بهترین دوران بورس در زمان چه کسی بود؟ صالح آبادی ، فطانت ، محمدی ، قالیباف یا دهنوی؟؟

بورس24 _ مهرداد خالقی :

با تصویب قانون بازار اوراق بهادار جمهوری اسلامی ایران توسط مجلس شورای اسلامی (۱ آذر ۱۳۸۴) عملیات اجرایی بورس‌ها به بورس اوراق بهادار تهران، فرابورس ایران، بورس کالای ایران و بورس انرژی ایران (همگی در قالب شرکت های سهامی عام) و مسئولیت نظارت بر این بورس‌ها، نهادهای مالی و اوراق بهادار به شورای عالی بورس و اوراق بهادار و سازمان بورس و اوراق بهادار واگذار شد.

ریاست سازمان بورس و اوراق بهادار از ابتدای تأسیس بر عهده علی صالح‌آبادی بود.

وی در خرداد 1385 در حالی این سمت را بر عهده گرفت که در آن برهه شاخص کل بورس اوراق بهادار تهران در محدوده 9600 واحد قرار داشت. دوران ریاست علی صالح آبادی بیش از 8 سال به طول انجامید و تا آذر ماه 1393 ادامه داشت.

طی این مدت نماگر بازار سرمایه تا محدوده 89500 واحد پیش رفت. با این حال زمانی که علی صالح آبادی سکان ریاست را تحویل می داد شاخص بورس در محدوده 68000 واحد قرار داشت.

در سه سال اول ریاست وی عواملی چون قمارخانه خواندن بورس توسط رئیس جمهور وقت (محمود احمدی نژاد) ، رشد پرشتاب بازار در دوره قبل و بحران در بازارهای جهانی باعث شد تا بازار سرمایه شرایط دلچسبی را تجربه نکند.

اما پس از این دوره به واسطه بهبود شرایط بازارهای جهانی و خصوصا اوج گیری بهای جهانی نفت ، کاهش نسبی نرخ بهره بانکی ، افت ارزش ریال در برابر دلار و در انتها خوشبینی مفرط فعالان بازار به برجام ؛ ورق برگشت و شاهد رشد پرشتاب نماگر بازار بورس تا محدوده 89.500 واحد بودیم. اما در یکسال پایانی ریاست علی صالح آبادی بار دیگر شاخص کل نزولی شد. افزایش نرخ بهره بانکی تا سطح 22 درصد ، افزایش نرخ خوراک پتروشیمی ها و افزایش بهره مالکانه معادن از جمله عواملی بودند که ترمز بازار را کشیدند.

توقف نمادهای پالایشی و بانکی ، دردسر عظیم این رییس

اما در ادامه و در ۲۵ آذر ۱۳۹۳، محمد فطانت‌فرد جایگزین علی صالح آبادی و عهده‌دار این وظیفه شد. اغلب فعالان بازار محمد فطانت را با رشد طوفانی نمادهای خودرویی در زمستان 94 به خاطر می آورند. هر چند دوران این رشد کوتاه بود ، اما نمادهای این گروه در دوره مذکور چنان رشد کردند که هنوز هم از خاطر بورسی ها پاک نشده است! از دیگر رخدادهای مهم زمان وی می توان به توقف نمادهای پالایشی و بانکی اشاره کرد که نمادهای این گروه برای مدت طولانی متوقف شدند!

از ماجرای معروف کنتورسازی تا زمزمه های  کاهش دامنه نوسان

پس از استعفای محمد فطانت‌فرد، در تاریخ ۵ مرداد ۱۳۹۵ شاپور محمدی ریاست این سازمان را بر عهده گرفت. وی شاخص را در محدوده 75.000 واحد تحویل گرفت. نمادهای بانکی که در اواخر ریاست محمد فطانت فرد متوقف شدند پس از کش و قوس فراوان و مدت طولانی بالاخره در زمان شاپور محمدی بازگشایی شدند.

اما این بار ماجرای معروف کنتورسازی و توقف آن که تاکنون ادامه داشته رخ داد! همه این موارد باعث ایجاد تغییراتی در خصوص باز و بسته شدن نمادها شد. دوران شاپور محمدی را می توان دوران اصلاحات و تغییر برخی قوانین از جمله توقف نمادها برای نوسان 20 و 50 درصد ، حذف پیش بینی سود سال آینده توسط شرکت ها و ... دانست.

از دیگر اتفاقات مهم دوره وی می توان به شهادت سردار سلیمانی اشاره کرد که باعث فشار فروش سنگین به بازار طی یک هفته شد. دوران شاپور محمدی با رشد قیمت ها در بازارهای جهانی شروع شد ، با افزایش بی رویه نرخ ارز ادامه یافت و با زمزمه هایی در خصوص کاهش دامنه نوسان به مثبت و منفی 2 ، وضع قوانین برای جلوگیری از ورود مستقیم افراد تازه کار به بازار ، مقابله با کانال های تلگرامی و ... پایان یافت! وی که بازار را حوالی 75.000 واحد تحویل گرفته بود به واسطه عوامل ذکر شده نماگر بازار را در محدوده 605.000 واحد در تاریخ 23 فروردین 1399 به حسن قالیباف اصل تحویل داد.

بازارسرمایه ؛ عسل تلخ سهامدارن شد

پس از استعفای شاپور محمدی حسن قالیباف اصل رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار ایران از ۲۳ فروردین ۱۳۹۹ تا ۳۰ دی ۱۳۹۹ بود. شاید 4 – 5 ماه ابتدایی ریاست قالیباف یکی از شیرین ترین ادوار تاریخ بورس بود. بحث صندوق دارا یکم ، پالایش و حتی صندوق ای تی اف سوم شامل خودرویی ها (که هیچ وقت عملی نشد) باعث شد تا نمادهای این گروه مورد توجه ویژه قرار گیرند. از طرف دیگر به نظر دست هایی پشت پرده بود که با عدم عرضه سهامداران درصدی ، گاها تغییر ساعت معاملات این نمادها به تایم پس از بازار و ... خللی در رشد این نمادها ایجاد نشود! هر چند در این دوران شاخص کل از 2.100.000 واحد هم فراتر رفت اما در 7 بهمن 99 روز استعفای حسن قالیباف نماگر بازار تا سطح 1.420.000 عقب نشسته بود.

پرتلاش اما، ناکام

این بار نوبت به محمدعلی دهقان دهنوی رسید. مدیری که طی دوران مدیریت خود خدمات ارزنده ای از جمله برداشتن انحصار اعطای مجوز کارگزاری ها را داشت ، اما از اقبال بد ، در روزهای تلخ و سخت بورس سکاندار بازار بود! البته در کارنامه وی برخی تصمیمات سوال برانگیز از جمله دامنه نوسان نامتقارن و قفل شدن بازار برای چند ماه را شاهد بودیم که علاوه بر بلوکه شدن دارایی سهامداران باعث افت چشمگیر درآمد شرکت های کارگزاری و ... شد.

«عشقی» رئیس تازه نفس وارد میدان شد

پس از اتمام دوره ۵ ساله اعضای هیئت مدیره سازمان بورس و انتخاب اعضای جدید آن ، در تاریخ ۲۱ مهر ۱۴۰۰ مجید عشقی به عنوان رئیس این سازمان انتخاب شد. حالا باید دید دوران ریاست ایشان تا چه زمان و با چه کارنامه ای ادامه خواهد داشت.