هیولای کوچک و هشت هزار میلیارد دلار زیان!

بورس24 : هفته گذشته وضعیت بازارهای مالی در اکثر اقتصادهای بزرگ جهان بسیار بد بود و در آسیا ۷ بازار بزرگ به دلیل سقوط شاخص های مالی به فاز اصلاح وارد شدند. همچنین ارزش بازارهای مالی جهان حدود ۸ هزار میلیارد دلار کاهش یافت. افزایش موارد ابتلا به ویروس کرونا خارج از چین سبب شده امیدواری به رفع این ریسک بزرگ برای اقتصاد جهان در آینده نزدیک، کاهش پیدا کند.

روز پنجشنبه شاخص های مالی در بورس آمریکا وارد فاز اصلاح شدند و کاهش آنها روز جمعه نیز ادامه پیدا کرد البته در برخی بازارها سقوط شاخص از پیش آغاز شده بود. در آسیا این شاخص‌ها در محدوده اصلاح قرار گرفتند: نیکی ۲۲۵ در بورس ژاپن، ترکیبی شانگهای در بورس چین، هنگ سنگ در بورس هنگ کنگ، کوپسی در بورس کره جنوبی، ای اس ایکس 200 در بورس استرالیا، ترکیبی اس ایی تی در بورس تایلند و استریت تایمز در سنگاپور.

طبق تعریف، پایین آمدن شاخص به میزان ۱۰ درصد نسبت به اوج ۵۲ هفته اخیر به معنای ورود به فاز اصلاح است. در بورس تایلند شاخص نسبت به اوج 52 هفته ای خود ۲۰ درصد پایین آمده است و وارد فاز رکود شده است.

در هفته‌های اخیر مهمترین عامل وحشت سرمایه‌گذاران، شیوع ویروس کرونا و تبعات ناشناخته آن برای اقتصاد جهان بوده است. هفته پیش شرایط نگران کننده تر شد زیرا موارد ابتلا خارج از چین به سرعت افزایش یافته و این بدان معناست که مهار ویروس و جبران اثرات منفی آن بر اقتصاد جهان روندی زمان‌بر خواهد بود. روز جمعه کره جنوبی اعلام کرد موارد شناسایی شده ابتلا به ویروس کرونا به بیش از 2050 مورد افزایش یافته است. خارج از چین، کره جنوبی بیشترین موارد ابتلا به این ویروس را دارد. در خاورمیانه، اروپا و آمریکا نیز بر موارد ابتلا به کرونا افزوده شده است.

اندازه گیری اثر اقتصادی این عامل بسیار دشوار است زیرا شواهد کافی و داده‌های کامل در این زمینه وجود ندارد. هشدار کارشناسان به سرمایه‌گذاران این است که نباید اثرات منفی کوتاه مدت این ویروس بر فعالیت‌های اقتصادی دست کم گرفته شود. ابهام‌ها اثرات منفی این ویروس را تشدید کرده است. اساسا مشخص نیست فعالیت های کارخانه ای و خدماتی در اقتصادهای بزرگ چه میزان تحت تاثیر این ویروس قرار خواهند داشت به همین دلیل هفته پیش و همزمان با شدت پیدا کردن این ابهام ها، بورس های جهان بدترین عملکرد هفتگی را از سال ۲۰۰۸ داشتند.

در زیر نمودار تغییرات شاخص ترکیبی شانگهای در بورس چین در شش ماه اخیر نشان داده شده است:

اگر ویروس کرونا همه گیر شود اقتصاد جهان دچار رکود خواهد شد و هفته قبل احتمال این رویداد افزایش یافت. هرچه مدت شیوع بیشتر طول بکشد جبران اثرات آن دشوارتر خواهد بود. واکنش طبیعی دولت ها و بانک‌های مرکزی به این عامل ضعف، اجرای سیاست‌های حمایتی جدید است. هفته پیش سرمایه‌گذاران به این نتیجه رسیدند که بانک مرکزی آمریکا امسال حداقل سه بار نرخ های بهره را پایین خواهد آورد. این نهاد سال پیش سه بار این اقدام را انجام داد و نرخ‌های بهره پایه اکنون بین 1.5 درصد تا 1.75 درصد قرار گرفته است. به این ترتیب امکان کاستن از نرخ های بهره وجود دارد.

برخی اقتصاددان ها معتقدند اصلاً لازم نیست منتظر گزارش ها از وضعیت شاخص های اقتصادی آمریکا و جهان باشیم و آنگاه تصمیم بگیریم. با مشاهده فعالیت هتل ها و خطوط هواپیمایی کاملاً مشهود است که شرایط تا چه حد نگران کننده شده است. اثر ویروس کرونا بسیار شدیدتر از جنگ تجاری چین و آمریکا بوده است بنابراین بانک مرکزی آمریکا دلیلی برای صبر کردن در نشست ماه جاری خود ندارد و باید نرخ های بهره را پایین آورد.

در بورس آمریکا شاخص استاندارد اند پورز ۵۰۰ از اوج خود در سال جاری که نوزدهم ماه گذشته مشاهده شد ۱۲ درصد پایین آمده است. از سوی دیگر شاخص بی ثباتی یا ترس، به شدت افزایش یافته است. این شاخص نوسان های احتمالی در قیمت سهام بورس آمریکا در ۳۰ روز آینده را نشان می دهد. در بحران مالی و رکود اقتصادی سال‌های ۲۰۰۸ و ۲۰۰۹ این شاخص به ۹۰ رسیده بود.

مشخص نیست این هفته رفتار بازارها چگونه خواهد بود. بدون شک برای مدتی اخبار مربوط به ویروس کرونا منفی است اما این اخبار به تدریج اثر کمتری بر بازارها خواهند داشت. سقوط شاخص های مالی طی هفته گذشته بسیار شدید بود و احتمالاً کاهش ها متوقف می‌شود اما جبران افت بازارها دشوار و زمانبر است.

این هفته گزارش های مهم اقتصاد چین، منطقه یورو و آمریکا منتشر می‌شود و پیش‌بینی شده محتوای آنها منفی است زیرا این گزارش ها به وضعیت اقتصادهای یاد شده در ماه قبل اشاره دارد. ماه گذشته میلادی که روز قبل پایان یافت عملکرد اکثر بورس های بزرگ منفی بود.

در زیر نمودار تغییرات شاخص متوسط صنعتی داوجونز در بورس آمریکا در شش ماه اخیر نشان داده شده است: