? تاثیر نهضت ملی مسکن بر صنعت سیمان کشور اعلام شد

بورس24 : حامد اصل روستا، مدیر عامل شرکت سرمایه‌گذاری و توسعه صنایع سیمان (سیدکو) و رییس هیئت مدیره انجمن صنفی کارفرمایان صنعت سیمان کشور در خصوص وضعیت این هلدینگ و صنعت سیمان با بورس24 گفت و گو کرد.

درخصوص تولید و صادرات سیمان در سال ۱۴۰۰ توضیح می دهید؟

صنعت سیمان از سال ۱۳۱۲ در کشور  بنیانگذاری شده است تا زمان پیروزی انقلاب اسلامی ظرفیت تولید سیمان در کشور تقریبا ۸ میلیون تن  بوده که امروز ظرفیت به حدود ۹۰ میلیون تن رسیده است. صنعت سیمان به عنوان بزرگترین تولید کننده در منطقه مطرح است و ششمین ظرفیت تولید را در دنیا دارد. همچنین  صنعت سیمان کشور، هفتمین تولید کننده سیمان از لحاظ مقداری در سال ۲۰۲۰ و ۲۰۲۱ بوده است.

روند تولید کلینکر و سیمان از سال ۱۳۹۵ تا سال ۱۳۹۹ رو به رشد بوده است و از ۵۶ میلیون تن کلینکر در سال به ۷۰ میلیون تن در سال رسیده‌ایم. پیش بینی می‌شود با توجه به عملکرد ۶ ماهه صنعت در سال ۱۴۰۰ هم به عدد سال ۱۳۹۹ در زمینه تولید کلینکر و سیمان دست پیدا کنیم. میزان صادرات مجموع کلینکر و سیمان چیزی حدود ۱۳-۱۴ میلیون تن در سال است که در ابتدای دهه ۹۰ سیمان را بیشتر از کلینکر صادر می‌کردیم، امروز  نسبت صادرات کلینکر بیشتر از سیمان است ولی مجموعا همان ۱۳ میلیون تن در سال را پوشش می‌دهد.

روند تولید صنعت سیمان به نحوی بوده است که امروزه در نقاط کشورهای آسیا از چین گرفته تا کشورهای شرق دور، شرق آفریقا، کشورهای حاشیه خلیج فارس و همسایگانمان از جمله افغانستان، عراق محصولات سیمان ایران در بازارهای صادراتی حضور دارد. هم از لحاظ کیفیت، محصولات ایران بسیار مرغوب و قابل رقابت با رقبا هستند و هم از لحاظ قیمت قیمت مناسبی دارند و مطلوب مشتریان هستند. 

درمورد قیمت گذاری توضیح دهید؟

از سال ۱۳۸۵ که کالای سیمان در سبد حمایتی قرار گرفت و دستوری قیمت‌گذاری می‌شد تا سال ۱۴۰۰ بیش از ۱۰۰ درصد افزایش نرخی که توسط سازمان حمایت به صنعت سیمان داده شد کمتر از تورم اعلامی بود. این باعث آسیب به صنعت سیمان شد، صنعت سیمان نتوانست آنطور که باید و شاید خود را احیا کند. اما با پیگیری‌هایی که صنعت سیمان انجام داد برای خروج از سیستم قیمت‌گذاری دستوری در سال ۱۴۰۰ درخرداد ۱۴۰۰ اولین عرضه سیمان در بورس کالا اتفاق افتاد و تا امروز بیش از ۲۴ میلیون تن محصولات سیمانی در بورس کالا عرضه شده است. سازوکار بورس کالا بر اساس عرضه و تقاضا است با افزایش عرضه قیمت تعدیل می‌شود و کاهش عرضه قیمت افزایش پیدا می‌کند . از طرفی قطع برق کارخانجات در افزایش نرخ سیمان نقشی  نداشته‌اند. همانطور که پیش‌بینی می‌شد بعد از افزایش تولید و افزایش عرضه نرخ تعدیل شده و به جایگاه خود بازگشت.

اما، در مورد افزایش هزینه‌های کارخانجات  سیمان ، نرخ گاز از حدود ۱۲۰ تومان به بیش از ۶۰۰ تومان در هر متر مکعب رسید و نرخ برق از نزدیک ۶۰ تومان به نزدیک ۲۰۰ تومان رسیده است. بهای حمل و نقل بیش از ۲۰۰ درصد افزایش داشته است و لوازم و تجهیزات مورد مصرف  مانند نسوز‌ها هم قریب ۲۵۰ درصد رشد قیمت داشته است، اما قیمت پایه سیمان در بورس کالا آنقدر افزایش نداشته است. خواسته صنعت این است که بتواند اختیار تعیین قیمت کف و میزان کف عرضه را انجمن صنفی به عهده بگیرد و از دوام صنعت و ادامه فعالیت صنعت حمایت کند. این اتفاق باعث می‌شود که اعتماد سهامداران  بازار سرمایه هم به صنعت سیمان افزایش پیدا کند.

قیمت‌گذاری سیمان  فرمول خاصی دارد؟

درخصوص قیمت‌گذاری سیمان در بورس کالا قیمت پایه برای هر محصولی تعیین شده است و قیمت هر هفته براساس عرضه و رقابت خریداران تعیین می‌شود. اما چون در حال حاضر عرضه تقریبا بیش از تقاضا تعریف می‌شود، شاید در برخی از هفته‌ها  قیمت سیمان در بورس کالا برای مدتها در یک عدد ثابت باقی بماند.

چه میزان در بورس کالا عرضه می شود و چقدر مازاد سیمان  صادر می شود؟

قرار است که میزان عرضه سیمان در بورس کالا به اندازه میزان توزیع داخلی سیمان باشد که در سال ۹۹ نزدیک به ۶۳ میلیون تن بوده است و باتوجه به اعداد و ارقام ۶ ماهه ابتدای سال ۱۴۰۰ پیش بینی می‌شود که مجددا به همان عدد دست پیدا کنیم. مازاد بر این را صنعت می‌تواند به اهداف صادراتی خود صادر کند.

همه باید در بورس کالا عرضه کنند؟

درخصوص اینکه همه باید در بورس کالا باید عرضه کنند یا نه، در دستورالعمل تنظیم بازار هم آماده شده که هنوز ابلاغ نهایی نشده است. در آنجا تکلیف شده که تمام تولید کنندگان هرآنچه که قرار است در بازار داخل بفروشند، می‌بایست از طریق بورس کالا برای مشتری عرضه کنند.

این باعث نشده است که بحث صادرات از این محل به مشکل بخورد، یا مثلا روی قیمت تاثیر بگذارد؟

خیر، عرضه سیمان داخلی در بورس کالا تاثیر چندانی بر میزان صادرات نداشته است. ضمن اینکه ترجیح خود ما این است که اگر بتوانیم سیمان صادراتی را هم از طریق بورس عرضه کنیم شاید بتوانیم با قیمت‌های بالاتر و مناسب‌تر و همگن‌تری نسبت به بازارهای اطراف عرضه کنیم و درآمد صنعت از آن محل افزایش پیدا کند.

در حال حاضر برنامه حضور سیمان در رینگ صادراتی دنبال می‌شود، یعنی چنین برنامه‌ای دارید؟

برنامه حضور سیمان در رینگ صادراتی را هم پیگیر هستیم. برنامه‌هایی را با بورس کالا جلو می‌بریم که ان‌شاءالله نهایی می شود.

در مورد قیمت قطع گاز هم توضیح دهید که صنعت سیمان از این محل آسیب می‌بیند یا اینکه از گاز به مازوت سوییچ می‌کنید؟ الان وضعیت به چه صورت است؟

درخصوص تفاوت قیمت بهای تمام شده  بر اثر مصرف مازوت قرار بر این است که نرخ مازوت مطابق یا به اندازه نرخ گاز مصرفی صنعت سیمان باشد. مازاد بر این چیزی که به صنعت تحمیل می شود کرایه حمل است، کرایه حمل مازوت از مخازن شرکت پالایش و پخش تا کارخانجات است که باتوجه به فاصله حمل عدد متغییر است. مشکلی که وجود دارد و درخواست از مجموعه دولت این است که به صنعت سیمان عنایت داشته باشند، که  ظرفیتی را برای انبار کردن مازوت ایجاد کنند  ، باتوجه به کمبود و ضعف ناوگان حمل در این حوزه اگر از ابتدای سال مازوت را بتوانیم ذخیره کنیم و امانت در اختیار ما باشد، به محض اینکه گاز قطع شود می‌توانیم از مازوت استفاده کنیم و دغدغه حمل مازوت را با کرایه حمل بالاتر نخواهیم داشت. ضمن اینکه در این فضای رقابتی مصرف مازوت ، بعضا ناوگان حمل به سمت نیروگاه ها می‌رود و صنعت سیمان از لحاظ حمل آسیب می‌بیند. در کل در این وضعیتی که  صنعت به صورت خیلی شکننده‌ای بین درآمد و هرینه‌های خود حرکت می‌کند؛  تفاوت قیمت‌ها روی بهای تمام شده سیمان  اثر می‌گذارد.

درمورد شرکت‌های زیرمجموعه‌تان و پروژه‌هایی که در دست دارید، توضیح دهید؟

مجموعه سیدکو مدیریت  ۵ شرکت را بر عهده دارد و در ۷ شرکت سهامدار است. یکی از پروژه‌هایی که به زودی اتفاق خواهد افتاد، عرضه سیمان فیروزکوه است که کارهای امیدنامه انجام شده است و در انتظار انجام جلسات در هیات پذیرش هستیم. باتوجه به اینکه دنیا وارد انقلاب صنعتی چهارم شده و به سمت اتوماسیون می‌رود.  تا سال ۲۰۵۰ صنعت سیمان در کل جهان ملزم به این است که خروجی ۳O2 را به صفر برساند. صنعت سیمان کشور  هم در این فضا قرار گرفته است و الزام دارد. مجموعه سیدکو از سال گذشته به این سمت حرکت کرده است، ما پروژه‌ تولید سیمان‌های خاص LC3را در دستور کار داریم. این سیمان ۳۰ الی ۵۰ درصد کاهش مصرف کلینکر و کاهش مصرف سوخت را منجر می‌شود و توان رقابتی مجموعه سیدکو را هم افزایش می‌دهد. در حوزه مصرف انرژی هم به  دنبال این هستیم که بتوانیم برق مصرفی را که نگران قطعی آن در تابستان هستیم با تهیه مولد‌ها یا ژنراتورها تامین کنیم و هزینه تولید‌ را در مجموعه سیدکو پایین بیاوریم. اخذ مصوبه سازمان محیط زیست برای استفاده از گاز فلر مازاد پتروشیمی های عسلویه برای تولید برق در سیمان ساروج از دیگر برنامه های هلدینگ است.

درخصوص مقایسه بین ۲ صنعت سیمان و فولاد بگویید؟

2 صنعت سیمان و فولاد در بحث ساختمان نسبتا جایگزین همدیگر هستند و متوسط مصرف سالانه‌شان شاخص توسعه یافتگی است. نسبت قیمت فولاد به سیمان در کشورهای منطقه  تا ۴-۵ سال گذشته در کشور ما عدد بین ۷-۸ بوده است، امروز این عدد خیلی بالا رفته است به دلیل اینکه قیمت فولاد افزایش چشم گیری پیدا کرده است، ولی سیمان به خاطر قیمت‌گذاری دستوری نتوانست رشد قابل قبولی پیدا کند، به طور مثال، حاشیه سود خالص به فروش  فولاد به سیمان در سال ۹۵  ؛  ۸ به ۳ بود، یعنی فولاد ۸ درصد و سیمان ۳ درصد بوده‌ است و در سال ۹۹ این عدد در هر دو صنعت به ۳۸ درصد رسید. علیرغم اینکه میزان فروش در صنعت فولاد بسیار بالاتر از صنعت سیمان است، اما مدیریت هزینه در صنعت سیمان باعث شد که این حاشیه سود خالص به فروش در هر دو صنعت به یک عدد منجر شود.

بحث سودآوری شرکت‌های زیرمجموعه را هم توضیح دهید، تا الان سودآوری‌شان چگونه بوده است، باتوجه به شرکت‌های زیرمجموعه ، وضعیت‌تان چگونه است؟

درخصوص عملکرد مجموعه سیدکو ( شرکت اصلی و ۵ شرکت تابعه و شرکت‌های فرعی) از سال ۹۷ ؛ درآمد عملیاتی مجموعه  ۳۴۹ درصد و سود عملیاتی شرکت  ۷۰۶ درصد، رشد داشته است. یعنی سود عملیاتی سیدکو  از ۱۴۸ میلیارد تومان به ۱۲۰۰ میلیارد تومان و سود خالص کل گروه از ۱۴۵ میلیارد تومان به ۱۲۱۵ میلیارد تومان رسیده است. با توافق و برجام و راه اندازی پروژه های مسکونی، پروژه ۴ میلیون واحد مسکونی در ۴ سال بین ۲۰ تا ۳۰ میلیون تن در سال مصرف سیمان را افزایش می‌دهد.

ارزش خالص دارایی‌های‌ سیدکو  چقدر است؟

NAV مجموعه سیدکو نزدیک به ۷۰ درصد است. این نشان می‌دهد که قیمت امروز سهم قیمت واقعی نیست و ریسک سرمایه‌گذاری در سیدکو پایین است و  شرکت هنوز ۳۰ درصد تا ارزش واقعی جای رشد دارد.ما تا سال ۹۸  رشد P/E در صنعت سیمان داشته‌ایم  و به دلیل کاهش ارزش سهام با کاهش قیمت مواجه بودیم مدیریت سهم در سیدکو توسط سهامدار عمده به این صورت است که، تلاش شده،  نسبت P/E سهم سیدکو را یکنواخت  و بدون نوسان زیاد حفظ کنیم که اعتماد سهامداران  حفظ شود.

برنامه افزایش سرمایه برای  شرکت های زیر مجموعه را دنبال می کنید؟

در مورد افزایش سرمایه،  با کسب مجوزی که از سهامدار عمده‌ داشته‌ایم سود هر ۵ شرکت اصلی را برای افزایش سرمایه از محل انباشته استفاده خواهیم نمود.  افزایش سرمایه سیمان فیروزکوه ثبت شد و سایر شرکت‌ها هم در مرحله اخذ حسابرس و برگزاری مجمع هستند. فقط شرکت سیمان ساروج‌ به دلیل عدم موافقت غدیر به عنوان شریک شرکت، موافقت افزایش سرمایه از محل سود انباشته را اعلام نکرده است.

در بخش صادرات وضعیت چطور است؟

در حوزه صادرات مجموعه سیدکو ۲ شرکت ساروج بوشهر سالیانه 5.1 میلیون تن صادرات کلینکر را دارد. عمدتا کلینکر مقصد آن چین، آسیای شرق دور، شرق آفریقا و کشورهای حوزه خلیج فارس است و شرکت سیمان مازندران که صادر کننده محصولات متنوع سیمانی است.

عمدتا به کشورهای روسیه، قزاقستان، ازبکستان، ترکمنستان و حوزه CISکه در کنار دریای خزر حضور دارند. علاوه بر سیمان ساروج سیمان مازندران هم در سال ۲۰۰ هزار تن صادرات سیمان دارد.

انجمن کارفرمایان صنعت سیمان چقدر می‌تواند در سیاست‌گذاری‌های صنعت سیمان تاثیرگذار باشد؟

درخصوص میزان اثرگذاری انجمن صنفی کارفرمایان صنعت سیمان، انجمن صنفی مشتمل بر تمام اعضای صنعت سیمان است. کارخانجات مختلف همه از اعضای این صنعت هستند. این انجمن ۹ عضو هیئت مدیره دارد که ۵ عضو آن شامل ‌هلدینگ‌های بزرگ هستند. از جمله مجموعه سیمان تامین و فارس خوزستان، مجموعه سیمان تهران و سیدکو، ۴ عضو باقی مانده بخش خصوصی هستند که درواقع ترکیب هلدینگ‌های دولتی یا نیمه دولتی و بخش خصوصی به اداره بهتر صنعت سیمان کمک می‌کند. بخصوص در حوزه بازار و مدیریت بازار عمدتا با انجمن صنفی است. موضوعی ورود می‌کند و پیگیر حل و فصل آن است.

برای مثال سود خالص صنعت سیمان بخصوص در بخش پاکت در سال ۹۵ منفی شد، در سال ۹۶ با محوریت انجمن صنفی شرکت‌های سیمانی بار تقسیم بازار، در حوزه‌های مختلف سهمیه بندی کردند و این روند سوددهی با رشد همراه شد و سال ۹۹ متوسط سود خالص  به بالای ۲۳-۲۴ درصد رسید که این هماهنگی و تشکیل کارگروه‌ها و برگزاری جلسات با محوریت انجمن صنفی سیمان و با همکاری همه بخش‌های دولتی و نیمه دولتی و خصوصی بوده است .