مروری بر عملکرد "دسبحان" طی دوره ۵ماهه

بورس24 : کارخانه‌ای که در حال حاضر به نام سبحان دارو فعالیت می‌کند، در سال ۱۳۵۵ از وزارت صنایع و معادن وقت موافقت اصولی گرفته و با نام «سوئیران» و با مشارکت و دانش فنی نوارتیس (نوارتیس فعلی) طراحی و ساخته شد. این کارخانه در سال ۱۳۶۰ راه‌اندازی شد و سپس در خرداد سال ۱۳۶۴ نام آن به شرکت داروسازی سبحان تغییر یافت. پس از تشکیل هلدینگ دارویی در شرکت سرمایه‌گذاری البرز بنام «گروه دارویی سبحان» در سال ۱۳۸۳، شرکت سبحان دارو تأسیس و در آذرماه ۱۳۸۳ کارخانه، خطوط تولید، کلیه پروانه‌ها و فعالیت‌های شرکت داروسازی سبحان به شرکت سبحان دارو منتقل شد.

همچنین سهام شرکت در حال حاضر تحت نماد دسبحان در گروه مواد و محصولات دارویی و در بازار دوم بورس مورد معامله قرار می‌گیرد. قابل ذکر است که طی سال جاری ارزش سهام شرکت در بازار رشدی بالغ بر 120 درصد را تجربه نموده است. روند این رشد در قیمت هر سهم و همچنین حجم مورد معامله طی دوره مذکور به صورت نمودار زیر می‌باشد:

اساسنامه سبحان دارو، فعالیت این شرکت را انجام امور مربوط به تحقیق، توسعه، پیشبرد، ساخت محصولات داروئی یا مواد شیمیایی به‌طور مستقیم یا از طریق اشخاص ثالث، تولید، خرید، واردات، فروش، پخش، صادرات، بازاریابی و تجارت اعلام می‌کند. در حال حاضر فعالیت عمده شرکت در زمینه تولید اشکال دارویی است که شامل تولید محصولات دارویی، قرص، دراژه، کپسول ،کرم ،پماد ،ژل و قطره می‌باشد و حدود ۱۱۰ پروانه تولید دارو دارد. شرکت سبحان دارو بیشتر در تولید داروهای انسانی در زمینه اعصاب و روان، قلب و عروق و داخلی فعالیت می‌نماید. سبحان دارو بزرگ‌ترین تولیدکننده داروهای اعصاب و روان در ایران است.

از مهم‌ترین واحدها در شرکت‌های دارویی واحد تحقیق و توسعه یا R&D می‌باشد که تضمین‌کننده فعالیت و سودآوری شرکت است. واحد تحقیق و توسعه شرکت سبحان دارو با استفاده از نیروهای متخصص داخلی و دانش و تجربه اساتید دانشگاهی و مراکز معتبر علمی ، توسعه محصولات جدید داروئی باکیفیت را در اولویت کاری خود قرار داده که این محصولات به‌صورت ژنریک یا  برند - ژنریک وارد بازار خواهند شد . انجام مطالعات بیواکی والانسی و در صورت لزوم کلینیکال ترایال با استفاده از متخصصین این رشته جهت اطمینان از کارایی محصولات این شرکت نیز جزء فعالیت‌های این واحد است .گروه‌های داروئی مختلفی که هدف این واحد می‌باشد شامل : داروهای مؤثر بر سیستم عصبی مرکزی - داروهای قلب و عروق - داروهای مؤثر بر سیستم گوارش - ضد درد و ضدالتهاب‌های غیراستروئیدی  - داروهای آنتی باکتریال و ضد قارچ - مکمل‌های غذائی و ... .

آمار تولید و فروش شرکت طی 12 ماهه 97 و 5 ماهه سال جاری به صورت جدول زیر می‌باشد:

بر اساس اطلاعات جدول فوق می‌توان دید که طی سال جاری میانگین ماهانه تولید در مقایسه با سال قبل 23 درصد کاهش یافته که عمده این کاهش در گروه قطره با کاهش 72 درصدی و سپس کپسول با کاهش 14 درصد و قرص با کاهش 13 درصدی می‌باشد. طی سال 97 در حدود 97 درصد از محصولات تولیدی به فروش رسیده است ولی طی سال جاری با افزایش تقاضا در نبود داروهای خارجی نسبت فروش به تولید به 110 درصد افزایش یافته که با وجود کاهش 23 درصدی در تولید، باعث کاهش تنها 13 درصد در مقدار فروش شده است.

همچنین طی این سال میانگین نرخ فروش محصولات در مقایسه با میانگین سال قبل 36 درصد افزایش یافته که با وجود کاهش 13 درصدی در مقدار فروش باعث رشد 19 درصدی در میانگین ماهانه درآمد حاصل از فروش شده است.

طی سال جاری با تغییر در مقدار و نرخ فروش محصولات ترکیب سبد فروش محصولات و همچنین ترکیب درآمد شرکت تغییر نموده است. تغییرات در سال جاری بر اساس میانگین ماهانه به منظور مقایسه با سال قبل به صورت زیر خلاصه شده است:

نمودار این تغییرات به منظور درک بهتر چگونگی آن‌ها و همچنین تأثیر تغییر در مقدار و نرخ فروش بر درآمد حاصل از هر گروه به صورت زیر ترسیم شده است:

با تغییر در مقدار و نرخ فروش محصولات طی سال جاری سهم درآمدی هر گروه محصول در مقایسه با سال قبل تغییر نموده چنانکه با کاهش سهم سایر گروه‌ها سهم 82 درصدی گروه قرص از درآمد کل در سال 97 به 85 درصد در 5ماهه سال جاری افزایش یافته است. تغییرات در سهم درآمدی هر گروه به صورت نمودار زیر نمایش داده شده است:

در بحث سودآوری در صورت‌های مالی منتهی به 29-12-1397 شرکت سود خالص هر سهم خود را 753 ریال اعلام نموده که در مقایسه با سال مالی قبل 10 درصد کاهش داشته است که این کاهش ناشی از افزایش سرمایه شرکت از 580میلیارد ریال به 1030 میلیارد ریال می‌باشد. در سال 97 شرکت سود ناخالص خود را 1413517 میلیون ریال و سود خالص را 774559 میلیون ریال اعلام نموده است که نسبت 54درصد از سود ناخالص را تشکیل می‌دهد. در این سال حاشیه سود ناخالص در حدود 54درصد و حاشیه سود خالص در حدود 30درصد بوده است.  در سال 97 بیشترین افزایش در بخش هزینه‌های اداری، عمومی و فروش با 60درصد افزایش بوده است که با افزایش در حداقل دستمزد و همچنین تورم این سال، برای سال 98 نیز چنین افزایشی مورد انتظار می‌باشد.

در بخش هزینه‌ها نیز 69درصد از بهای تمام‌شده مربوط به مواد مستقیم می‌باشد که 20درصد از این مواد خرید از خارج بوده است. دستمزد مستقیم 5درصد و 26درصد از بهای تمام‌شده مربوط به سربار تولیدی می‌باشد.

بر اساس صورت‌های مالی سه ماهه نخست سال جاری همچنین شرکت با سرمایه 1030 میلیارد ریال برای هر سهم خود سود خالص 180 ریال گزارش نموده که در مقایسه با سود 148 ریالی دوره مشابه افزایش 22 درصدی را نشان می‌دهد. طی این دوره درآمدهای عملیاتی شرکت 24 درصد و بهای تمام‌شده 27 درصد رشد داشته که باعث رشد 20 درصدی در سود ناخالص شده است. البته باید توجه داشت که با افزایش بیشتر در بهای تمام‌شده نسبت به درآمدهای عملیاتی، توان سودآوری شرکت کاهش یافته چنانچه حاشیه سود ناخالص شرکت از 53 درصد در دوره مشابه به 51.5 درصد کاهش یافته است. همچنین طی این دوره بلا افزایش 46 درصدی در هزینه‌های اداری، عمومی و فروش و با کاهش 63 درصدی در سایر هزینه‌های عملیاتی، سود عملیاتی 21 درصد افزایش را نشان می‌دهد.

در خصوص صادرات نیز قابل ذکر است که طی دوره سه ماهه در حدود 0.05 درصد از فروش به صورت صادراتی بوده که از این محل 0.15 درصد  از درآمد کل محقق شده است و این در حالی است که طی سه ماهه سال قبل سهم محصولات صادراتی از مقدار فروش 0.03 درصد و سهم درآمدی آن از درآمد کل 3.3 درصد بوده است که این کاهش در درآمد حاصل از صادرات با وجود افزایش مقدار آن ناشی از تغییر در محصولات صادراتی بوده است. همچنین طی 12 ماهه سال 97 سهم مقدار صادرات 1.7 درصد و سهم درآمدی آن 1.2 درصد بوده است.

طی روزهای اخیر همچنین شاهد افزایش تقاضا در بازار برای نمادهای گروه دارویی می‌باشیم که دلیل آن را می‌توان اخبار سیاسی منتشر شده در خصوص تحریم‌های ایران و احتمال کاهش این تحریم‌ها از سوی آمریکا و همچنین اخبار مبنی بر تأمین نیاز مواد اولیه دارویی از کشورهای چین و هند و پیوستن ایران به اتحادیه اورآسیا می‌باشد که امکان مبادلات را برای کشورهای آسیایی برای انتقال ارز و تسویه حساب‌ها تسهیل می‌نماید.