در ماه های اخیر بانک های مرکزی بزرگ در واکنش به ضعف در اقتصاد جهان به سمت اجرای سیاست های انبساطی پولی به شکل کاهش نرخ های بهره حرکت کرده اند. تحلیلگران صندوق بین المللی پول معتقدند این ابزار ..
بورس24 : در ماه جاری میلادی که امروز پایان می یابد عملکرد شاخص دلار مثبت بوده و تحلیلگران معتقدند رشد این شاخص ادامه پیدا خواهد کرد. این درحالیستکه بانک مرکزی آمریکا برای کمک به رونق اقتصاد این کشور دو بار نرخ های بهره را پایین آورده است. اگر بر سر کاستن از نرخ های بهره بین بانک های مرکزی رقابت بوجود آید لطمات بزرگ به اقتصاد جهان وارد خواهد شد. اقتصاددان های صندوق بین المللی پول به کشورهای دچار مشکلات اقتصادی هشدار داده اند که بیش از حد روی کاستن از ارزش پول ملی خود برای کمک به رونق اقتصادی حساب نکنند. از دید این اقتصاددان‌ها، سیاست‌های پولی ابزار کاملا موثر برای این منظور نیستند.
واقعیت این است که تعداد زیادی از بانک‌های مرکزی در واکنش به ضعف در اقتصاد جهان و پایین باقی ماندن نرخ تورم، قصد دارند از طریق کاستن از نرخ‌های بهره به اقتصاد خود کمک کنند. برای مثال بانک مرکزی اروپا در این مسیر قرار گرفته و تعداد زیادی از بانک های مرکزی در اروپا نرخ های بهره را منفی کرده اند. استدلال می شود که کاهش نرخ های بهره هزینه استقرار را کم می‌کند در نتیجه مصرف کنندگان به هزینه بیشتر و شرکت ها به سرمایه‌گذاری تشویق می شوند. اما اقتصاددان ها معتقدند نه تنها کاستن از نرخ‌های بهره ابزاری کافی برای رونق بخشیدن به اقتصاد نیست بلکه تبعات مختلف برای کشورها و اقتصاد جهان در بر دارد.
برای مثال این اقدام زمینه را برای جنگ ارزی فراهم می کند. کاهش نرخ های بهره در یک کشور ارزش پول ملی آن را در برابر ارزهای دیگر پایین می آورد و به کالاهای صادراتی این کشور مزیت رقابتی می بخشد. این یک عامل مثبت است اما کشورهای دیگر نسبت به این سیاست بی تفاوت نخواهند بود. آنها نیز در مسیر کاستن از نرخ‌های بهره حرکت خواهند کرد و این به معنای جنگ ارزی است. با آنکه اجرای سیاست‌های انبساطی پولی بر تقاضای داخلی یک کشور می‌افزاید و این به نفع دیگر کشورهاست زیرا بر صادرات آنها افزوده خواهد شد اما کاهش ارزش پول یک کشور، قیمت کالاهای صادراتی دیگر کشورها برای مردم این کشور را بالا می‌برد و از تقاضا می کاهد.
در ماه های اخیر کاهش ارزش ارزها به یک موضوع مهم در تنش های تجاری تبدیل شده است. چندی پیش وزارت دارایی آمریکا رسماً چین را در فهرست کشورهایی قرار داد که در ارزش ارز ملی خود در برابر دلار دست می برند تا بر مزیت رقابتی کالاهای صادراتی شان بیافزایند. همچنین ترامپ بانک مرکزی اروپا را مورد حمله قرار داده زیرا به باور او، رئیس این نهاد با اظهارنظرهای خود زمینه کاهش ارزش یورو را در برابر دلار فراهم کرده است.
در گزارش صندوق بین‌المللی پول آمده است، کشورها نباید تصور کنند سیاست‌های انبساطی پولی می تواند به اندازه کافی از ارزش پول ملی بکاهد طوری که تراز تجاری آنها متعادل شود. سیاست های پولی به تنهایی نمی تواند به اندازه ای از ارزش پول ملی بکاهد که سبب بهبود پایدار تراز تجاری و رونق اقتصادی آن کشور شود. 10 درصد کاهش ارزش پول ملی تراز تجاری کشور را طی ۱۲ ماه بعد حدود 0.3 درصد تولید ناخالص داخلی بهبود می‌بخشد و این بهبود عمدتاً در اثر کاهش واردات است. طی 3 سال این بهبود در تراز تجاری 1.2 درصد تولید ناخالص داخلی خواهد شد زیرا بر صادرات افزوده می شود.
در بخش دیگری از گزارش صندوق بین‌المللی پول به موضوع تعرفه ها اشاره شده است. برخی سیاستگذاران برای کاهش اثر ارزش بالای ارز ملی کشورشان، سیاست‌های نامناسب اتخاذ می کنند. برای مثال بر کالاهای صادراتی دیگر کشورها تعرفه تعیین می کنند زیرا معتقدند آن کشورها به طور مصنوعی ارزش ارز ملی خود را پایین نگه داشته اند. اقتصاددان های صندوق بین‌المللی پول معتقدند تعرفه و نرخ برابری ارزها اثرات متفاوتی دارند بدین معنا که اعمال تعرفه 10 درصدی لزوماً اثر ارزش بالای ارز ملی به میزان ۱۰ درصد را خنثی نمی کند.
نکته دیگر این است که تعرفه هایی که چین و آمریکا بر کالاهای صادراتی یکدیگر اعمال کرده اند بر زنجیره تولید و اقتصاد دو کشور و جهان لطمه وارد می کند زیرا اعتماد تجاری و سرمایه گذاری ها را کم می کند. اقتصاددان های صندوق بین المللی پول معتقدند کشورهایی نظیر آمریکا و انگلستان که دچار کسری بودجه عظیم هستند به جای اعمال تعرفه برای کالاهای صادراتی دیگر کشورها باید بر کاستن از کسری بودجه خود تمرکز کنند بدون آنکه رشد اقتصادی قربانی شود. همچنین آنها باید رقابت پذیری صنایع خود را بالا ببرند و در نیروی کار سرمایه گذاری بیشتری کنند. تشویق شرکت های خصوصی به سرمایه گذاری بیشتر، افزایش بهره وری نیروی کار و ایجاد اعتماد در مصرف کنندگان راه های دیگر بهبود شرایط اقتصادی هستند.
مدتی است دور سوم مذاکرات تجاری چین و آمریکا در جریان است و امیدهایی به حصول توافق بر سر برخی موارد مورد اختلاف وجود دارد اما دو کشور باید ابزار اعمال تعرفه بر کالاهای صادراتی طرف مقابل را کنار گذارند. بعید است ترامپ چنین کند زیرا او همواره اعلام کرده اعمال تعرفه موثر است. اگر این روش از سوی ترامپ و دیگر کشورها دنبال شود بهبود شرایط اقتصاد جهان به تعویق خواهد افتاد.
در زیر نمودار تغییرات شاخص دلار در یک ماه اخیر نشان داده شده است:
نظرات :
شما می توانید اولین نفری باشید که برای این مطلب نظر می دهید.