مشکلی به نام دلار قدرتمند؛ جهت حرکت بازار چگونه خواهد بود؟

بورس24 : عملکرد شاخص دلار در سال جاری میلادی تاکنون مثبت بوده و حتی در دو ماه اخیر که بانک مرکزی آمریکا اقدامات گوناگون حمایتی انجام داده و هزاران میلیارد دلار نقدینگی در حال ورود به بازار است تغییر معنادار در ارزش دلار در برابر ارزهای معتبر به ویژه یورو، پوند، ین و یوان مشاهده نشده است. برای درک علل این وضعیت و پیش بینی شرایط در آینده باید دید در کوتاه مدت و بلندمدت چه عواملی بر ارزش دلار اثر می گذارند.

نخستین نکته‌ای که باید به آن اشاره کرد این است که دلار حوزه امن سرمایه‌گذاری محسوب می‌شود در نتیجه در دوران‌های پرریسک مثل اکنون، تقاضا برای آن افزایش می‌یابد. در چند هفته اخیر شاهد افزایش تنش‌ها بین چین و آمریکا هستیم. ترامپ اخیراً بارها چین را در زمینه شیوع ویروس کرونا مقصر دانسته و تهدید کرده اقداماتی علیه این کشور انجام خواهد داد. او چند روز پیش گفت: "مسئولیت شیوع ویروس کرونا بر دوش چین است نه هیچکس دیگر." جنگ لفظی بین دو طرف ادامه دارد.

از سوی دیگر اقدام چین برای اعمال قانون جدید امنیت ملی بر هنگ کنگ واکنش ترامپ را همراه داشته است. او در این زمینه گفته است: "واکنش واشنگتن قدرتمندانه خواهد بود." روابط چین و آمریکا طی دوره همه‌گیری ویروس کرونا پرتنش تر شده است و بعید نیست وضعیت نگران کننده تر شود. سنای آمریکا مصوبه‌ای داشته که طبق آن شرکت‌های چینی نمی توانند سهام خود را در بورس آمریکا عرضه کنند. همچنین موانعی در برابر دسترسی شرکت هواوی چین به تراشه های ساخت آمریکا پدید آمده است.

این گونه رویدادها بر بازارهای ارز اثر می‌گذارند و سبب رشد ارزش دلار و ین می‌شوند. در مقابل، ارزش یورو و پوند تحت فشار قرار می‌گیرد و نتیجه این روند، رشد شاخص دلار است. درباره بروز تنش های جدید تجاری بین چین و آمریکا نیز نگرانی‌هایی وجود دارد. دو طرف قبل از بحران همه گیری ویروس کرونا، فاز نخست توافق تجاری را امضا کردند اما این احتمال کاملا وجود دارد که آمریکا تعرفه هایی بر کالاهای صادراتی چین اعمال کند و چین نسبت به این اقدام واکنش نشان دهد. در این حالت شرایط نگران کننده تر خواهد شد.

از پیش حرکت اقتصاد جهان به سمت رونق با موانع بزرگ مواجه بوده است و اگر موانع جدید بوجود آید بر نگرانی ها افزوده خواهد شد. افزایش تنش ها سبب رشد ارزش دلار و کاهش ارزش ارزهای ملی در اقتصادهای صادرکننده مواد خام می شود. بدین ترتیب رشد تقاضا برای دلار تحت تاثیر تشدید تنش های ژئوپولیتیک عامل خنثی شدن اثر سیاست‌های حمایتی پولی بانک مرکزی آمریکاست.

اما آیا ممکن است در آمریکا نرخ های بهره منفی شود؟ رئیس بانک مرکزی آمریکا در سخنان خود پس از نشست اخیر کمیته سیاست‌گذاری این نهاد گفت: "ابزارهای گوناگون برای حمایت از اقتصاد وجود دارد و فعلا به موضوع منفی کردن نرخ بهره فکر نمی کنیم." اما بسیاری از تحلیلگران معتقدند در ماه های آینده ممکن است چنین اقدامی از سوی بانک مرکزی آمریکا انجام شود. ترامپ از بانک مرکزی خواسته نرخ‌های بهره را به زیر صفر کاهش دهد. او معتقد است هنگامی که دیگر بانک‌های مرکزی بزرگ مدت هاست نرخ های بهره را منفی کرده اند بانک مرکزی آمریکا نیز باید در این مسیر حرکت کند.

البته درباره سودمند بودن این سیاست دیدگاه های مختلف مطرح شده است. برای مثال این یک واقعیت است که نرخ های منفی در اقتصادهای اروپایی و ژاپن به رشد اقتصاد و افزایش نرخ تورم در آنها کمکی نکرده است. همچنین منفی شدن نرخ ها به بانک ها زیان وارد می کند.

کارشناسان بازارهای ارز معتقدند به دلیل بحرانی بودن شرایط و تصمیم های متعددی که از سوی بانک های مرکزی و دولت ها برای مقابله با اثرات منفی شیوع ویروس کرونا اتخاذ می شود پیش بینی آینده دشوار است اما بر مبنای آنچه اکنون مشاهده می شود احتمال آنکه در ماه های آینده شاهد افت ارزش دلار در برابر ارزهای معتبر باشیم کم است.

در این شرایط مسلما فشار بر قیمت مواد خام بالا باقی خواهد ماند. بازار این مواد از پیش به دلیل ضعف در اقتصاد جهان عملکرد بسیار منفی داشته و با توجه به اینکه این ضعف ادامه پیدا خواهد کرد سرمایه گذاران در این بازار باید بسیار با احتیاط رفتار کنند.

در زیر نمودار تغییرات شاخص دلار در 12 ماه اخیر نشان داده شده است: