شرایط دشوار پیش روی اوپک؛ امیدی به رشد قیمت ها هست؟

بورس24 : عملکرد بازار نفت در سال جاری میلادی کمی مثبت بوده و قیمت هر بشکه نفت برنت در روزهای اخیر در محدوده 62 دلار نوسان کرده است. از ابتدای سال جاری میلادی اوپک پلاس یعنی اوپک و چند کشور دیگر از جمله روسیه که در برنامه کاهش عرضه نفت حضور دارند 1.2 میلیون بشکه از تولید خود کاسته اند تا بازار ثبات داشته باشد و قیمت ها حمایت شود. این برنامه تا مارس سال آینده ادامه خواهد داشت اما گزارش های مختلف نشان می دهد اثرگذاری اوپک بر بازار نفت در حال کاهش است و یک عامل این کاهش، کمتر شدن تقاضای جهان برای نفت اوپک است. سال آینده سهم اوپک در تامین انرژی جهان کمتر می شود و انتظار می رود این روند ادامه پیدا کند.

رشد استفاده از منابع دیگر انرژی و ملاحظات زیست محیطی دو عامل کاهش اثرگذاری اوپک بر بازار نفت هستند. هفته پیش آژانس بین المللی انرژی پیش بینی کرده در سال 2030 اوپک و روسیه در مجموع 47 درصد کل نفت جهان را تولید خواهند کرد اما اوپک یک مشکل فوری دیگر پیش رو دارد. در سال جاری میلادی رشد تقاضای جهانی برای نفت به شکل غیرمنتظره اندک بوده است. برخی موسسات تحقیقاتی معتقدند امسال تنها 800 هزار بشکه بر تقاضای جهان برای نفت افزوده می شود.

اوایل ماه آینده میلادی نشست اوپک پلاس در شهر وین اتریش برگزار خواهد شد. نخستین پرسش این است که آیا در این نشست برنامه جدید برای حمایت از قیمت ها اعلام خواهد شد یا نه و پرسش دیگر این است که اگر چنین برنامه ای اعلام شود آیا اوپک پلاس به این برنامه پایبند خواهد بود.

در حال حاضر اوپک پلاس در حال اجرای یک برنامه حمایت کننده از قیمت هاست اما تعدادی از اعضاء این سازمان از جمله عراق و نیجریه بارها بیش از سهمیه تعیین شده در این برنامه نفت تولید کرده اند. روسیه نیز که در این برنامه حضور دارد امسال بیش از متوسط سال گذشته میلادی نفت تولید کرده است البته عربستان برای جبران این موارد، بیش از حدی که در برنامه تعیین شده از تولید نفت خود کاسته است. اما واقعیت این است که اثبات شده این گونه برنامه ها برای بالا بردن قیمت ها کافی نیستند.

تحریم های آمریکا علیه ایران و ونزوئلا سبب کاهش شدید صادرات نفت این دو کشور شده است، در عراق ناآرامی های سیاسی ثبات تولید و صادرات نفت را در خطر قرار داده و در ماه سپتامبر حملات موشکی به تاسیسات نفتی عربستان سبب شد تولید نفت این کشور به نصف کاهش یابد با این حال هیچیک از این رویدادها سبب رشد قابل ملاحظه و پایدار قیمت نفت نشده است.

رییس آژانس بین المللی انرژی معتقد است در گذشته هر یک از این تنش های ژئوپولیتیک برای بالا بردن قیمت ها برای مدتی طولانی کافی بود اما اکنون وضعیت تغییر کرده است. قیمت نفت که در ماه آوریل به 75 دلار رسیده بوده به محدوده 62 دلار کاهش یافته است. یک دلیل این وضعیت ضعف در اقتصاد جهان است. در ماه های اخیر گزارش های منتشر شده از اقتصاد جهان نشان داده نرخ رشد در حال کاهش است. تقاضای هند، ژاپن و کشورهای جنوب شرق آسیا رشد مناسب نداشته است. تنش های تجاری بین چین و آمریکا عامل اصلی این ضعف است و هنوز مشخص نیست این تنش ها تا چه وقت ادامه پیدا خواهد کرد اما اثرات آن هر روز بیشتر می شود. عامل دیگر، رشد تولید نفت شیل در آمریکاست.

سال آینده وضعیت اقتصاد جهان بهتر از امسال خواهد بود اما ممکن است تولیدکنندگان نفت شیل در آمریکا تحت فشار سرمایه گذاران از سرمایه گذاری بکاهند تا سودشان را بالا ببرند. در این حالت تولید کاهش می یابد و قیمت ها حمایت خواهد شد اما عرضه جدید از سوی برخی کشورها سبب می شود هر گونه رشد قیمت نفت محدود باشد. شرکت اکسون موبیل در حال افزایش سرمایه گذاری ها برای بالا بردن ظرفیت تولید نفت است و برنامه های سرمایه گذاری برزیل در حوزه افزایش تولید نفت سبب خواهد شد این کشور در سال 2021 هجده درصد بالاتر از امسال نفت تولید کند.

تردیدی وجود ندارد که در سال های آینده تولید نفت در چندین کشور غیرعضو اوپک افزایش خواهد یافت و اثر این تحول بر اوپک بزرگ خواهد بود. اوپک پلاس در نشست ماه آینده خود باید درباره سیاست تولید تصمیم گیری کنند. برنامه کاهش 1.2 میلیون بشکه ای عرضه نفت که اکنون در حال اجراست برای بالا بردن قیمت ها کافی نیست اما تمایل چندانی به کاستن بیش از پیش از تولید مشاهده نمی شود.

شرکت آرامکو اواسط ماه آینده یعنی کمی بعد از نشست اوپک، بخشی از سهام خود را عرضه خواهد کرد. اگر در نشست آتی اوپک تصمیم گرفته شود میزان بیشتری از عرضه کاسته شود ارزش گذاری سهام شرکت آرامکو کمتر از پیش بینی ها خواهد بود و این به زیان عربستان است.

بازار نفت در هفته ها و ماه های آینده با شرایط دشوار مواجه خواهد بود و بسیاری از تحلیلگران معتقدند عوامل فشار بر قیمت ها پایدار هستند.