آیا بازار از خودش جلو زده است!؟

بورس24 : روز گذشته ماه آوریل با تمام افت و خیزهایش به پایان رسید، ماهی که در آن دوشنبه سیاه در بازار نفت مشاهده شد و دولت و بانک های مرکزی برنامه های بسیار بزرگ برای جبران زیان های حاصل از بحران همه گیری ویروس کرونا تدوین کردند. شاخص های مالی در بورس های بزرگ جهان به ویژه بورس آمریکا روز گذشته نوسان های بزرگ نداشتند اما عملکرد ماهانه آن‌ها بسیار مثبت است. برای مثال شاخص متوسط صنعتی داوجونز ماه قبل نزدیک به دو هزار واحد رشد کرد و شاخص استاندارد اند پورز با ۱۰ درصد افزایش به ۲۹۰۰ واحد رسید. این بهترین عملکرد ماهانه شاخص یاد شده از سال ۱۹۸۷ بود. با این حال سرمایه گذاران و تحلیلگران اعتماد زیادی به این رشد ندارند.

نخستین سوال این است که علل رشد شاخص ها چیست؟ کند شدن افزایش تعداد مبتلایان به ویروس کرونا و بستری شدن ها در بیمارستان ها، افزایش امیدواری به ساخته شدن یک دارو برای درمان مبتلایان به این ویروس و امیدواری به بازگشایی محدود اقتصادها زمینه را برای رشد شاخص های مالی فراهم کرده اند اما فقدان افقی روشن برای همه گیری این ویروس و نگرانی درباره شاخص های تکنیکال و بنیادی سبب شده بسیاری از تحلیلگران به این باور برسند که بازار از خود جلو زده است.

کارشناس ارشد تحقیقات کمّی در بانک سوسیته جنرال می‌گوید: "بسیار باید مراقب بود. با توجه به چالش‌های بسیار بزرگ که در آینده، اقتصادها با آن مواجه خواهند بود رشد شدید شاخص های مالی در بورس های بزرگ طی چند هفته اخیر بسیار گیج کننده است."

واقعیت این است که هر روز خبری منفی از شاخص‌های اقتصادی در اروپا و آمریکا منتشر می‌شود و پیش‌بینی شده انتشار این گونه خبرها در آینده ادامه پیدا خواهد کرد. روز گذشته وزارت کار آمریکا اعلام کرد هفته قبل 3.8 میلیون نفر دیگر در این کشور شغل خود را از دست داده اند و متقاضی بیمه بیکاری شده اند. بدین ترتیب طی شش هفته گذشته بیش از ۳۰ میلیون نفر در آمریکا شغل خود را از دست داده اند. همچنین طی سه ماهه نخست سال جاری میلادی اقتصاد آمریکا 4.8 درصد کوچک شده است.

تحلیلگران سوسیته جنرال با تحلیل بازارها در وضعیت رکود طی صد و پنجاه سال اخیر به این نتیجه رسیده اند که شاخص استاندارد اند پورز پایان سال جاری میلادی ۷ درصد نسبت به اکنون پایین تر خواهد بود. این در حالی است که شاخص یاد شده اکنون نسبت به پایین‌ترین میزان خود در سال جاری که بیست و سوم مارس مشاهده شد بیش از ۳۰ درصد بالاتر است.

اقتصاددان ها می گویند: "در حالی که به بازگشایی اقتصاد نزدیک می‌شویم این باور وجود دارد که بازار از خود جلو زده است. وضعیت بازار اوراق خزانه این شرایط را به روشنی نشان می‌دهد." از منظر تحلیل تکنیکال، بازار در آستانه یک عقب‌نشینی قرار دارد. رکودی که پیش روی اقتصاد است می تواند زمینه دور جدید فروش گسترده سهام را فراهم کند.

تحلیلگران بانک بارکلیز نیز می گویند: "در زیر سطح، وضعیت با آنچه در روی آن دیده می شود متفاوت است. شاخص اعتماد سرمایه گذاران از چند جهت کاهش یافته است. شاخص اعتماد سرمایه گذاران نهادی و سرمایه گذاران خرد در پایین‌ترین میزان در چند ماه گذشته قرار دارد. واقعیت این است که رشد شاخص های مالی طبیعی و منطقی بوده اما این رشد شکننده است. اکثر کارشناسان بازار معتقدند در ماه‌های آینده رشد شاخص‌های بورس مستحکم نخواهد رود.

در زیر نمودار تغییرات شاخص استاندارد اند پورز در بورس آمریکا در شش ماه اخیر نشان داده شده است:

نگاه خوشبینانه

اما عده‌ای از کارشناسان درباره آنچه در آینده رخ می‌دهد بدبین نیستند. از دید آنها احتمال کاهش شاخص های مالی وجود دارد اما عملکرد کلی بازار در سال جاری مثبت خواهد بود زیرا سقوط شاخص ها حاصل عوامل متعارف شبیه آنچه در رکودهای قبلی مشاهده شد نیست. دولت ها برای جلوگیری از شیوع ویروس کرونا، اقتصاد را تعطیل کرده اند و قبل از بحران همه گیری ویروس کرونا، وضعیت شاخص‌های اقتصاد مثبت بود. در واقع اقتصاد به دلیل بحران کرونا، از یک وضعیت بسیار خوب به وضعیت بد رسیده است. و نکته دیگر این است که دولت و بانک مرکزی با بهره گیری از تجربه های قبلی، خیلی زود سیاست‌های حمایتی بزرگ را آغاز کرده اند. بدین ترتیب نباید درباره سقوط مجدد بازارها نگران بود. قطعا بازارها یک مسیر صاف را طی نمی کنند و همواره نوسان هایی در آنها مشاهده می شود اما نگرانی درباره سقوطی شبیه آنچه ماه مارس مشاهده شد منطقی نیست.

هر دو گروه تحلیلگران خوشبین و بدبین استدلال هایی برای اثبات درستی دیدگاه خود دارند. به نظر می رسد تنها با گذشته زمان ابهام ها درباره آینده رفع خواهد شد. بحران کنونی که به رکود منجر شده از بسیاری جهات یک بحران و رکود عادی و متعارف نیست در نتیجه اظهارنظر درباره آینده دشوار است.

در زیر نمودار تغییرات شاخص متوسط صنعتی داوجونز در بورس آمریکا در یک ماه اخیر نشان داده شده است: