا و آمریکا وارد کرده است.

اغلب بانک‌ های روسی ارتباط خود را سوئیفت را از دست داده اند و شرایط به مرور بغرنج‌ تر خواهد شد. طلا با نوسان 50 دلاری  تا 1910 دلار هم افزایش یافته بود. برخی پیش بینی‌ ها از امکان افزایش ریسک بازارهای کالایی و افزایش قیمت طلا فراتر از 2000 دلار سخن گفته‌ اند.

جدول نرخ‌ های بسته شده مختلف ارز در هفته منتهی به 15 اردیبهشت ماه 1401 (تومان)

نرخ پایانی دلار در بازارهای داخلی و منطقه

نرخ ارز صرافی‌ بانک‌ ها (10 صبح)  (تومان)

متوسط نرخ ارز صرافی‌ های غیر بانکی تهران (تومان)

نرخ ارز نیمایی (تومان)

نرخ فروش سکه و اونس  (میلیون تومان)