بهبود همه متغیرهای بنیادین در «شسپا»

بورس24 : شرکت نفت سپاهان جزء واحدهای تجاری شرکت سرمایه گذاری تابان فردا و واحد تجاری نهایی گروه صندوق بازنشستگی و پس انداز و رفاه کارکنان صنعت نفت است. این شرکت به تازگی افزایش سرمایه خود از محل مازاد تجدید ارزیابی دارایی ها از 950 میلیارد تومان به 5600 میلیارد تومان را به ثبت رسانده است.

شرکت نفت سپاهان بزرگترین تولیدکننده روغن پایه در خاورمیانه است. ظرفیت تولید سالانه شرکت بالغ بر 550 هزار تن محصولات پایه شامل روغن پایه، اسلک واکس، پارافین و اکسراکت و 150 هزار تن محصول نهایی است که به نوبه خود شامل طیف گسترده ای از فرآورده های روانکار اعم از انواع روغن های موتوری بنزینی، دیزلی، گازسوز، روغن های دنده خودرو، روانکارهای صنعتی و همچنین گریس و ضد یخ می شود. به لحاظ ریالی روغن موتور بخش عمده سبد محصولات شرکت را در بر می گیرد.

به غیر از عملیات اصلی شرکت کنترل دو شرکت (فعال) زیرمجموعه را نیز در دست دارد. اوجان شیمی تبریز نیز یکی از شرکت های زیرمجموعه است که به تولید ضد یخ و سایر محصولات جانبی می پردازد. کیمیا اسپیدی قشم نیز پخش محصولات اسپیدی و فروش مویرگی در سطح کشور را بر عهده دارد. به عنوان شرکت پخش عمل می کند. علاوه بر تملک این دارایی ها، شسپا مالکیت حدود 2.6 درصدی شپنا را نیز در اختیار دارد.

محصول شرکت در دو بازار داخلی و صادراتی به فروش می رسد. صادرات از دو طریق صادرات در بورس کالا و عرضه خارج از بورس بر اساس قواعد اینکوترمز انجام می شود. کشور های امارات، هند، چین، پاکستان از جمله مهم ترین مقاصد صادراتی شرکت به شمار می روند. فروش در بازار های داخلی از طریق بورس کالا، عاملین و همچنین بازاریابی، توزیع و فروش به صورت مویرگی از طریق شرکت فرعی کیمیا اسپیدی قشم انجام می شود. بخش عمده محصولات شرکت با برند اسپیدی به فروش می رسد.

بررسی ها نشان می دهد روند درآمدی شسپا در ماه های اخیر به طور قابل توجهی بهبود یافته است. جمع درآمدهای نفت سپاهان در پنج ماهه نخست سال جاری رقمی معادل 4،986 میلیارد تومان بوده که این عدد نسبت به مدت مشابه سال قبل با جهش قابل توجه حدود 167 درصدی همراه شده است. حدود 50 درصد از درآمد حاصل شده در این دوره از محل صادرات بوده؛ این در حالی است که این عدد در مدت مشابه سال قبل حدود 56 درصد بوده است. نکته قابل توجه آن که این شرکت موفق شده در مرداد ماه سال جاری با ثبت درآمد فروشی نزدیک به 1200 میلیارد تومان حد نصاب جدیدی در این زمینه از خود بر جای گذارد.

بررسی ها نشان می دهد دلیل اصلی رشد درآمد شرکت در ماه های اخیر افزایش نرخ فروش محصولات شرکت است. بر اساس آمار منتشر شده نرخ متوسط فروش محصولات شرکت در ابتدای سال 1399 حدود 6.5 میلیون تومان به ازای هر تن بوده که این عدد پایان اسفند ماه این سال به رقم 15.1 میلیون تومان و در مردادماه سال 1400 به رقم 18 میلیارد تومان رسیده است. بر این اساس، نرخ محصول اصلی شرکت در بازارهای جهانی برای اساس عرضه و تقاضای کل تعیین شده و نرخ های فعلی بهبود یافته و می توان گفت از مهر ماه سال 1399 روندکاهشی نرخ محصول اصلی صادراتی این شرکت (روغن پایه) متوقف شده و در طی ماه های اخیر رو به رشد بوده به طوری که نرخ روغن پایه صادراتی شرکت به طور متوسط از 40 دلار از ابتدای سال 1399 تا بیش از 900 دلار در ماه های اخیر رسیده است. پیش بینی می شود با افزایش قیمت جهانی نفت و محصولات پتروشیمی قیمت روغن پایه نیز در ماه های آینده افزایش یابد. افزایش احتمالی نرخ ارز نیز می تواند موجبات رشد بیش از پیش این نرخ را فراهم آورد. در حوزه محصولات داخلی نیز قیمت گذاری محصولات بر اساس مجوزهای صادره از سوی سازمان حمایت از تولید کنندگان و مصرف کنندگان تعیین می شود. در تیرماه سال جاری مجوز افزایش نرخ محصولات بنزینی و دیزلی به میزان 41 درصد صادر شده که این امر موجب افزایش بیش از پیش نرخ فروش محصول در داخل کشور خواهد شد.

علاوه بر رشد نرخ فروش محصول، شرکت نفت سپاهان پتانسیل های بسیار زیادی در زمینه افزایش میزان تولید، بهبود کیفیت محصول و تسهیل در افزایش صادرات دارد. اقدام به سرمایه گذاری و عقد قراردادهای مهندسی و انتقال دانش فنی برای تولید بیش از 100 هزار تن محصولات با ارزش افزوده بالاتر، انعقاد قرارداد اجاره زمین به مساحت تقریبی 19 هزار متر مربع برای 15 سال در مجتمع بندی شهید رجایی به منظور ساخت و احداث مخازن نگهداری فراورده های نفتی به ظرفیت حدودی 35 هزار متر مکعب جهت تخلیه، بارگیری توزیع و نگهداری مواد سوختی و وارداتی، صادراتی و ترانزیتی شرکت از جمله اقداماتی است که در این زمینه در حال اجراست.

با این اوصاف به نظر می رسد پیش بینی درآمد فروش حدود 12 هزار میلیارد تومانی از سوی شرکت نفت سپاهان در پایان سال 1400 بسیار محتمل است.

حاشیه سود ناخالص شرکت در سه ماهه نخست سال جاری حدود 31 درصد بوده و این در حالی است که سال قبل شرکت حاشیه سود ناخالص 28 درصدی را تجربه کرده است. در بخش بهای تمام شده، لوبکات مهم ترین ماده اولیه شرکت است که حدود 90 درصد از بهای تمام شده را به خود اختصاص می دهد. نرخ خرید این محصول بر مبنای FOB نفت کوره 180 درجه خلیج فارس تعیین می گردد. که عمدتا از طریق شرکت پالایش نفت اصفهان تامین می گردد که نزدیکی این پالایشگاه به شرکت و پایین بودن هزینه های حمل یکی از مهم ترین نقاط قوت در بهای تمام شده است. با این حال شرکت به جهت کاهش ریسک تامین مواد اولیه خود در صدد است منابع دیگری نیز برای تامین مواد اولیه خود در نظر بگیرد. دیگر افزودنی های مورد استفاده در فرآیند تولید شرکت نیز عمدتا از طریق واردات تامین می گردند. با توجه به وابسته بودن نرخ تامین مواد اولیه به نرخ ارز از یک سو و صادراتی بودن بخش عمده فروش محصولات از سوی دیگر، تغییرات در نرخ ارز در مجموع تغییر زیادی بر حاشیه سود ناخالص شرکت نخواهد داشت.

نکته با اهمیت در این زمینه آن که هر چند تمامی شواهد و قرائن حاکی از بهبود حاشیه سود عملیاتی شرکت در ماه های آینده دارد اما باید در نظر داشت که شرکت افزایش سرمایه خود از محل مازاد تجدید ارزیابی دارایی ها را ثبت کرده که با توجه به آنکه بخشی از این تجدید از محل طبقات دارایی استهلاک پذیر (ماشین آلات، تجهیزات و تاسیسات) بوده هزینه استهلاک و به تبع آن هزینه های سربار شرکت به صورت قابل توجهی افزایش خواهد یافت. اما به دلیل سهم بسیار کم هزینه های سربار در بهای تمام شده تولیدات شسپا، این افزایش در مجموع بهای تمام شده تاثیر فاحش نخواهد داشت. با این وجود، به دلیل رعایت اصل محافظه کاری، از رشد حاشیه سود ناخالص شرکت در پیش بینی ها صرفنظر کرده و آن را معادل سه ماهه نخست سال جاری (31 درصد) در نظر می گیریم. با این تفاسیر می توان سود ناخالص شرکت در سال 1400 را رقمی حدود 3700 میلیارد تومان براورد کرد. با فرض تکرار سایر هزینه ها و درآمدهای سه ماهه در ماه های باقیمانده تا پایان سال می توان سود خالص شرکت از محل عملیات (و نه از محل سود سهام شرکت های سرمایه پذیر) رقمی حدود 4200 میلیارد تومان برآورد کرد. (سود سهام شرکت های زیرمجموعه و شپنا در صورت های مالی سه ماهه منعکس نشده است)

ارزش سهام شرکت نفت پارس در حال حاضر حدود 19 هزار میلیارد تومان است. بر اساس بررسی ها ارزش روز بلوک 2.6 درصدی شسپا در شپنا حدود 3 هزار میلیارد تومان است. ارزش روز شرکت کیمیا اسپیدی قشم را نیز با توجه به سودآوری 67 میلیارد تومانی این شرکت در سال 99 و پیش بینی روند رشد سودآوری در سال های بعد) می توان حدود 500 میلیارد تومان ارزش گذاری کرد. از لحاظ کردن ارزش روز شرکت اوجان شیمی نیز صرفنظر شده است. با این احتساب بازار در حال حاضر ارزش عملیات شرکت نفت سپاهان (بدون در نظر گرفتن سرمایه گذاری های عمده شرکت) را حدود 15.5 هزار میلیارد تومان ارزشگذاری می کند. با توجه به سود عملیاتی 4200 میلیارد تومانی پیش بینی شده نسبت P/E حال حاضر عملیات این شرکت حدود 3.7 واحد می گردد.

مروری بر طرح های توسعه ای شرکت که در سال های آینده به بهره برداری رسیده و موجبات صعود چشمگیر در سودآوری شرکت را فراهم خواهند ساخت، باعث می شود بتوان شسپا را در زمره شرکت های رو به رشد قرار داد. لذا می توان این شرکت را حداقل با نسبت P/E حدود 6 واحد ارزشگذاری کرد. با این احتساب ارزش عملیات شرکت رقمی حدود 25 هزار میلیارد تومان خواهد شد که با افزودن ارزش روز سرمایه گذاری ها، ارزش ذاتی سهام شرکت نفت سپاهان به رقمی نزدیک به 28 هزار میلیارد تومان خواهد رسید. با این تفاسیر شسپا پتانسیل رشد قیمتی بیش از 45 درصدی را دارد. تجربه نشان داده هر چند ممکن است ارزش ذاتی سهام در کوتاه مدت نسبت به ارزش ذاتی انحراف داشته باشد اما مسلما در میان مدت و بلندمدت ارزش سهام محکوم به میل کردن به سمت ارزش ذاتی خویش است. با این قاعده، صعود چشمگیر قابل توجه قیمت سهام شسپا در هفته ها و ماه های بعد کاملا محتمل است.