سهام خزانه؟

سید فرهنگ حسینی

سهام خزانه یکی از ابزارهای مهم برای حمایت از سهام در بازار سرمایه به شمار می رود در سهام خزانه خود شرکت اقدام به خرید سهام خود می نماید قبلاً در قانون تجارت ایران خرید سهام خزانه ممنوع بوده است.

اما در سال ۱۳۹۴ و در قانون رفع موانع تولید رقابت پذیر خرید سهام خزانه بر اساس بند ب ماده ۲۸ قانون مجاز گردید.بدین ترتیب شرکت ها مجاز شدند تا اقدام به خرید سهام خود نمایند.

سهام خزانه تفاوت های ماهوی با بازارگردانی و حمایت سهامدار عمده دارد.مهمترین نکته آن اطلاعات و پیام هایی است که توسط شرکت در آن وجود دارد.زمانی که شرکتی اقدام به خرید سهام خزانه خود نماید یعنی معتقد است که سهام شرکت ارزنده است.

این نکته می‌تواند مورد توجه سهامداران قرار گیرد موضوع بعدی عدم تعلق سود نقدی به سهام خزانه است که منجر به افزایش سود سهام سایر سهامداران می شود.

در عین حال سهام خزانه در مجامع فاقد حق رای است و حداکثر ده درصد سهام خود را می‌توانند به صورت سهام خزانه خریداری نمایند این به شرطی است که حجم سهام شناور آن ها بیش از ۵۰ درصد کاهش نیابد کل مبلغ سهام خزانه می تواند حداکثر ۴۰ درصد حقوق صاحبان سهام شرکت باشد.

بدین ترتیب شرکت های زیان‌ده امکان خرید سهام خزانه ندارند.مهمترین چالش در حوزه سهام خزانه مربوط به افزایش سرمایه ها است است. شرکت ها در هنگام افزایش سرمایه که پذیره نویسی داشته باشد نمی توانند سهام خزانه داشته باشند صرفاً در افزایش سرمایه ها از محل های مطالبات و آورده نمی‌توانند سهام خزانه داشته باشند.

درخصوص رویه اجرایی سهام خزانه شرکت ها بایستی حداقل یک روز قبل از طرح موضوع را در هیات مدیره افشا نمایند و سپس همزمان با تصویب هیئت مدیره در همان روز بایستی در کدال اطلاع رسانی شود و درخواست و انواع بیانیه برای سهام خزانه به سازمان بورس ارسال شود.

در این بیانیه تعداد و مبلغ و اهداف خرید سهام خزانه بایستی افشا شود.سازمان بورس باید ظرف پنج روز موافقت یا عدم موافقت خود را به صورت عمومی به سهامداران اعلام نماید.

حداقل فاصله زمانی درخواست در شروع باید ۷ روز باشد و حداکثر آن ۶ ماه است.شرکت حداکثر می تواند برای مدت دو سال سهام خزانه نگهداری نماید.در عین حال در سهام خزانه شرکت می تواند یا خریدار و یا فروشنده باشد شرکت نمی تواند برخلاف بازارگردانی همزمان خرید و فروش انجام دهد.در موارد و زمان های مختلف شرکت نمی تواند اقدام به خرید سهام خزانه نمایند ، این موارد مانند تا ۴ روز پس از افشای اطلاعات مهم، ۲۰ روز قبل از برگزاری مجامع یا عدم معامله به مدت بیش از ۱۵ روز است.

کارشناس بازار سرمایه