نوسان ارزش لیر ترکیه در چند ماه اخیر بزرگ بوده و شاهد سقوط آن در برابر دلار، رشد آن و سپس کاهش مجدد آن هستیم. این بی ثباتی تبعات کوتاه مدت و بلندمدت فراوان برای ترکیه دارد اما ظاهرا اردوغان قصد ندارد تغییری در دیدگاه های عجیب خود بدهد. او اخیر برنامه ای برای جبران زیان سپرده گذاران ..
بورس24 : تغییرات ارزش لیر در برابر دلار و ریسک هایی که اقتصاد ترکیه را تهدید می‌کنند همچنان تیتر خبرگزاری ها هستند. در چهار ماه اخیر اقدامات بانک مرکزی ترکیه یعنی کاستن از نرخ‌های بهره به رغم رشد نرخ تورم سبب نوسان های شدید در ارزش لیر شده و از قدرت خرید مردم و اعتماد سرمایه گذاران به افق اقتصاد این کشور به شدت کاسته است. تا اوایل هفته قبل روند کاهش ارزش لیر ادامه پیدا کرد زیرا اردوغان، رئیس جمهوری ترکیه بارها تاکید کرد سیاست کاستن از نرخ های بهره را ادامه پیدا خواهد کرد. او معتقد است نرخ بالای بهره سبب رشد نرخ تورم می شود و کاستن از نرخ های بهره بر صادرات ترکیه خواهد افزود. این رویکرد که با دیدگاه اقتصاددان ها در تضاد قرار دارد زمینه سقوط ارزش لیر در برابر دلار را فراهم کرد.
هفته قبل بانک مرکزی ترکیه برای جلوگیری از سقوط بیشتر ارزش لیر، میلیاردها دلار به بازار تزریق کرد و نیز اردوغان اعلام کرد زیان احتمالی سپرده‌گذاران به لیر در بانک‌های ترکیه را جبران می‌کند. وعده اردوغان سبب فروش ارزهای خارجی و رشد ارزش لیر شد. تا روز جمعه ارزش لیر رشد کرد اما طی سه روز اخیر روند کاهش ارزش این ارز از سر گرفته شده و بخش بزرگی از رشد آن در هفته قبل از میان رفته است.
علت این است که نه تنها نرخ تورم بالاست بلکه سیاست‌های بانک مرکزی درباره نرخ بهره تغییر نکرده است. به باور برخی تحلیلگران، بانک مرکزی برنامه ای برای حفظ ثبات ارزی ترکیه ندارد و جهت حرکت آن مشخص نیست. این نهاد در سندی که درباره سال آینده منتشر کرده آورده است: "ما بر تاثیرات اقدامات اخیر خود بر ارزش لیر نظارت خواهیم کرد و اگر لازم باشد تغییراتی در سیاست ها ایجاد می کنیم." قبل از آنکه اردوغان برنامه دولت برای جبران زیان احتمالی سپرده‌گذاران به لیر در بانک‌ها را اعلام کند ارزش لیر در برابر دلار به پایین ترین حد رسیده بود یعنی هر دلار با 18.4 لیر معاوضه می شد.
هراس درباره افق اقتصاد و رشد نرخ تورم زمینه را برای کاهش ارزش لیر فراهم کرده‌اند. پیش‌بینی شده در ماه جاری نرخ تورم سالانه به بالای ۳۰ درصد افزایش می یابد. اگر تورم به این سطح برسد این نخستین بار از می سال ۲۰۰۳ است که رقم آن به بالاتر از ۳۰ درصد می‌رسد. بانک مرکزی طی هفته‌های اخیر میلیاردها دلار به بازار تزریق کرده تا از سقوط ارزش لیر جلوگیری کند اما به باور تحلیلگران، این نوع اقدامات تاثیر پایدار ندارد. بانک مرکزی تاکنون نرخ های بهره را ۵ درصد پایین آورده و به ۱۴ درصد رسانده است. یک نکته مهم و نگران کننده این است که سیاست‌های دولت و بانک مرکزی ترکیه سبب شده اعتماد به آینده به شدت کاهش یابد به این معنا که سرمایه‌گذاران نمی‌دانند در آینده چه رخ خواهد داد در نتیجه ریسک نمی‌پذیرند.
اردوغان همواره تاکید می‌کند که در آینده وضعیت اقتصادی بهتر خواهد شد و تورم مهار می‌شود اما پافشاری او بر سیاست کاستن از نرخ های بهره در حالی که نرخ تورم در حال افزایش است زمینه بی‌ثباتی مالی را فراهم می‌کند. اساساً دخالت اردوغان در سیاست‌های بانک مرکزی به بی اعتمادی سرمایه گذاران منجر شده است. در بسیاری از اقتصادهای نوظهور بانک های مرکزی در حال کاستن از سیاست‌های حمایتی هستند اما بانک مرکزی ترکیه در مسیر عکس در حرکت است. اردوغان تلاش کرده جبران هایی برای اندوخته‌های سرمایه‌گذاران در نظر بگیرد اما این کار به معنای انتقال ریسک سیستم ارزی کشور به کل مردم است. پرداخت خسارت به پس انداز کنندگان سبب افزایش کسری بودجه می شود.
تاثیر رشد نرخ تورم بر مردم ترکیه به ویژه آنهایی که دچار فقر هستند یا درآمد ثابت دارند شدید بوده است. دولت قرار است حداقل دستمزدها را ۵۰ درصد بالا ببرد تا از فشار بر مردم کاسته شود اما رشد دستمزدها به افزایش نرخ تورم منجر خواهد شد. انجمن تجاری ترکیه اخیرا از سیاست اقتصادی دولت انتقاد کرده زیرا به باور این نهاد، سیاست یاد شده تاثیر اختلال زا بر فعالیت کسب و کارها و زندگی شهروندان دارد. در بیانیه این نهاد آمده است: "در بلندمدت ریسک به وجود آمدن مشکلات بسیار بزرگ تر ساختاری افزایش یافته است. حتی صادرکنندگان که قاعدتاً باید از کاهش ارزش لیر سود ببرند از محیطی که سیاست‌های دولت به وجود آورده زیان دیده‌اند. ترکیه باید به اصول پذیرفته شده علم اقتصاد در چارچوب بازارهای آزاد بازگردد."
به نظر می‌رسد دولت ترکیه در حال آزمودن اثرات سیاست های غیر ارتودوکس بانک مرکزی است. اجرای سیاست های مغایر با دیدگاه اقتصاددان‌ها سبب بی اعتمادی سرمایه گذاران به محیط مالی و اقتصادی ترکیه می شود. از سوی دیگر کاهش ارزش لیر باعث می‌شود شرکت‌هایی که به دلار استقراض کرده‌اند در بازپرداخت بدهی های خود دچار مشکل شوند. با توجه به شرایط کنونی و پافشاری اردوغان بر کاهش نرخ های بهره، مردم و کسب و کارهای ترکیه باید برای تداوم بی‌ثباتی ارزی کشورشان آماده باشند. و احتمال آنکه یک بحرن ارزی تمام عیار بوجود آید و بر دیگر اقتصادهای نوظهور تاثیر گذارد وجود دارد.
در زیر نمودار تغییرات ارزش دلار در برابر لیر در دوازده ماه اخیر نشان داده شده است:
نظرات :
شما می توانید اولین نفری باشید که برای این مطلب نظر می دهید.