چه زمان منتظر رونق پایدار بازار نفت باشیم؟

بورس24 : روز گذشته در پایان معاملات هفته در بازارهای جهان، قیمت نفت نوسان‌های بزرگ نداشت و قیمت نفت برنت و نفت آمریکا به ترتیب در سطح ۵۵ دلار و ۵۲ دلار در هر بشکه قرار گرفت. عملکرد هفتگی بازار منفی است اما قیمت ها نسبت به ابتدای سال جاری میلادی یعنی یک ماه پیش، در سطوح بالاتر قرار دارد. در سه هفته گذشته قیمت نفت تغییرات بزرگ نداشته و برخی تحلیلگران معتقدند این وضعیت در ماه‌های آینده و تا زمانی که تغییر پایدار در وضعیت مهار همه گیری کرونا و اقتصاد جهان رخ ندهد ادامه پیدا خواهد کرد. در نظرسنجی خبرگزاری رویترز از کارشناسان بازار نفت آنها اعلام کردند نگرانی ها درباره ضعف تقاضا یکی از عوامل مهم است که از رشد قیمت ها جلوگیری می کند و تا وقتی این نگرانی وجود دارد، به رغم عوامل گوناگون که از بازار حمایت می‌کنند احتمال رشد قیمت ها بسیار کم است.

تحلیلگران معتقدند در حال حاضر چند عامل اصلی بر بازار نفت اثر می گذارند. عامل نخست، روند واکسیناسیون کروناست. اواخر سال گذشته واکسن هایی برای مقابله با ویروس کرونا معرفی شد و مجوز استفاده از آنها صادر شده است. روند واکسیناسیون آغاز شده و تاکنون میلیون‌ها نفر در کشورهای مختلف واکسن دریافت کرده‌اند اما روند تولید و توزیع واکسن ها کند است و این یک عامل بسیار مهم نگرانی برای تمامی فعالان در بازارهای گوناگون است زیرا تا وقتی همه گیری از طریق واکسیناسیون مهار نشود شرایط اقتصاد جهان به شکل پایدار بهبود پیدا نخواهد کرد و این به معنای ضعف تقاضا برای مواد خام از جمله نفت است.

با آنکه شرکت های تولیدکننده واکسن وعده هایی درباره تولید تعداد قابل ملاحظه واکسن داده‌اند و کشورهای توسعه یافته به میزانی بسیار بالا واکسن پیش‌خرید کرده‌اند اما سرعت واکسیناسیون به اندازه لازم نیست.

دومین عامل، موج جدید همه گیری در اروپا و آمریکاست که سبب شده فعالیت های اقتصادی محدود شود و مردم نگران ابتلا به کرونا باشند. این عامل در هفته های آینده از مصرف نفت خواهد کاست و در برخی کشورهای اروپایی مشخص نیست قرنطینه ها تا چه وقت ادامه پیدا خواهد کرد.

سومین موضوع مهم، تغییرات شاخص دلار است. هفته گذشته شاخص دلار رشد کرد و این عامل نیز بر قیمت ها فشار وارد کرده است. با آنکه برنامه‌های حمایتی بانک مرکزی آمریکا ادامه دارد اما درباره تصویب برنامه ۱۹۰۰ میلیارد دلاری حمایتی که جو بایدن پیشنهاد داده تردیدهایی وجود دارد. ممکن است در نهایت رقمی که تصویب خواهد شد کمتر از رقم مورد نظر بایدن باشد و در این حالت بهبود شرایط اقتصادی به تعویق خواهد افتاد. تغییرات ارزش یورو و پوند مستقیماً بر ارزش دلار اثر می‌گذارد. اگر به هر دلیل فشارهایی بر ارزش آن دو ارز وارد شود شاخص دلار رشد می کند.

چهارمین عامل، میزان عرضه است. اوپک پلاس به برنامه کاهش عرضه پایبند است اما احتمال آنکه عرضه نفت از سوی آمریکا، ایران و چند کشور دیگر افزایش یابد وجود دارد. قیمت های کنونی تولیدکنندگان نفت شیل در آمریکا را تشویق کرده فعالیت‌ها را از سر بگیرند. با آنکه تعداد چاه های نفتی فعال در این کشور نسبت به یک سال پیش بسیار کمتر است اما شروع فعالیت ها بر قیمت ها فشار وارد کند. عربستان از روز دوشنبه به مدت دو ماه تولید نفت خود را یک میلیون بشکه در روز کاهش خواهد داد. این یک اقدام داوطلبانه برای حفظ تعادل در بازار و حمایت از قیمت هاست.

در هفته‌ها و ماه‌های آینده عواملی که بیان شد بیشترین تاثیرات را بر قیمت نفت خواهند داشت. قرار است هر ماه نشست اوپک پلاس برگزار شود تا در فواصل زمانی کوتاه تر وضعیت بازار بررسی شود و تغییرات لازم در سیاست‌های اعمال گردد. باید دید در آینده چه تغییراتی در هر یک از این عوامل به وجود می‌آید. با توجه به متعدد بودن عواملی که بر بازار نفت اثر می‌گذارند پیش‌بینی آینده آسان نیست. فعلا دیدگاه تحلیلگران این است که در سال جاری میلادی رشد قیمت ها نسبت به ارقام کنونی قابل ملاحظه نخواهد بود.

سال گذشته میلادی به دلیل همه گیری کرونا تقاضا برای نفت 9 درصد کاهش یافت و به 92.2 میلیون بشکه در روز رسید. سال جاری وضعیت مصرف به حالت عادی نزدیک می‌شود اما کاهش سال گذشته جبران نخواهد شد. پیش‌بینی شده مصرف امسال 5.6 میلیون بشکه افزایش می‌یابد و سال آینده 3.3 میلیون بشکه دیگر بر مصرف افزوده خواهد شد.

یک نکته مهم این است که رقم پیش‌بینی شده برای رشد مصرف در سال جاری با فرض افزایش مطلوب نرخ رشد اقتصادی جهان و رشد مسافرت ها مطرح شده است. اگر روند بهبود اوضاع به تعویق افتد رونق بازار نفت تحقق نمی یابد. اوپک معتقد است امسال رشد مصرف به اندازه ای نیست که کاهش سال گذشته را جبران کند.

در زیر نمودار تغییرات قیمت هر بشکه نفت برنت در شش ماه اخیر نشان داده شده است: