عملکرد اقتصادی دو حزب سیاسی؛ منتظر چه تحولاتی باشیم؟

بورس24 : دو هفته پیش انتخابات ریاست‌جمهوری و کنگره در آمریکا برگزار شد و تمامی فعالان اقتصادی بر اخبار مربوط به نتایج این دو انتخابات تمرکز کرده بودند. از ماه‌ها پیش دیدگاه‌های مختلف درباره تاثیر پیروزی هر یک از دو نامزد انتخابات یعنی ترامپ و بایدن بر اقتصاد آمریکا مطرح شده است. قبل از برگزاری انتخابات، نظرسنجی ها نشان می داد بیشتر رای دهندگان در زمینه سیاست‌های اجتماعی، سیاست خارجی، برنامه های زیست محیطی و مدیریت بحران کرونا، بایدن را به ترامپ ترجیح می‌دهند و البته از نظر ویژگی های شخصیتی نیز میزان محبوبیت بایدن بالاتر از ترامپ بود.

اما تا همین اواخر در برخی نظرسنجی‌ها مردم در حوزه عملکرد اقتصادی، ترامپ را به بایدن ترجیح می‌دادند. از گذشته‌های دور این دیدگاه وجود داشته که وضعیت اقتصاد در دوران ریاست جمهوری جمهوریخواهان بهتر از دوران حاکمیت دموکرات هاست اما واقعیت‌ها این دیدگاه را تایید نمی‌کنند. در شازده دوره کامل چهار ساله ریاست جمهوری از جنگ جهانی دوم تاکنون، از هری ترومن تا باراک اوباما، رشد سالانه تولید ناخالص داخلی آمریکا در دوره ریاست جمهوری دموکرات ها به طور متوسط 4.3 درصد و رقم مربوط به جمهوری‌خواهان 2.5 درصد است. و یک نکته مهم این است که در دوره ریاست جمهوری ترامپ، متوسط رقم رشد مربوط به جمهوری خواهان کاهش یافت. متوسط رشد سالانه اقتصاد آمریکا در دوره ریاست جمهوری ترامپ منفی است.

البته در مقایسه هایی که بین دوره‌های ریاست‌جمهوری دموکرات ها و جمهوری‌خواهان انجام می شود نصمیم های رئیس جمهور تنها یکی از عوامل موثر بر وضعیت اقتصاد است. قطعا شانس هم بر وضعیت اقتصاد اثر می‌گذارد برای مثال عده ای ممکن است بگویند سال جاری را باید از پرونده عملکرد اقتصادی ترامپ خارج کرد زیرا همه گیری کرونا سبب بروز رکود در اقتصاد شد اما حتی اگر امسال را نادیده بگیریم واقعیت این است که رشد تولید ناخالص داخلی قبل از همه گیری، وضعیت خوب بازار کار و رونق بورس در سه سال نخست ریاست جمهوری ترامپ، تداوم روندهایی بود که در دوره ریاست‌جمهوری اوباما شروع شده بود.

نکته دیگر این است که هیچکس نمی تواند بگوید ترامپ بحران همه گیری کرونا را به خوبی مدیریت کرده است. تنها برنامه ترامپ برای مدیریت این بحران آن بود که او همواره پیش بینی می کرد بحران طی چند هفته آینده از میان خواهد رفت! او توصیه های متخصصان از جمله استفاده از ماسک و تست گیری فراگیر را که برای مهار بحران مطرح شده تضعیف کرده است. اگر او چنین نمی کرد، هم بحران کرونا بهتر مدیریت می‌شد و هم وضعیت اقتصاد تا این اندازه بد نبود. در هر حال تفاوت عملکرد اقتصادی روسای جمهوری دموکرات و جمهوریخواه از لحاظ آماری بسیار بزرگ است و این را نمی توان حاصل شانس دانست.

با یک محاسبه ساده می‌توان به این واقعیت پی برد. پنج رکود اخیر از جمله رکود کنونی، همگی زمانی آغاز شدند که یک رئیس جمهوری جمهوری خواه در مسند قدرت بود. اجازه دهید سیاست هایی که بایدن به احتمال زیاد اجرا خواهد کرد را بررسی کنیم. البته با این فرض که ترکیب مجلس سنا به شکلی است که بایدن می‌تواند با آن تعامل کند. ترامپ در دوره تبلیغات انتخابات ریاست جمهوری سعی می‌کرد رای دهندگان را متقاعد کند که بایدن در صورت پیروزی در انتخابات، سیاست‌های به شدت چپ گرایانه را اجرا خواهد کرد. در آن دوره برخی از نامزدهای دیگر حزب دموکرات نیز از سیاست‌هایی حمایت می‌کردند که می‌توان آنها را سیاست‌های چپ توصیف کرد. برنی سندرز یکی از این نامزدها بود که برنامه خدمات بهداشتی و درمانی برای همه را مطرح کرد و اگر این برنامه اجرا می‌شد بیمه خصوصی از میان می‌رفت.

اگرچه بایدن آشکارا این سیاست‌ها را رد کرد و به عنوان نامزد اصلی حزب دموکرات برای رقابت با ترامپ انتخاب شد، برنامه اقتصادی او با برنامه‌هایی که ترامپ اجرا کرده بسیار متفاوت است. برنامه های اقتصادی ترامپ سه پایه اساسی داشت: تلاش برای لغو اوباماکر، کاهش مالیات ها که طی سه سال اخیر اجرا شده و بر سود شرکت ها افزوده و جنگ تجاری که سبب شده تقریبا به همه زیان وارد شود. اگرچه ترامپ وعده داده بود به نیروی کار آمریکا کمک می کند اما این سیاست ها اثر معکوس داشته و حداقل ۸۵۰ اقتصاددانان با این گفته موافق هستند.

در مقابل، برنامه‌های اقتصادی که با ایدن مطرح کرده اهدافی دارد که همه آمریکایی‌ها به دنبال آن هستند: بازگرداندن رونق اقتصادی، کمک به خانواده‌هایی که حتی قبل از همه گیری کرونا در وضعیت اقتصادی بد قرار داشتند و کمک به بهبود وضعیت محیط زیست. همچنین بایدن احتمالاً این اهداف را به روش‌هایی دنبال خواهد کرد که عملی و قابل اجرا هستند نه آنکه صرفا خوب به نظر برسند.

مهم ترین سوال این است که آیا مجلس سنا با بایدن همکاری خواهد کرد یا نه؟ اگر اکثریت در اختیار جمهوریخواهان باشد بعید است بایدن بتواند قوانین مورد نظر خود را در این مجلس به تصویب برساند. باید دید او در مذاکره با جمهوریخواهان تا چه میزان مهارت دارد و چه امتیازهایی رد و بدل خواهد شد.

تحلیلگران معتقدند حضور جو بایدن در کاخ سفید در بلندمدت به نفع اقتصاد خواهد بود و مجلس سنا نیز باید با او همکاری کند. اقتصاد آمریکا به کمک های جدید نیازمند است و ضروری است اصلاحات فراگیر در آن انجام شود. کارشناسان می گویند در چهار سال آینده، پس از مهار کرونا، بورس وضعیت بسیار بهتر نسبت به حالا خواهد داشت البته چگونگی تعامل بایدن با چین یک عامل مهم است که بر بازارهای مختلف اثر می گذارد.